Global Witness องค์กรที่ไม่แสวงหากำไรในสหราชอาณาจักร รายงานว่า ได้พบรายงานว่าแพลตฟอร์ม TikTok มีการแนะนำคำค้นหาเชิงลามกให้กับผู้ใช้งานวัยรุ่นอายุเพียง 13 ปี ผ่านระบบ ‘คำค้นหาแนะนำ’ ซึ่งแม้จะเปิดใช้งานในโหมดจำกัด ซึ่งถูกออกแบบมาเพื่อป้องกันการเข้าถึงเนื้อหาที่ไม่เหมาะสม
โดยการเปิดเผยดังกล่าวเกิดขึ้นในช่วงเวลาที่รัฐบาลสหราชอาณาจักรและอเมริกา กำลังเดินหน้าผลักดันกฎหมายควบคุมความปลอดภัยบนช่องทางออนไลน์สำหรับเด็กอย่างเข้มงวด โดยเฉพาะเรื่อง การยืนยันอายุผู้ใช้งาน ซึ่งเป็นประเด็นที่บริษัทเทคโนโลยีทั่วโลกกำลังเผชิญแรงกดดันให้ปรับตัวอย่างหนัก
อีกทั้ง ผลการตรวจสอบพบว่า แม้บัญชีผู้ใช้งานใหม่ที่ระบุอายุเพียง 13 ปีจะใช้งานได้ไม่นาน TikTok ก็ยังแสดงคำแนะนำการค้นหาที่มีลักษณะเชิงทางเพศอย่างชัดเจน ซึ่งการทดสอบใน 3 จาก 7 บัญชี หลังจากตั้งค่าบัญชีเสร็จ และปัดหน้าจอเพียงไม่กี่ครั้ง ผู้ใช้งานก็จะเห็นเนื้อหาลามกปรากฏบนหน้าจอ
Global Witness ระบุว่า ประเด็นสำคัญไม่ได้อยู่ที่ TikTok ปล่อยให้เยาวชนเห็นเนื้อหาลามกเท่านั้น แต่ระบบอัลกอริทึมกลับมีบทบาทในการชี้นำให้เข้าใกล้เนื้อหาดังกล่าวอย่างจงใจ ซึ่งสะท้อนถึงปัญหาเชิงโครงสร้างของระบบแนะนำเนื้อหาในแพลตฟอร์ม
นับว่าแรงกดดันยิ่งเพิ่มขึ้น หลังสหราชอาณาจักรประกาศใช้กฎหมาย Online Safety Act ซึ่งมุ่งคุ้มครองเด็กหรือเยาวชนบนโลกออนไลน์ ซึ่งมีผลบังคับใช้เต็มรูปแบบในปลายเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา
มาร์ก สตีเฟนส์ ทนายความด้านสื่อชื่อดัง แสดงความเห็นว่า ผลการตรวจสอบดังกล่าวถือเป็นการละเมิดกฎหมาย ตามบทบัญญัติใน Online Safety Act ซึ่งกำหนดให้แพลตฟอร์มออนไลน์ต้องควบคุมเนื้อหาที่เผยแพร่ และใช้ระบบยืนยันอายุเพื่อป้องกันเด็กจากสื่อลามกหรือเนื้อหาที่เป็นอันตราย
โฆษกของ TikTok ออกมาปฏิเสธข้อกล่าวหา พร้อมยืนยันว่าบริษัทได้ตรวจสอบกรณีดังกล่าวแล้ว พร้อมลบเนื้อหาที่ละเมิดนโยบายออกจากระบบ และปรับปรุงระบบคำแนะนำการค้นหาให้รัดกุมมากขึ้น และยืนยันว่า TikTok มีฟีเจอร์และการตั้งค่ามากกว่า 50 รายการ เพื่อสนับสนุนความปลอดภัยของผู้ใช้งานวัยรุ่น และบริษัทสามารถลบวิดีโอที่ละเมิดนโยบายได้มากถึง 9 ใน 10 คลิปก่อนที่ผู้ใช้งานจะได้เห็นด้วยซ้ำ
สอดคล้องกับรายงานความโปร่งใสของ TikTok ประจำไตรมาสแรกปี 2025 พบว่า ราว 30% ของเนื้อหาที่ถูกลบออกจากแพลตฟอร์มทั่วโลกมีลักษณะเกี่ยวข้องกับเนื้อหาที่อ่อนไหวและไม่เหมาะสม
นอกจากนี้ TikTok ยังใช้เทคโนโลยีตรวจจับอายุ เพื่อลบบัญชีผู้ใช้ที่อายุต่ำกว่า 13 ปีออกจากระบบเฉลี่ย 6 ล้านบัญชีต่อเดือน พร้อมฝึกอบรมทีมผู้ตรวจสอบเนื้อหาให้สามารถระบุพฤติกรรมหรือสัญญาณที่บ่งชี้ว่าผู้ใช้อาจยังไม่ถึงเกณฑ์อายุที่กำหนด และในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมายังเปิดตัวฟีเจอร์ guided meditation เพื่อดูแลผู้ใช้วัยรุ่น โดยการช่วยลดการใช้งานหน้าจอ และระบบปิดการแจ้งเตือนในช่วงเวลาดึก เพื่อส่งเสริมให้ผู้ใช้งานพักผ่อนอย่างเพียงพอ
อย่างไรก็ตาม ไม่เพียงแต่ TikTok เท่านั้นที่ถูกจับตามองเรื่องความปลอดภัยของเยาวชนบนโลกออนไลน์ แต่รวมถึง YouTube ที่เพิ่งเปิดระบบ AI ตรวจจับอายุของผู้ใช้และปรับมาตรการความปลอดภัยอัตโนมัติตามช่วงวัย ขณะที่ Instagram ได้ตั้งค่าให้บัญชีของผู้ใช้งานวัยรุ่นเป็นบัญชีส่วนตัวโดยอัตโนมัติตั้งแต่ปีที่ผ่านมา
สถานการณ์ทั้งหมดสะท้อนให้เห็นถึงแรงกดดันที่เพิ่มขึ้นต่อบริษัทเทคโนโลยีทั่วโลก ให้แสดงความรับผิดชอบต่อผู้ใช้งานที่เป็นเยาวชน และสร้างสมดุลระหว่างความปลอดภัยกับเสรีภาพบนโลกออนไลน์ ที่สังคมกำลังให้ความสำคัญอย่างมากในปัจจุบัน
ภาพ: Camilo Concha / shutterstock
อ้างอิง:
