Vecna จาก Stranger Things: รากหยั่งลึกของผู้ใหญ่ที่ชั่วร้ายกับภาพสะท้อนปัญหาจิตเวชในเด็กและวัยรุ่น

บทความนี้มีการเปิดเผยเนื้อหาบางส่วนของซีรีส์ Stranger Things ซีซัน 4

หากใครได้ชมซีรีส์ Stranger Things ซีซันที่ 4 แล้วคงจะได้ทำความรู้จักกับ Vecna ตัวร้ายตัวใหม่ที่เพิ่งถูกเปิดตัวในซีซันนี้กันแล้ว แต่รู้ไหมว่าเบื้องหลังของตัวร้ายเลเวลบอสจาก Stranger Things ตัวนี้อาจเป็นคนคนหนึ่งที่เผชิญปัญหาด้านจิตใจ และเป็นภาพแทนปัญหาสุขภาพจิตในเวลาเดียวกัน

ไม่ได้เลวร้ายตั้งแต่ต้น แต่เป็นผลผลิตของสองชีวิตที่ผ่านมาของเขา

พ่อบอกว่าเขาเป็นเด็ก ‘อ่อนไหว’ หมอและครูเรียกเขาว่า ‘พัง’ การเกิดและเติบโตในสังคมที่ไม่เข้าใจความแตกต่างของปัจเจกบุคคล การถูกแปะป้ายว่าคือความบกพร่องทั้งจากสถาบันครอบครัวและโรงเรียนคงไม่ใช่ประสบการณ์ที่ดีนักสำหรับเด็กคนหนึ่ง เราพอจะจินตนาการได้ว่าเขาคงต้องเผชิญกับการปฏิบัติที่แตกต่าง การไม่รู้สึกเป็นสมาชิกของกลุ่ม ความไม่เข้าใจการเป็นไปของโลก และความโดดเดี่ยวอย่างมากมาย ซึ่งล้วนผลักเขาให้ถลำลึกเข้าไปในโลกของตัวเองมากขึ้นเรื่อยๆ ความแตกต่างไม่ใช่ปัญหา แต่การไม่ถูกเข้าใจต่างหาก และปัญหาครอบครัวก็ทำให้มันแย่ลง

“พวกเขาเคยทำชั่ว Eleven ทำเรื่องที่ชั่วช้าสามานย์”

Henry Creel อธิบายไว้อย่างนี้หลังจากล้วงลึกเข้าไปในจิตใจพ่อแม่ของเขาแล้ว ซีรีส์ยังไม่เปิดเผยว่าเบื้องหลังฉากหน้าของครอบครัวสมบูรณ์แบบนั้น นายและนาง Creel เคยทำอะไรเอาไว้ แต่สำหรับ Henry มันเป็นสิ่งที่เขาชิงชังอย่างมากมาย และพอจะชี้ให้เราเห็นได้ว่าครอบครัว Creel มีปัญหาที่ซ่อนไว้หลังม่านครอบครัวอบอุ่น

อีกความต่างคือ ‘พลัง’ ซึ่งดึงดูดผู้ปกครองกลุ่มที่สอง Henry ได้ชื่อใหม่เป็นรหัสสามตัว 0-0-1 ใส่เครื่องแบบและต้องทำตามคำสั่งของผู้คุม การถูกปฏิบัติเหมือนสิ่งของในห้องทดลอง มองข้ามความความรู้สึก สิทธิส่วนบุคคล และความเป็นมนุษย์ทำให้ Henry ที่เรียกชีวิตนี้ว่า ‘นักโทษ’ Henry ในห้องทดลองเหมือนกับลูกโป่ง ลูกโป่งที่ถูกอัดลมจนแน่นตึงและรอวันระเบิด

ปฏิเสธไม่ได้ว่าเขาทำสิ่งชั่วร้ายเกินให้อภัย แต่ Vecna ก็เหมือนกับตัวร้ายอีกหลายตัว ที่เป็นภาพสะท้อนของปัญหาในวัยเยาว์ของตัวเขาเอง ส่วนผสมทั้งหลายทั้งมวลจากวัยเด็กเป็นเชื้อไฟชั้นดีสำหรับพลังเหนือธรรมชาติ ซึ่งอาจเป็นเพียงประกายไฟเล็กๆ แต่เมื่อรวมกันแล้วเกิดเป็นไฟป่าที่สร้างความเสียหายได้มากมายได้

แล้วไฟป่าก็เผาทำลายชีวิตอื่นๆ

ตัวละครนี้นอกจากจะถูกทำร้าย เขายังเป็นผู้ทำร้ายด้วยเช่นกัน เขาถูกใช้เป็นภาพแทนของปัญหาที่ทำร้ายผู้คนมากมายซึ่งก็คือ ‘ปัญหาจิตเวช’

