ไม่ว่าลูกจะเจอปัญหาจากข้างนอกมาหรือว่ามีปัญหาความไม่ลงรอยกันในครอบครัว พ่อแม่พึงระลึกไว้ว่า การฟัง การสอน และการสื่อสารความรู้สึก จะช่วยสร้างความมั่นคงทางใจ และไม่ทำให้ลูกต้องเผชิญปัญหาอย่างโดดเดี่ยว
👂🏼 การฟังเป็นประตูสำคัญด่านแรกที่จะทำให้พ่อแม่รับรู้ถึงปัญหาที่ลูกกำลังเผชิญอยู่ ซึ่งหลายคนอาจคิดว่าการฟังคือการสอน แต่แท้ที่จริงแล้วการฟัง…เพียงแค่ ‘ฟัง’ อย่างไม่ตัดสิน ก็เพียงพอแล้วที่จะทำให้ลูกรับรู้อารมณ์และสถานการณ์ของตัวเองในเบื้องต้น พ่อแม่อาจเริ่มฝึกฟังลูกด้วย 3 ขั้นตอน ดังนี้
- ตระหนักว่าการฟังคือการรับรู้ปัญหาของลูก แต่ไม่ใช่ปัญหาของตัวเอง แม้ว่าหลายครั้งฟังแล้วอาจเกิดความรู้สึกร่วม ทำให้ความรู้สึกของลูกลามมาที่พ่อแม่ เมื่อนั้นพ่อแม่อาจไม่ได้มั่นคงพอในการช่วยลูกรับมือกับปัญหา ให้ลองนึกภาพว่าตัวเองเป็น ‘เบาะ’ หรือ ‘ฟูก’ ที่เมื่อไรก็ตามที่ลูกล้ม ก็แข็งแรงและนุ่มนวลพอที่จะทำให้ลูกทิ้งตัวได้
- จากการฟังเพียงอย่างเดียว ค่อยๆ เพิ่มคำถาม จากคำถามกว้างสู่คำถามที่เฉพาะเจาะจง และคอยสังเกตว่าลูกรู้สึกอย่างไรต่อเรื่องนั้นๆ
- สำหรับบ้านที่ไม่เคยฟังและชวนลูกตั้งคำถามมาก่อน อาจทำอย่างค่อยเป็นค่อยไป เพราะถ้าเปลี่ยนหน้ามือเป็นหลังมือ ลูกอาจสังเกตได้และรู้สึกว่าพ่อแม่ไม่เป็นธรรมชาติ กลายเป็นอีกหนึ่งสิ่งแปลกปลอมที่ลูกต้องรับมือ
🗣️ พ่อแม่ชวนคุยและ ‘สอน’ ลูกได้เมื่อมีปัญหา แต่มีสิ่งที่ชวนทำ 2 ข้อ คือ
- สอนลูกในเวลาที่ไม่มีปัญหาและอารมณ์เย็นกันทั้งสองฝ่าย เพราะเมื่อไรที่สอนขณะที่ทะเลาะกันหรือลูกกำลังมีความทุกข์ จะเป็นการซ้ำเติมลูกมากยิ่งขึ้น พ่อแม่อาจหาเวลาว่างๆ ในกิจวัตรประจำวันสอนอย่างเป็นธรรมชาติ เมื่อไรที่ลูกเจอปัญหาเดิมซ้ำจะระลึกถึงคำสอนในด้านบวกและนำไปประยุกต์ใช้ต่อได้
- สอนอย่างไม่สั้นและไม่ยาวเกินไป โดยสังเกตอารมณ์ของลูกและตัวเองในเวลานั้นๆ การสอนจึงเป็นเหมือนศิลปะที่พ่อแม่ต้องเรียนรู้ธรรมชาติของตัวลูกและช่วงเวลาที่เหมาะสม
👪 หากเป็นความขัดแย้งภายในครอบครัว พ่อแม่ก็ยังสามารถทำตาม 2 ข้อข้างต้นได้ โดยเพิ่มข้อ 3 คือ สื่อสารกับลูกในฐานะมนุษย์คนหนึ่ง
- พ่อแม่สื่อสารอารมณ์ที่เกิดขึ้นกับลูกได้ ไม่ว่าจะเป็นความรู้สึกโกรธ ไม่พอใจ หรือเสียใจ แม้ว่าอารมณ์นั้นอาจกระทบกับความรู้สึกลูก แต่เป็นการแสดงให้เห็นว่ามนุษย์ทุกคนสามารถเกิดความรู้สึกใดขึ้นก็ได้
- ใช้ประโยค ‘I Message’ คือเริ่มต้นประธานในประโยคด้วยคำว่า ‘พ่อ’ หรือ ‘แม่’ กำลังรู้สึกว่า… เพื่อไม่ให้เป็นการโยนความคิดหรือคาดโทษไปที่ลูก แต่เป็นการสื่อสารความรู้สึกที่เกิดขึ้น เช่น แม่รู้สึกโกรธที่ลูกกลับบ้านไม่ตรงเวลา หรือพ่อรู้สึกไม่พอใจที่นัดกันแล้วลูกมาสาย ฯลฯ
ทั้ง 3 ข้อคือสิ่งที่พ่อแม่จะช่วยรับรู้อารมณ์ของลูกและช่วยลูกให้เผชิญกับปัญหา แต่จุดตั้งต้นที่สำคัญคือ พ่อแม่ต้องตระหนักรู้และจัดการอารมณ์ตัวเองให้มั่นคง เพื่อที่จะเป็น ‘ฟูก’ ให้กับลูกได้จริงๆ
มาเรียนรู้ให้รอบด้านถึงการเลี้ยงลูกได้ที่งาน Alpha Skills Summit 2025 ครั้งแรกกับงานใหญ่ระดับประเทศ ออกแบบเพื่อพ่อแม่ยุคใหม่ คุณครู และคนทำงานด้านการศึกษา ที่ต้องการเตรียมเด็ก Gen Alpha ให้พร้อมรับมือกับโลกอนาคต โดย THE STANDARD และซูเปอร์จิ๋ว
ดูรายละเอียดและซื้อบัตรเข้างานได้ที่: https://bit.ly/alphass2025c3s
ครบทุกความรู้และแรงบันดาลใจ เพื่ออนาคตลูกในงานเดียว! 💜
ดูรายละเอียดงาน Alpha Skills Summit 2025 ได้ที่: https://bit.ly/alphass2025c3s
สนใจออกบูธ ลงทะเบียนได้ที่: https://forms.gle/Lr7EYo5z4pee2X587
