วันนี้ (24 กรกฎาคม) ที่อาคารรัฐสภา ศิริกัญญา ตันสกุล สส. แบบบัญชีรายชื่อ พรรคก้าวไกล กล่าวภายหลังรัฐมนตรีว่าการและรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลังแถลงข่าวความคืบหน้าของโครงการดิจิทัลวอลเล็ต โดยระบุว่า จากการติดตาม มีเรื่องใหม่ที่ยังไม่เคยได้ยินมาก่อน และมีการยืนยันเพียงแค่เรื่องวันในการลงทะเบียน นอกจากนั้นยังไม่มีความชัดเจนใดๆ เลย แม้จะมีการทวงถามจากสื่อมวลชนแล้วก็ตาม
ศิริกัญญายังระบุว่า ภายหลังจากเกิดพายุหมุนดิจิทัลวอลเล็ตแล้ว เศรษฐกิจจะโตแค่ไหน ซึ่งรัฐมนตรีก็บอกว่าไม่สามารถประเมินออกมาเป็นตัวเลขได้ เนื่องจากเป็นโครงการที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในโลก แต่จากที่ตนเองเข้าไปสังเกตการณ์ในห้องคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 ซึ่งหน่วยงานต่างๆ รวมทั้งกระทรวงการคลังได้ศึกษาผลที่จะเกิดขึ้นภายหลังโครงการดิจิทัลวอลเล็ตเข้ามาแล้ว
“โดยกระทรวงการคลังปรับเป้าหมายจากเดิมที่คาดว่าจะเป็น 1.2-1.8% ของ GDP เหลือ 0.9% ของ GDP ส่วนสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติระบุว่า GDP ของปี 2567 โตประมาณ 0.3% ในปี 2568 โตขึ้นอีก 0.3% แต่ทางธนาคารแห่งประเทศไทยบอกว่า ปี 2567 โต 0.3% ปี 2568 โต 0.2% รวมตลอดโครงการโตประมาณ 0.9% ซึ่งข้อมูลทั้งหมดก็ออกมาตรงกันว่าไม่สามารถกระตุ้นได้ถึง 1% ของ GDP ซึ่งอาจจะเป็นเพราะมีการปรับลดตัวเป้าหมายหรือแหล่งที่มาของเงินกู้ พอกลับไปใช้ในเงินงบประมาณ ทำให้ผลกระทบต่อเศรษฐกิจไม่ได้มีมากเท่าที่ควร”
ส่วนประเด็นความไม่ชัดเจนของแหล่งที่มาของเงินนั้น ก็มีการถามย้ำว่าการบริหารงบประมาณคืออะไรกันแน่ ทั้งที่มีการบริหารงบปี 2567 และ 2568 ด้วย แต่ทางรัฐมนตรีก็ไม่ได้ให้ความชัดเจน
สำหรับเรื่องปัญหาในข้อกฎหมาย ในส่วนงบเพิ่มเติมที่จะต้องใช้ภายในปีงบประมาณ ก็มีการถกกันว่าจะต้องใช้เป็นงบรายจ่ายประจำปีทั่วไป กันเงินเอาไว้เบิกเหลื่อมปี ถ้าปี 2567 ใช้ไม่หมด ได้หรือไม่ ซึ่งตัวแทนจากสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาก็ให้ความเห็นว่าสามารถกระทำได้ เนื่องจากได้เกิดนิติสัมพันธ์ ถือว่าผูกพันสัญญาแล้ว แต่เมื่อกรรมาธิการในสัดส่วนพรรคก้าวไกลแย้งไปว่าจะเรียกว่าเป็นสัญญาได้อย่างไร ในเมื่อผูกพันลักษณะการตอบแทน ไม่ใช่สัญญาที่ต้องเซ็นยินยอมทั้งสองฝั่ง ซึ่งก็ไม่มีหน่วยงานใดสามารถตอบได้เลยว่าเป็นสัญญาประเภทใด เหมือนคิดขึ้นมาใหม่แบบไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในประเทศนี้