Lucas: เหมือนเหยื่อทุกรายของ Vecna ล้วนมีเรื่องอะไรบางอย่างในชีวิต อะไรที่…

Max: ทำร้ายพวกเขา หลอกหลอนพวกเขา

Vecna ไม่ได้สุ่มเหยื่อแบบไร้ที่มาที่ไป เขาเลือกเหยื่อที่มี ‘ความไม่มั่นคงทางจิตใจ’ คนที่มีประสบการณ์เลวร้าย คนที่ถูกความทรงจำในอดีตหลอกหลอน คนที่จิตใจอยู่ในสภาพอ่อนแอ ใช่แล้ว คนที่สุ่มเสี่ยงจะมีปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพจิตนั่นเอง

อาจเป็นไปได้ว่า Vecna คือภาพแทนของโรคทางจิตเวชอย่างโรคซึมเศร้า PTSD (ภาวะป่วยทางจิตจากเหตุการณ์รุนแรง) หรืออาจเป็นโรคทางจิตเวชอื่นๆ เหยื่อของเขาล้วนเป็นวัยรุ่นซึ่งเป็นวัยเปลี่ยนผ่านจากเด็กสู่ผู้ใหญ่ และมีความเสี่ยงจะเผชิญกับปัญหาสุขภาพจิตได้ง่าย

หลังเขาล้วงเข้าไปในความทรงจำของคนเหล่านั้น และใช้ความทรงจำเลวร้ายพวกนั้นทำร้ายเหยื่อแล้ว เหยื่อของเขาจะมีอาการดังต่อไปนี้: ปวดหัว อาเจียน ฝันร้าย ใจสั่น เหงื่อออกมาก วิตกกังวล ได้ยินเสียงแว่ว และเห็นภาพหลอน ซึ่งก็ล้วนเป็นอาการที่เกิดขึ้นได้กับผู้ที่มีปัญหาสุขภาพจิต จึงไม่น่าแปลกใจที่เหยื่อทุกคนของ Vecna ไปพบผู้ให้คำปรึกษาในโรงเรียนเพื่อหาทางออกให้อาการเหล่านี้

“ฉันไม่ค่อยจะสนิทกับ Patrick มันก็เลยง่ายที่จะทำเป็นไม่รู้ไม่เห็นมั้ง แต่ฉันสนิทกับเธอ และฉันขอโทษที่ไม่ได้อยู่เคียงข้าง”

เหยื่อของ Vecna ก็เช่นเดียวกันกับผู้ป่วยทางจิตเวชหลายคน คือส่งสัญญาณขอความช่วยเหลือ หรือมีร่องรอยบางอย่างที่เป็นผลจากการถูกทำร้าย Chrissy กับการลองใช้ยาเสพติด รอยการถูกทำร้ายของ Patrick หรือการปลีกตัวของ Max พฤติกรรมที่แปลกไปอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพจิตได้ แต่หลายครั้งที่คนรอบตัวพวกเขาเมินเฉยต่อสัญญาณเหล่านั้นและเป็นโอกาสที่ปัญหาทางจิตใจทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้นและนำไปสู่จุดที่แตกสลายในที่สุด

Stranger Things ซีซัน 4 ที่นำเรื่องด้วยกลุ่มตัวละครเยาวชนและวัยรุ่นจึงนำเสนอปัญหาที่พบได้มากในวัยเหล่านี้แต่ไม่ถูกมองเห็นมากเท่าที่ควรอย่าง ปัญหาสุขภาพจิต โดยใช้ตัวร้ายอย่าง Vecna เป็นภาพแทนของปัญหา และนอกเหนือจากนี้ Vecna ยังเป็นภาพแทนของผู้ใหญ่ผู้มีพื้นฐานวัยเด็กและวัยรุ่นที่ไม่ดีนัก และทำให้เกิดภัยต่อตนเองและสังคมในที่สุด

บทความนี้เป็นมุมมองของผู้เขียนเท่านั้น ซึ่งอาจตรงกับจุดประสงค์ในการสร้างตัวละคร Vecna ของผู้สร้างหรือไม่ก็ได้ แต่สิ่งที่เราสามารถเรียนรู้ได้จาก Vecna แน่ๆ คือการทำความเข้าใจในความแตกต่างและมองหาสัญญาณความช่วยเหลือของกันและกันเป็นสิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม ไม่ว่ามันจะเกิดขึ้นกับใครก็ตาม