ราคาน้ำมันพุ่ง กระทบประเทศญี่ปุ่นหนักตั้งแต่ธุรกิจเล็กๆ อย่าง ‘โรงอาบน้ำ’ ไปจนถึง ‘การประมง’

เมื่อฤดูหนาวมาเยือนประเทศญี่ปุ่น ผนวกกับราคาพลังงานที่พุ่งสูงขึ้นทั่วโลก ทั้ง 2 อย่างนี้ส่งผลกระทบต่อผู้บริโภคและบริษัทในประเทศญี่ปุ่นอย่างเป็นวงกว้าง อย่างธุรกิจโรงอาบน้ำของญี่ปุ่นก็เป็นหนึ่งในหลายๆ ธุรกิจที่ได้รับผลกระทบ

อัตสึชิ สึกุอิ เจ้าของโรงอาบน้ำ เป็นชายวัย 29 ปีที่เข้ารับช่วงต่อธุรกิจโรงอาบน้ำจากครอบครัว ซึ่งเป็นโรงอาบน้ำแบบเซนโต (Sento) คือเป็นโรงอาบน้ำสาธารณะรวม โดยมีห้องอาบน้ำขนาดใหญ่ตั้งอยู่ในเขตชุมชน ลักษณะน้ำที่ใช้อาบเป็นน้ำประปาที่ต้มให้ร้อน ต่างจากแบบออนเซนที่เป็นบ่อน้ำร้อนธรรมชาติ ซึ่งจะใช้น้ำมันก๊าดในการให้ความร้อนแก่อ่างอาบน้ำส่วนกลาง แต่น้ำมันก๊าดในตอนนี้มีราคาแพงมาก จนพวกเขากำลังตัดสินใจว่าจะเปลี่ยนมาใช้ฟืนในบางส่วนแทน

สึกุอิ กล่าวว่า “ราคาของน้ำมันก๊าด ซึ่งมักจะใช้เพื่อให้ความร้อนแก่บ้านเรือนในแถบนอกเมืองใหญ่ ได้พุ่งขึ้น 24% ในเวลาไม่ถึงเดือน นี่เป็นฤดูหนาวครั้งแรกตั้งแต่ที่ผมเข้าดูแลกิจการ ซึ่งเป็นเวลาที่ยากลำบากอย่างที่ไม่เคยเจอมาก่อนเลย”

ถึงแม้ว่าอัตราเงินเฟ้ออย่างเป็นทางการของญี่ปุ่นจะดูสูงขึ้นไม่มากนัก เมื่อเทียบกับตามมาตรฐานระดับโลก แต่ที่ซ่อนอยู่เบื้องหลังคือราคาของสินค้าที่สำคัญต่างๆ พุ่งขึ้นอย่างมาก ทั้งพลังงานและเครื่องปรุงรสสำหรับทำอาหาร

โดยราคาน้ำมันเบนซินพุ่งขึ้นแตะระดับสูงสุดในรอบ 7 ปีในเดือนพฤศจิกายนนี้ และรัฐบาลคาดว่าปัญหาด้านพลังงานในฤดูหนาวนี้จะตึงตัวที่สุดในรอบทศวรรษเลยทีเดียว นอกจากนั้นราคาน้ำมันที่เพิ่มขึ้นก็ไปผลักดันต้นทุนการผลิตกระแสไฟฟ้าให้เพิ่มขึ้นต่ออีกทอดหนึ่ง กระทบต่อเนื่องเป็นโดมิโน

ปัญหานี้ถือเป็นปัญหาใหญ่ต่ออุตสาหกรรมที่ใช้เชื้อเพลิงมาก อย่างอุตสาหกรรมการขนส่งและการผลิตโลหะ แต่ผลกระทบก็ลุกลามไปยังธุรกิจต่างๆ ทั่วประเทศเช่นกัน

โยชิกิ ชินเกะ หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์ของสถาบันวิจัย Dai-Ichi Life กล่าวว่า “ทั้งอัตราเงินเฟ้อที่เพิ่มขึ้นมา และการเติบโตของค่าจ้างที่ซบเซา รวมถึงการเพิ่มขึ้นของราคาสำหรับสิ่งจำเป็นในชีวิตประจำวันจะเป็นอุปสรรคต่อการใช้จ่ายของผู้บริโภคอย่างหนัก”

“การฟื้นตัวของเศรษฐกิจของประเทศญี่ปุ่นจากการระบาดใหญ่นั้นค่อนข้างช้า ทำให้เสี่ยงต่อภาระเพิ่มเติม เช่น ต้นทุนเชื้อเพลิงที่สูงขึ้น และการพึ่งพาจากต่างประเทศในการนำเข้าเชื้อเพลิงของญี่ปุ่นนั้นค่อนข้างสูง เมื่อเทียบกับประเทศที่พัฒนาแล้วอื่นๆ” ฮารุมิ ทากุจิ นักเศรษฐศาสตร์หลักของ IHS Markit กล่าว

