เปิดนโยบาย 3 ผู้สมัครประธานาธิบดีไต้หวัน จุดยืนต่อจีนเป็นอย่างไร

งวดเข้ามาทุกขณะกับศึกเลือกตั้งไต้หวันปี 2024 ซึ่งจะเปิดฉากขึ้นในวันที่ 13 มกราคมนี้แล้ว

แน่นอนว่านอกจากเรื่องปัญหาเศรษฐกิจปากท้อง เงินเดือนต่ำ แต่ข้าวของแพง ที่บรรดาผู้สมัครจะต้องเข็นนโยบายมาแก้ไขและมัดใจประชาชนแล้ว เรื่องใหญ่แสนสำคัญและเป็นที่จับตาของคนทั่วโลกคือ ‘นโยบายความสัมพันธ์ข้ามช่องแคบ’ หรือจุดยืนที่ตัวแทนแต่ละพรรคมีต่อจีนแผ่นดินใหญ่ เพราะมันคือแนวทางที่ไต้หวันจะมุ่งไปภายใต้การกุมบังเหียนของผู้นำคนใหม่ ท่ามกลางแรงกดดันจากจีนที่ยืนยันว่าไต้หวันเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของตน และพร้อมใช้กำลังเข้ายึดหากจำเป็น

อีกทั้งสิ่งนี้ยังเป็นตัวกำหนดทิศทางความสัมพันธ์ 3 เส้าระหว่างไต้หวัน จีน และชาติใหญ่อย่างสหรัฐอเมริกา ที่อยู่ในสภาวะขมุกขมัวมาตลอดช่วงหลายสิบปี

เริ่มต้นจากไล่ชิงเต๋อ ผู้สมัครจากพรรคหมินจิ้นตั่ง (DPP) ซึ่งโพลทุกสำนักชี้ว่ามีคะแนนนิยมมาเป็นอันดับ 1 ในศึกการเลือกตั้งครั้งนี้ เขาให้คำมั่นว่าตนเองจะสานต่อแนวทางจากประธานาธิบดีไช่อิงเหวิน โดยในการดีเบตเขาย้ำจุดยืนชัดว่า อำนาจอธิปไตยและเอกราชของไต้หวันเป็นของประชาชนทั้ง 23 ล้านคน ไม่ใช่จีน และไม่ว่าจะเป็นไต้หวันหรือจีนก็ไม่มีใครอยู่ใต้อำนาจใคร

อีกทั้งยังกล่าวด้วยว่า เขาพร้อมร่วมมือสหรัฐฯ และชาติประชาธิปไตยอื่นๆ ในการรักษาสถานะที่เป็นอยู่ของไต้หวัน

ด้านโหวโหย่วอี๋ ผู้สมัครจากพรรคก๊กมินตั๋ง (KMT) ระบุว่า เขาคัดค้านการประกาศเอกราชของไต้หวัน แต่ก็ไม่เห็นด้วยกับ ‘นโยบาย 1 ประเทศ 2 ระบบ’ ของจีน โดยเขามองว่าปัจจุบันสถานการณ์ของช่องแคบไต้หวันสุ่มเสี่ยงที่จะเกิดสงคราม ฉะนั้นแล้วการที่ไต้หวันสานสัมพันธ์อันแน่นแฟ้นกับสหรัฐฯ แต่ก็พยายามสร้างสันติภาพกับจีนควบคู่ไปด้วย คือแนวทางที่จะแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น

แม้พรรคก๊กมินตั๋งจะถูกมองว่าเป็นพรรคที่มีสัมพันธ์อันดีกับจีนมายาวนาน แต่ทางพรรคก็ปฏิเสธที่จะไม่ใช่แนวทาง ‘โปรจีน’ แบบสุดตัว และย้ำว่ามีเพียงประชาชนชาวไต้หวันเท่านั้นที่จะมีสิทธิตัดสินอนาคตของตนเอง

เคอเหวินเจ๋อ ผู้สมัครจากพรรคเล็กอย่างพรรคไถวันหมินจ้งตั่ง (TPP) มองว่าปัญหาข้ามช่องแคบไม่ใช่แค่เรื่องของไต้หวันและจีน แต่ยังเป็นปัญหาคุกรุ่นระหว่างสหรัฐฯ และจีนด้วย ซึ่งเขาคิดว่าไต้หวันจะต้องหาจุดสมดุลให้ได้

พร้อมกันนี้เขายังได้เสนอแนวทางรักษาสันติภาพข้ามช่องแคบด้วยการป้องปรามและสื่อสารกับจีนผ่านหลักการร่วม 5 ประการ ได้แก่ การยอมรับ ความเข้าใจ ความเคารพ ความร่วมมือ และการคำนึงถึงผลประโยชน์ของแต่ละฝ่าย เพื่อสานต่อการเจรจากับจีนต่อไป