โควิด-19 เป็นปรากฏการณ์ที่ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจทั่วโลก ธุรกิจต่างๆ ต้องปรับตัวครั้งใหญ่เพื่อความอยู่รอด เหตุการณ์นี้ได้ส่งผลกระทบโดยตรงต่อรายได้ของคนจำนวนมหาศาลอย่างไม่เคยมีมาก่อน ซึ่งแม้ว่าภาครัฐจะประกาศผ่อนปรนมาตรการล็อกดาวน์และปลดล็อกเศรษฐกิจตามยอดผู้ป่วยที่น้อยลง แต่จนถึงปัจจุบันประชาชนจำนวนมากก็ยังไม่สามารถกลับมามีรายได้ใกล้เคียงยามสภาวะปกติได้
ผลวิจัยล่าสุดจาก Ipsos เผยว่าโควิด-19 ทำให้คนไทยกว่า 38% รายได้หายไปกว่าครึ่ง และกว่า 14% ของคนไทยถึงขั้นขาดรายได้ไปโดยสิ้นเชิงจากสถานการณ์นี้ โดยผลวิจัยเดียวกันแสดงให้เห็นว่าผู้ที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดคือผู้ที่มีรายได้น้อยและอาศัยอยู่ในต่างจังหวัด ณ ภูมิภาคต่างๆ
ผลสำรวจชี้ว่าผู้ที่มีรายได้ต่ำเป็นกลุ่มที่ได้รับผลกระทบรุนแรงที่สุด ซึ่งแตกต่างจากกลุ่มคนมีรายได้สูงที่ได้รับผลกระทบเพียงเล็กน้อยเท่านั้น โดยกว่า 39% ของคนไทยที่มีรายได้ต่ำหรือผู้ที่มีรายได้น้อยกว่า 30,000 บาทต่อเดือนสูญเสียรายได้ไปอย่างน้อยครึ่งหนึ่งระหว่างช่วงวิกฤตนี้
ยิ่งไปกว่านั้น กว่า 15% ของผู้ที่มีรายได้ต่ำยังได้รับผลกระทบหนักถึงขั้นขาดรายได้ไปโดยสิ้นเชิง ซึ่งต่างจากผู้ที่มีรายได้ปานกลาง (30,000-50,000 บาทต่อเดือน) และรายได้สูง (มากกว่า 50,000 บาทต่อเดือน) ได้รับผลกระทบลดหลั่นไปตามกัน ซึ่งขาดรายได้ไปโดยสิ้นเชิงเพียง 5% และ 3% ตามลาดับ
ถึงแม้ว่าผู้ติดเชื้อโควิด-19 ส่วนใหญ่จะตรวจพบได้ในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑล แต่สถานการณ์โรคระบาดนี้กลับส่งผลกระทบต่อรายได้ของคนต่างจังหวัดมากกว่าคนกรุงเทพฯ โดยผลสำรวจชี้ว่า 44% ของผู้ที่อยู่ต่างจังหวัดสูญเสียรายได้ต่อเดือนไปเกินครึ่งหนึ่งของรายได้ปกติ ในขณะที่เพียง 32% ของคนที่อาศัยอยู่ในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑลเท่านั้นที่ได้รับผลกระทบเดียวกัน
นอกจากนี้มีผู้ที่อยู่ต่างจังหวัดถึง 18% ที่เหลือรายได้เป็นศูนย์ในช่วงวิกฤต แต่คนกรุงเทพฯ ถึง 42% นั้นได้รับผลกระทบเพียงเล็กน้อย คือรายได้ลดลงไม่เกิน 20% และอีก 16% ที่ไม่ได้รับผลกระทบใดๆ ทั้งสิ้น
ในขณะที่วัยรุ่นเป็นกลุ่มที่มีเงินเก็บสำหรับสถานการณ์ที่ไม่ปกติน้อยกว่ากลุ่มอื่นๆ วัยรุ่นไทยกลับได้รับผลกระทบรุนแรงที่สุดจากเหตุการณ์โรคระบาดในครั้งนี้ คือเกือบ 1 ใน 2 ของวัยรุ่นที่มีอายุระหว่าง 18-24 ปี สูญเสียรายได้มากกว่า 50% และ 1 ใน 5 ของวัยรุ่นไทยสูญเสียรายได้ไปโดยสิ้นเชิง ในขณะกลุ่มช่วงอายุ 45 ปีขึ้นไปกลับเป็นกลุ่มที่มีสัดส่วนสูงที่สุดที่ไม่ได้รับผลกระทบทางรายได้ คือ 18% ของคนวัย 45 ปีขึ้นไปไม่ได้รับผลกระทบใดๆ จากการระบาดครั้งนี้
นอกจากนี้การสำรวจยังพบว่าผู้หญิงขาดรายได้ไปโดยสิ้นเชิงมากกว่าผู้ชาย โดยมีเพียง 11% ของผู้ชายเท่านั้นที่รายได้ทั้งหมดหายไปในช่วงโควิด-19 แต่มีผู้หญิงมากถึง 16% ที่สูญเสียรายได้ไปโดยสิ้นเชิงในช่วงนี้
ทั้งนี้ แม้การควบคุมการแพร่ระบาดของโควิด-19 สำหรับภาครัฐจะสำคัญเป็นอันดับแรก แต่จากการสำรวจผลกระทบรายได้คนไทยจากสถานการณ์โควิด-19 ทำให้เห็นถึงความเปราะบางของประชาชนคนไทย โดยเฉพาะกลุ่มที่มีรายได้น้อยและอาศัยอยู่ในต่างจังหวัด ผลสำรวจครั้งนี้เป็นตัวบ่งชี้ที่สำคัญว่านอกจากโรคระบาดที่รัฐบาลต้องพยายามควบคุมแล้ว ปากท้องของประชาชนคนไทยก็เป็นอีกหนึ่งเรื่องที่มีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน
สำหรับผลสำรวจชุดนี้ได้มาจากการจัดเก็บข้อมูลผ่านแบบสอบถามออนไลน์บนเครือข่าย Global Advisor โดย Ipsos ซึ่งผู้เข้าร่วมทำแบบสอบถามมีอายุระหว่าง 18-74 ปี ในประเทศไทย จำนวนมากกว่า 1,000 คน และผู้เข้าร่วมทำแบบสอบถามมีอายุระหว่าง 18-74 ปี ในระหว่างวันที่ 14-18 พฤษภาคม 2563 ซึ่งรายงานนี้จัดทำขึ้นผ่าน Ipsos Online Panel System
พิสูจน์อักษร: ภาสิณี เพิ่มพันธุ์พงศ์
