หลังเหตุวินาศกรรมสหรัฐฯ เมื่อวันที่ 11 กันยายน 2001 ประธานาธิบดีจอร์จ ดับเบิลยู. บุช เรียกร้องให้กลุ่มตาลีบัน ส่งตัว อุซามะห์ บิน ลาดิน ผู้นำกลุ่มก่อการร้ายอัลกออิดะห์ ให้สหรัฐฯ ในทันที แต่กลุ่มตาลีบันปฏิเสธโดยอ้างว่าไม่มีหลักฐานว่าบิน ลาดินมีส่วนเกี่ยวข้อง ทำให้รัฐบาลสหรัฐฯ ตัดสินใจเปิดฉากปฏิบัติการเสรีภาพยั่งยืน (Operation Enduring Freedom-OEF) ในอัฟกานิสถาน ร่วมกับกองกำลังผสมนานาชาติ เมื่อวันที่ 7 ตุลาคม 2001 โดยเป็นส่วนหนึ่งของสงครามต่อต้านการก่อการร้ายทั่วโลก ส่งผลให้กลุ่มตาลีบันถูกโค่นอำนาจรัฐบาล และต้องเปลี่ยนไปทำสงครามกองโจร
การต่อสู้ระหว่างกองกำลังผสมนำโดยสหรัฐฯ กับกลุ่มตาลีบันที่ใช้พื้นที่เทือกเขาในการซ่อนตัวเป็นไปอย่างยืดเยื้อนานนับทศวรรษ กระทั่งเดือนธันวาคม 2014 กองกำลังชาติสมาชิก NATO ตัดสินใจยุติปฏิบัติการสู้รบในอัฟกานิสถานอย่างเป็นทางการ และโอนความรับผิดชอบด้านความปลอดภัยทั้งหมดให้กับรัฐบาลอัฟกานิสถาน
การที่ไม่สามารถกำจัดกลุ่มตาลีบันด้วยวิธีการทางทหารได้ ทำให้กองกำลังผสมและรัฐบาลอัฟกานิสถานตัดสินใจหันมาใช้การทูตเพื่อยุติความขัดแย้ง และบรรลุข้อตกลงสหรัฐฯ-ตาลีบันในเดือนกุมภาพันธ์ 2020 ซึ่งกำหนดให้ต้องถอนทหารสหรัฐฯ ทั้งหมดออกจากอัฟกานิสถานภายในปี 2021 แต่มีข้อแลกเปลี่ยนหลักคือกลุ่มตาลีบันต้องให้คำมั่นที่จะป้องกันไม่ให้กลุ่มติดอาวุธใดๆ ใช้พื้นที่อัฟกานิสถานเป็นฐานโจมตีสหรัฐฯ และชาติพันธมิตร
อย่างไรก็ตาม รัฐบาลอัฟกานิสถานไม่มีส่วนร่วมในข้อตกลงและปฏิเสธเงื่อนไขดังกล่าว ขณะที่การถอนทหารของสหรัฐฯ และกองกำลังผสมเริ่มต้นขึ้นท่ามกลางการรุกคืบเข้ายึดครองเมืองต่างๆ ของกลุ่มตาลีบันตลอดช่วงฤดูร้อนปี 2021 จนกระทั่งประสบความสำเร็จในการบุกยึดกรุงคาบูล และเข้าควบคุมอำนาจปกครองอัฟกานิสถานอีกครั้งในวันที่ 15 สิงหาคม ทำให้ อัชราฟ กานี ประธานาธิบดีคนสุดท้ายของรัฐบาลพลเรือนอัฟกานิสถาน ต้องหลบหนีออกนอกประเทศ และกลุ่มตาลีบันประกาศชัยชนะและสงครามสิ้นสุดลงอย่างเป็นทางการ
โดยในวันที่ 30 สิงหาคม เครื่องบินทหารของกองทัพสหรัฐฯ ลำสุดท้ายเดินทางออกจากอัฟกานิสถาน ยุติการดำรงอยู่ของกองกำลังผสมนานาชาตินำโดยสหรัฐฯ และจบสิ้นสงครามอันยืดเยื้อในประเทศนี้ ซึ่งโดยรวมแล้วสงครามในอัฟกานิสถานคร่าชีวิตผู้คนไปประมาณ 1.7-2.1 แสนคน
ภาพ: U.S. Airforce / Getty Images