“สิ่งที่ต้องติดตามกันต่อคือ สรุปแล้วจะสามารถใช้เงินข้ามปีได้หรือไม่ หากไม่ได้งบเพิ่มเติมที่จะต้องมีการอนุมัติกันในวาระ 2 และ 3 ก็คงต้องใช้ให้หมดภายในวันที่ 30 กันยายนนี้ หากใช้ไม่ทันก็มีสิทธิที่จะใช้ไม่ได้ข้ามปี และต้องใช้วิธีการอื่นในการทำ ซึ่งก็มี 2 ทาง คือ แจกเลยเป็นเงินสดภายในวันที่ 30 กันยายนนี้ โดยที่ระบบยังไม่เสร็จ หรือจะแจกพร้อมกันหมด ก็อาจจะต้องพับเงินก้อนนี้ไป เพราะใช้ไม่ได้แล้ว ต้องหาเงินก้อนอื่น ซึ่งทางปลัดกระทรวงก็ออกมาบอกว่าอาจจะกลับไปใช้มาตรา 28 ก็เป็นได้ เท่ากับว่าทุกอย่างยังคงลื่นไหล ไม่นิ่ง ไม่แน่นอน”
ศิริกัญญากล่าวถึงการถกเถียงกันเรื่องรายจ่ายการลงทุนว่าจะเป็น 80% ได้อย่างไร ซึ่งสำนักงานเศรษฐกิจการคลังก็พยายามที่จะอธิบายเต็มที่ว่าเป็นรายจ่ายลงทุนจริงๆ แต่เท่าที่เราดูแล้ว คำอธิบายนั้นกลับเป็นสมมติฐานเสียมาก ไม่ได้มาจากข้อเท็จจริงหรือผลสำรวจแต่อย่างใด หากจะตั้งเป้าหมายแบบนั้นก็เป็นรายจ่ายลงทุนได้อย่างมาก 50% เท่านั้น อย่างไรก็ต้องดูเรื่องสัดส่วนอีกทีว่าจะเป็นไปตามกฎหมายหรือไม่
ศิริกัญญายังกล่าวถึงระบบลงทะเบียนว่าไม่น่าจะมีปัญหา เนื่องจากมีการจัดซื้อจัดจ้างไปแล้วตั้งแต่วันที่ 11 กรกฎาคมที่ผ่านมา แต่ปัญหาคือระบบจ่ายเงินที่มีความซับซ้อนมาก เพราะต้องสร้างกระเป๋าเงินอีกหนึ่งใบเพื่ออยู่ในแอปพลิเคชันของธนาคารต่างๆ แล้วจึงให้เรามาใช้ ซึ่งเราก็ได้ขอดู TOR ไปแล้วว่ากำหนดไว้อย่างไรบ้าง แต่ปรากฏว่า TOR ไม่สามารถให้ได้ เพราะเป็นการจัดซื้อจัดจ้างแบบคัดเลือก ส่วนหนังสือเชิญชวนก็ยังร่างไม่เสร็จ จึงไม่แน่ใจเหมือนกันว่าจะทำอย่างไรให้เสร็จทัน เพราะยังต้องส่งต่อให้กับหน่วยงานอื่นอีก แล้วเงินที่จ่ายไปจะปรากฏในกระเป๋าเงินดิจิทัลจริงใช่หรือไม่ ไม่มีการตกหล่นหายระหว่างทางใช่หรือไม่
ศิริกัญญายังตั้งข้อสังเกตว่า ระยะเวลากว่าเดือนครึ่งในการลงทะเบียนสำหรับผู้ที่มีสมาร์ทโฟนอาจจะเป็นเพราะอยากให้คนลงทะเบียนแบบออฟไลน์น้อยที่สุด แต่ก็ยังไม่มีการบอกรายละเอียดการลงทะเบียนแบบที่ไม่มีสมาร์ทโฟน ซึ่งก็คิดว่าคงไม่มีผลต่อการกระตุ้นให้เกิดการใช้สมาร์ทโฟน
ศิริกัญญาปฏิเสธที่จะให้คะแนนในการแถลงข่าวครั้งนี้ เพราะรู้มาตั้งแต่แรกแล้วว่าจะแบ่งแถลง 3 ครั้ง ครั้งนี้เป็นการแถลงโดยรัฐมนตรี ซึ่งจะให้นายกรัฐมนตรีมาแถลงภายหลัง เท่ากับว่ายังไม่มีอะไรคืบหน้ามากนัก แต่มีอะไรที่พูดได้ก็พูดไปก่อน ดังนั้นเมื่อไม่คาดหวังจึงไม่ผิดหวัง
