รู้จักภาวะ Social Withdrawal ชั่วคราว “แค่ไม่อยากคุย แต่ไม่ได้โกรธอะไรใครนะ”

เคยรู้สึกเหนื่อยล้าจากการต้องคอยยิ้ม คอยตอบ หรือพูดคุยกับคนตรงหน้าไหม? ทั้งๆ ที่บางวัน แค่ตื่นมาก็ไม่อยากคุยกับใครเลย อยู่ดีๆ มันก็รู้สึกเบื่อที่จะตอบข้อความทุกข้อความ ไม่อินที่จะต้องเข้าร่วมกิจกรรมกับเพื่อนๆ จนรู้สึกว่าใจเหมือนแบตเตอรี่ที่กำลังจะหมดแรงหรือไม่? หากคำตอบคือใช่ แสดงว่าคุณอาจต้องการสิ่งที่นักจิตวิทยาเรียกว่า Temporary Social Withdrawal หรือการพักจากการเข้าสังคมชั่วคราว

อาการนี้ไม่ใช่การหนีโลก แต่เป็นการชาร์จใจต่างหาก หลายคนเข้าใจผิดว่าการอยากอยู่คนเดียวเป็นสัญญาณของความผิดปกติ แต่ความจริงแล้ว เว็บไซต์ Verywell Mind อธิบายว่า Social Withdrawal ที่มาจากความตั้งใจ เป็นการเลือกที่จะอยู่คนเดียวเพื่อพักผ่อน ขณะที่ Social Isolation หรือการแยกตัวจากสังคมมักจะเป็นผลจากปัญหาสุขภาพจิต เช่น ภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล หรือความรู้สึกโดดเดี่ยว

ลองนึกภาพว่าใจของเราเป็นเหมือนสมาร์ทโฟน หลังจากใช้งานหนักทั้งวัน แบตเตอรี่ก็จะค่อยๆ หมด การปิดเครื่องชั่วคราวเพื่อชาร์จจึงเป็นสิ่งที่จำเป็น ไม่ใช่ว่าโกรธใครหรือกำลังมีปัญหากับใครทั้งนั้น

ความมหัศจรรย์ของการอยู่คนเดียวอย่างมีสติ

จากข้อมูลของ New York Post เปิดเผยว่านักจิตวิทยา Virginia Thomas ได้ชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างสำคัญระหว่างความเหงา (Loneliness) ความรู้สึกขาดแคลนและโดดเดี่ยว และการอยู่คนเดียวเชิงบวก (Positive Solitude) คือการเลือกอยู่กับตัวเองอย่างมีสติและมีจุดหมาย โดยอ้างอิงงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร Personality and Social Psychology Bulletin ซึ่งพบว่าการอยู่คนเดียวเพียงแค่ 15 นาที ก็สามารถลดความเครียดสูงและเพิ่มความสงบให้กับใจได้อย่างมีนัยสำคัญแล้ว

ตัวอย่างง่ายๆ เช่น การนั่งดื่มกาแฟคนเดียวในคาเฟ่โดยไม่มองโทรศัพท์ หรือการอยู่เงียบๆ กับตัวเองตอนเช้าโดยไม่ต้องคุยกับใครเลย กิจกรรมเหล่านี้ช่วยให้จิตใจได้พักผ่อนและรีเซ็ตตัวเองได้ และมีประโยชน์มากมาย เช่น

1. ได้ชาร์จพลังใจ (Emotional Recharge)

เมื่อเราไม่ต้องกังวลเรื่องการแสดงออกหรือตอบสนองต่อผู้อื่น ใจจึงได้พักจากความกดดัน เหมือนการถอดรองเท้าส้นสูงหลังจากเดินมาทั้งวัน โล่งใจอย่างที่บอกไม่ถูก

2. เกิดการเติบโตในตัวเอง (Personal Growth)

ในช่วงเวลาที่เงียบสงบ เราจะได้ยินเสียงภายในตัวเองชัดเจนขึ้น ได้โอกาสทบทวนความคิด ความรู้สึก และทิศทางชีวิต เหมือนการทำความสะอาดห้องในใจ จัดระเบียบความคิดที่รกรุงรัง ยกตัวอย่าง เช่น หลังจากสัปดาห์ที่วุ่นวายด้วยการประชุม งานเลี้ยง และกิจกรรมต่างๆ คุณอาจพบว่าการนั่งเขียนไดอารี่คนเดียวในวันเสาร์เช้าช่วยให้คุณเข้าใจตัวเองมากขึ้นว่าจริงๆ แล้วคุณชอบสิ่งไหน เครียดเรื่องอะไร และอยากปรับเปลี่ยนอะไรในชีวิต

3. ได้ปลดปล่อยความคิดสร้างสรรค์ (Creativity Boost)

เมื่อใจสงบนิ่ง ความคิดสร้างสรรค์จะเริ่มไหลเวียน เหมือนน้ำใสที่ปราศจากตะกอน หลายคนพบว่าไอเดียดีๆ มักจะแวบขึ้นมาในช่วงที่อยู่คนเดียว ไม่ว่าจะเป็นตอนอาบน้ำ เดินเล่น หรือนั่งมองวิวนอกหน้าต่าง