ณ พื้นที่หนึ่งทางภาคใต้ของประเทศไทย เรากำลังเดินทางเข้าไปยังถ้ำธรรมชาติ ซึ่งไม่อนุญาตให้นักท่องเที่ยวและคนทั่วไปได้สัมผัส แหล่งความอุดมสมบูรณ์คือมูลค่าที่ไม่อาจประเมินค่าได้ ในขณะที่สิ่งที่อยู่ในนั้นก็ประเมินค่าไม่ได้มากกว่าเสียอีก

เป็นคำถามที่อยูในใจเรามายาวนานว่า รังนกแท้นั้นหน้าตาเป็นอย่างไร กว่าจะได้มาซึ่งรังนกแท้สีเหลืองทองที่เรานิยมใส่กระเช้ามอบให้คนที่รักนั้นมันต้องผ่านการเดินทางอย่างไรบ้าง

และนี่คือโอกาสที่พิเศษที่สุด เพราะเรากำลังจะเดินทางไปถึงแหล่งที่มาของรังนกแท้

ภาคใต้ของบ้านเรานั้นถือเป็นอีกหนึ่งในพื้นที่ที่มีระบบนิเวศค่อนข้างสมบูรณ์ ป่าฝนเขตร้อนที่อุดมไปด้วยพืชพรรณและธรรมชาติที่หลากหลาย การเดินทางสุดพิเศษในครั้งนี้ของเราคือการเดินทางเข้าไปยังถ้ำธรรมชาติที่ซับซ้อนแต่บริสุทธิ์ เพราะที่นี่คือแหล่งพำนักของเหล่านกนางแอ่นนับล้าน 

และที่นี่คือแหล่งวัตถุดิบที่หายาก เป็นความมหัศจรรย์แห่งธรรมชาติ ไม่เชื่อสายตาเหมือนกันว่ารังนกแท้สีเหลืองทองที่เราเคยดื่มนั้น จุดเริ่มต้นของมันคือที่นี่นี่เอง

เจ้าหน้าที่ที่พาเราเข้ามาถึงต้นกำเนิดของรังนกแท้เล่าให้เราฟังว่า คนไทยเรานิยมทานรังนกแท้กันมานานมากแล้ว รังนกเป็นสุดยอดอาหารบำรุงสุขภาพที่ชาวจีนเชื่อถือ และนิยมดื่มกันมานานนับพันปี ชาวจีนเชื่อว่ารังนกช่วยบำรุงร่างกาย ลดอุณหภูมิความร้อนในร่างกายให้กลับเป็นปกติ เหมาะสำหรับเด็ก สตรี และผู้สูงอายุที่มีร่างกายอ่อนแอ แต่ปัจจุบันนี้ไม่ว่าจะเป็นคนวัยไหน ก็หันมาดื่มรังนกแท้กันทั้งนั้น เพราะความที่มันคือสุดยอดอาหารบำรุงสุขภาพจากธรรมชาตินี่แหละ

ภายในถ้ำที่เรากำลังเดินเข้าไปนั้นยังคงไว้ซึ่งความบริสุทธิ์ของธรรมชาติทุกประการ หากแต่มีเครื่องไม้เครื่องมือของเหล่าคนเก็บรังนกวางไว้บ้าง แต่ทั้งหมดทั้งมวลก็ทำให้เราเข้าใจได้ว่า นี่คือการรักษาและคงไว้ซึ่งระบบนิเวศที่เหมาะสมกับเหล่านกนางแอ่นให้มากที่สุด

เราเห็นรังนกแท้มากมายเกาะอยู่บนผนังถ้ำ

เจ้าหน้าที่บอกว่า รังนกที่เราเห็นตรงหน้าคือ รังนกถ้ำ หรือรังนกเกาะ ซึ่งมีคุณภาพดีที่สุด เพราะจะมีลักษณะสะอาด หนา โดยรังนกเกาะนั้นจะมีสีหลากหลายไปตามสารอาหารและแหล่งที่อยู่ ซึ่งรังนกเกาะที่ดีที่สุดจะมีสีเหลืองทอง เพราะอุดมไปด้วยสารอาหารที่มีประโยชน์

ส่วนรังนกบ้านแบบที่เราเคยเห็นตามคอนโดรังนกนั้นจะมีสีขาวจัด ขนาดเล็ก และบาง ราคาจึงถูกกว่ารังนกตามธรรมชาติมาก และมีคุณประโยชน์และคุณค่าทางสารอาหารน้อยกว่ารังนกเกาะเป็นอย่างมาก 

รังนกแท้ใช่ว่าจะเก็บได้ทั้งปี เพราะต้องมีวาระในการเก็บที่เป็นไปตามฤดูกาลธรรมชาติ เพื่อให้มีช่วงเวลาที่นกได้วางไข่นั่นเอง ซึ่ง 1 ปีสามารถเก็บรังนกได้เพียง 3 ครั้งเท่านั้น ได้แก่ ปลายเดือนมกราคม ซึ่งการเก็บในครั้งนี้จะได้รังนกที่มีคุณภาพที่ดีที่สุด และเก็บอีกทีราวกลางเดือนมีนาคม หลังจากนั้นจะปล่อยให้นกได้ทำรังและวางไข่ จนเมื่อถึงเดือนกรกฎาคมที่ลูกนกโตเต็มที่และพร้อมออกจากรังแล้ว รังนกที่เหลือจะถูกเก็บเป็นครั้งที่ 3 ก่อนที่เหล่านกนางแอ่นจะบินกลับมาทำรังอีกครั้งในเดือนธันวาคม การเก็บรังนกจึงเหมือนเป็นการทำความสะอาดผนังถ้ำและเปิดพื้นที่ให้นกได้มีพื้นที่ทำรังในฤดูกาลถัดไป

นอกจากความยากเรื่องการเก็บรังนกแท้ที่ต้องยึดช่วงเวลาและฤดูกาล อีกหนึ่งความยากก็คือกรรมวิธีในการเก็บนั่นเอง ซึ่งภาพตรงหน้าเราเป็นทั้งความน่าทึ่งและหวาดเสียว โดยการเก็บรังนกนั้นมี 2 วิธี

แบบแรกคือการเก็บด้วยวิธีการเดินแทงด้วย ‘ตาจอบ’ ซึ่งเป็นไม้ด้ามยาว ปลายติดเหล็กงุ้มสำหรับแซะรังนกออกจากผนังถ้ำ จะใช้กับโถงถ้ำที่ไม่สูงมาก

แต่ถ้าเป็นพื้นที่ถ้ำที่สูงมากๆ จะเปลี่ยนเป็นเก็บรังนกโดยใช้แสก แสกคือกระเช้าขนาดย่อมที่บรรจุคนได้ 1 คน แต่ต้องใช้คน 3 คนในการดึงแสกขึ้นไปยังจุดที่ต้องการ แล้วค่อยๆ ใช้ตาจอบแซะรังนกลงมา

ทั้ง 2 วิธีต้องใช้ความชำนาญของคนเก็บรังนกสูงมาก และพวกเขาจะไม่ใช้มือสัมผัสกับรังนกหรือผนังถ้ำโดยตรง เพราะจะทำให้กลิ่นจากตัวคนไปติดบริเวณนั้นและทำให้นกนางแอ่นไม่กลับมาทำรังที่เดิมอีก

เจ้าหน้าที่ที่พาเราเข้าไปชมการเก็บรังนกแท้เสริมว่า การเก็บรังนกจากถ้ำตามธรรมชาติจะมีผู้รับสัมปทานดูแล ซึ่งไม่ใช่ดูแลแค่พื้นที่ที่พวกเขาทำงาน แต่ต้องดูแลรักษาระบบนิเวศและสภาพแวดล้อมของทั้งถ้ำและพื้นที่โดยรอบเกาะอย่างเข้มงวด

ต้องห้ามไม่มีการรบกวนนกนางแอ่นเกิดขึ้นเลย เพราะอาจจะทำให้นกวางไข่น้อยลง และมีการฟักตัวของลูกน้อยลงตามไปด้วย ซึ่งนั่นก็หมายถึงปริมาณของรังนกที่จะน้อยลงทั้งจำนวนและคุณภาพ

การทำสัมปทานรังนกจึงเป็นการรักษาและอนุรักษ์นกนางแอ่นมากกว่าเป็นการทำลาย ซึ่ง ติ๊ก-เจษฎาภรณ์ ผลดี ได้เป็นตัวแทนไปสัมผัสความอุดมสมบูรณ์ของแหล่งรังนกจากถ้ำธรรมชาติมาแล้ว สามารถติดตามชมได้ใน ‘รังนก ความมหัศจรรย์แห่งธรรมชาติ’

ติดตาม ติ๊ก-เจษฎาภรณ์ ผลดี ไปดูการเก็บรังนกแท้ สีเหลืองทอง จากถ้ำธรรมชาติกันได้ที่นี่​

เราได้มีโอกาสเดินทางมายังสถานที่คัดแยกรังนกเพื่อดูการเดินทางของรังนกแท้สีเหลืองทอง ที่เดินทางจากถ้ำธรรมชาติก่อนจะถึงมือคุณ

ในทุกขั้นตอนและกระบวนการก่อนถึงมือผู้บริโภค ล้วนแล้วแต่พิถีพิถันและใส่ใจ เพื่อรักษาและคุณประโยชน์จากรังนกให้เทียบเท่ากับตอนที่เก็บจากถ้ำธรรมชาติให้ได้มากที่สุด

อีกหนึ่งความรู้ใหม่ที่เราได้จากการมาที่นี่ก็คือ เนื่องจากรังนกแท้นั้นมีราคาสูง จึงทำให้มีรังนกปลอมถูกผลิตออกขายเพื่อตัดราคา ซึ่งผลิตจากยางไม้ที่เรียกว่า ‘กัม’ ซึ่งเป็นสารลักษณะหนืดไม่ละลายน้ำ แต่จะดูดน้ำจนพองตัวคล้ายกับวุ้น เวลาต้มจะไม่กระจายตัวเหมือนกับรังนกแท้ มีความกระด้างไม่อ่อนนุ่ม ที่แม้ว่าลักษณะจะคล้ายกัน แต่คุณภาพนั้นเทียบไม่ได้เลยกับรังนกแท้จากธรรมชาติ

และในที่สุด รังนกแท้สีเหลืองทองจากถ้ำธรรมชาติก็เดินทางมาถึงมือคุณ และนี่คือสก๊อต รังนกแท้ รอเยล โกลด์ ที่มาจากความตั้งใจของทุกคนในการนำเอารังนกแท้สีเหลืองทองที่อุดมไปด้วยแร่ธาตุและสารอาหารบำรุงสุขภาพ มาให้เป็นทางเลือกในการดูแลตัวเองของคุณ

เราจึงขอจบทริปนี้ด้วยคำถามที่ว่า

“ดื่มสก๊อต รังนกแท้ รอเยล โกลด์ แล้ว…YOUNG”

พิสูจน์อักษร: พรนภัส ชำนาญค้า