แต่ทางรัฐบาลก็พยายามที่จะบรรเทาผลกระทบต่างๆ เหล่านี้ โดยนายกรัฐมนตรี ฟุมิโอะ คิชิดะ ประกาศเมื่อวันศุกร์ที่ 19 พฤศจิกายน ว่าจะสนับสนุนอุตสาหกรรมต่างๆ อย่างการประมง การขนส่งสินค้า ตลอดจนเงินสนับสนุนสำหรับโรงกลั่นน้ำมัน ที่มีเป้าหมายเพื่อไม่ให้กระทบต่อราคาผู้บริโภค นอกจากนั้นรัฐบาลยังได้ขยายการเข้าถึงสินเชื่อฉุกเฉินสำหรับวิสาหกิจขนาดเล็ก และจัดตั้งสายด่วนเพื่อเปิดให้ปรึกษาอีกด้วย

และคิชิดะยังกล่าวว่า รัฐบาลของเขากำลังพิจารณาที่จะปล่อยน้ำมันสำรองเชิงยุทธศาสตร์ร่วมกับประเทศต่างๆ อย่างสหรัฐฯ ซึ่งวิธีการนี้อาจช่วยควบคุมราคาได้ ทางด้านจีนก็ประกาศว่าจะมีการปล่อยน้ำมันนี้ร่วมด้วยเช่นกัน รวมทั้งฝ่ายบริหารของ โจ ไบเดน ได้พูดคุยเชิญชวนให้ประเทศต่างๆ ซึ่งรวมถึงญี่ปุ่น อินเดีย และเกาหลีใต้ ทำเช่นเดียวกันนี้ด้วย

ย้อนกลับไปเมื่อปี 2008 ราคาน้ำมันพุ่งสูงขึ้นอย่างมาก ทำให้การใช้จ่ายของผู้บริโภคชาวญี่ปุ่นลดลงอย่างหนัก รวมถึงวิกฤตการเงินโลกก็ทำให้เศรษฐกิจของญี่ปุ่นถดถอยลง ซึ่ง ฮารุฮิโกะ คุโรดะ ผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศญี่ปุ่น มองว่า การเพิ่มขึ้นของราคาน้ำมันในตอนนี้เป็นแค่เรื่องชั่วคราว เนื่องจากเป็นผลจากการฟื้นตัวหลังเกิดการแพร่ระบาดใหญ่อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ รวมถึงอัตราเงินเฟ้อต่างๆ ทั่วโลก รวมถึงสหรัฐฯ ก็ได้ปรับตัวเพิ่มขึ้นอย่างมากในรอบหลายปีเช่นกัน

ฮิโรอากิ มูโตะ นักเศรษฐศาสตร์จาก Sumitomo Life Insurance Co. กล่าวว่า “เมื่อพิจารณาจากเศรษฐกิจมหภาคโดยรวมแล้ว ผลกระทบของราคาน้ำมันยังไม่ได้กระทบเป็นวงกว้างขนาดนั้น ผลกระทบดังกล่าวยังคงกระจุกตัวอยู่แค่ในอุตสาหกรรมต่างๆ อย่าง การขนส่ง เกษตรกรรม และการประมง เท่านั้น”

อย่างไรก็ตาม สึกุอิ เจ้าของโรงอาบน้ำรุ่นที่ 5 กำลังพยายามลดผลกระทบต่อธุรกิจของตัวเองให้เหลือน้อยที่สุด การนำฟืนมาใช้แทนน้ำมันก๊าดอาจะช่วยให้ธุรกิจยังดำเนินอยู่ได้ แต่ก็เพิ่มภาระงานให้เขาเช่นกัน ซึ่งในตอนนี้เขาก็ยังมีน้ำมันก๊าดสำรองเก็บไว้ และจะซื้อเพิ่มเมื่อราคาน้ำมันลดลง

นอกจากนั้นทางจังหวัดยังเป็นผู้กำหนดราคาเข้าโรงอาบน้ำอีกด้วย สึกุอิจึงไม่สามารถขึ้นราคาเพื่อสะท้อนต้นทุนที่เพิ่มขึ้นได้ ซึ่งเขารู้สึกดีใจอย่างมากที่รัฐบาลจะเข้ามาควบคุมราคาน้ำมัน แต่ก็ยังมีความกังวลต่อปัญหาต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ในอนาคตอยู่

“มีลูกค้าจำนวนมากรอคอยที่จะใช้เวลาช่วงฤดูหนาวในอ่างอาบน้ำร้อนขนาดใหญ่นี้อยู่ ซึ่งผมก็ไม่สามารถบอกให้ลูกค้าหยุดใช้น้ำมากขนาดนี้เพื่อประหยัดน้ำมันได้” เขากล่าว

ภาพ: Oleksandr Rupeta / NurPhoto via Getty Images

อ้างอิง: