ช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา มีคุณแม่หลายท่านออกมาโพสต์เตือนภัยเป็นกรณีศึกษาให้แก่คุณแม่มือใหม่ ที่ยอมปล่อยให้ญาติสนิทมิตรสหายสัมผัสลูกรักได้ตามใจ จนเด็กมีอาการแพ้ หน้าบวม ผิวหนังลอกหลุดคล้ายโดนน้ำร้อนลวก แสบร้อนไปทั่วตัว หลังเข้ารับการรักษาจากกุมารแพทย์ คุณหมอวินิจฉัยว่าลูกน้อยเป็นโรค 4S โรคผิวหนังที่เกิดจากแพ้แบคทีเรียชนิดหนึ่ง แล้วโรค 4S คืออะไร เราจะป้องกันอย่างไร

THE STANDARD พาคุณพ่อคุณแม่มือใหม่หรือผู้ใหญ่ใจรักเด็กทำความรู้จักกับ ‘4S’ โรคผิวหนังของเด็กเล็กที่เกิดจากความรักความเอ็นดูของผู้ใหญ่

4S คือโรคอะไร

โรค 4S หรือ SSSS ย่อมาจาก Staphylococcal Scalded Skin Syndrome เป็นโรคผิวหนังชนิดหนึ่งที่พบบ่อยในทารกแรกเกิดหรือเด็กที่อายุน้อยกว่า 5 ปี เกิดจากสารพิษของเชื้อแบคทีเรีย S.aureus phage group II phage type 71 หรือ 55 เมื่อมีการติดเชื้อ เจ้าแบคทีเรียจะปล่อยสารพิษเข้าสู่กระแสเลือดผ่านทางผิวหนัง ทำให้เกิดการอักเสบ แยกชั้นผิวหนังกำพร้าออกจากกัน ส่งผลให้ผิวหนังหลุดลอกราวกับน้ำร้อนลวก ปวดแสบปวดร้อนตามตัว และเชื้อลุกลามไปถึงกล้ามเนื้อ ต่อมน้ำเหลือง หรืออวัยวะอื่นๆ เช่น กระดูกและข้อ ตับ ไต ปอด และลิ้นหัวใจ ในกรณีที่เข้าสู่กระแสเลือดโดยตรง

เด็กจะติดเชื้อได้อย่างไร

จริงๆ เชื้อแบคทีเรียที่ว่าอยู่ใกล้ตัวกว่าที่เราคิด โดยอาศัยอยู่ตามผิวหนังของมนุษย์เกือบทุกคน ทว่า ด้วยภูมิคุ้มกันและระบบกำจัดสารพิษได้ด้วยตนเอง ทำให้ไม่ก่อให้เกิดอันตรายแก่ผู้ใหญ่ ฉะนั้น ยามใดเมื่อคุณสัมผัส ไม่ว่าลูบ จับ จูบ หอม หรือแสดงความรักความเอ็นดูด้วยอิริยาบถใด คุณกำลังทำหน้าที่เป็นพาหะชั้นเลิศขนส่งเชื้อแบคทีเรียสู่เด็ก เพิ่มความเสี่ยงการติดเชื้อแก่เด็กมากเท่านั้น

แล้วผู้ใหญ่จะสัมผัสเด็กไม่ได้เลยจริงๆ หรือ?

สัมผัสได้ แต่ต้องทำความสะอาดร่างกายก่อน เช่น อาบน้ำให้สะอาดหากต้องการคลุกคลีกับเด็กนานๆ ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่หากต้องการสัมผัส แล้วถ้าต้องการจูบหรือหอม กรณีนี้เราแนะนำให้คุณเก็บความเอ็นดูไว้ส่วนลึก เพราะบนใบหน้าคุณมีทั้งกลิ่นน้ำหอม เครื่องสำอาง ฯลฯ ซึ่งไม่ส่งผลดีต่อเด็กเล็ก จำไว้ให้ขึ้นใจว่า ต้องสะอาดก่อนสัมผัส เท่านั้น!

วิธีสังเกตอาการลูกน้อย

เราจะรู้ได้อย่างไรว่าลูกน้อยมีอาการติดเชื้อแบคทีเรีย ลองสังเกตอาการตามนี้

1. ร้องโยเยหนักกว่าปกติ
2. มีไข้
3. ผิวหนังแดงไปทั้งตัว โดยเฉพาะบริเวณตา เยื่อบุจมูก รอบปาก รอบคอ
4. เมื่อสัมผัสบริเวณอาการบวมแดง เด็กจะร้อง
5. ผ่านไป 24-48 ชั่วโมง ผิวที่แดงจะค่อยๆ บวมพองเป็นตุ่มน้ำ โดยเฉพาะบริเวณข้อพับ ผิวหนังภายนอกหลุดลอกเป็นแผ่นเป็นขุยเหมือนผิวถูกน้ำร้อนลวก

ซึ่งวิธีการรักษาต้องได้รับการดูแลโดยตรงจากแพทย์เท่านั้น ฉะนั้น หากคุณพ่อคุณแม่พบเจอลูกน้อยมีอาการดังที่ว่า รีบพาเด็กไปพบแพทย์ให้เร็วที่สุด

ต่อไปนี้หากคุณนึกเอ็นดูอยากสัมผัสเด็ก อยากแสดงความรักแก่เด็กเล็ก อย่าลืมทำความสะอาดร่างกาย ล้างมือด้วยสบู่หรือแอลกอฮอล์ทุกครั้ง เพราะไม่แน่ว่าความรักความเอ็นดูที่คุณมอบให้ อาจเป็นภัยร้ายที่อันตรายแก่ชีวิตของเขาก็ได้

ภาพ: Shutterstock

พิสูจน์อักษร: ภาวิกา ขันติศรีสกุล

อ้างอิง:

• www.dermnetnz.org/topics/staphylococcal-scalded-skin-syndrome
• www.hopkinsmedicine.org/healthlibrary/conditions/dermatology/staphylococcal_scalded_skin_syndrome_85,P00316
• บทความ โรค 4S คืออะไร เป็นแล้วอันตรายไหม โดย แพทย์หญิงฐิตาภรณ์ วรรณประเสริฐ กุมารแพทย์ ผิวหนังเด็ก