ประธานาธิบดีโวโลดิเมียร์ เซเลนสกีของยูเครนให้สัมภาษณ์สื่อรัสเซีย เมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา (27 มีนาคม) ถึงประเด็นความเป็นกลาง (Neutrality) ของยูเครน ซึ่งเป็นประเด็นที่สำคัญในการเจรจาสันติภาพกับรัสเซีย ผู้นำยูเครนเผย พร้อมพูดคุยประเด็นนี้ หาก NATO ไม่พร้อมรับยูเครนเข้าเป็นสมาชิกใหม่
“เราพร้อมที่จะรับข้อเสนอนี้ นี่คือหนึ่งในประเด็นที่สำคัญที่สุด” ซึ่งประเด็นความเป็นกลางเป็นหนึ่งในข้อเรียกร้องของทางการรัสเซียที่ต้องการให้ยูเครนประกาศตัวเป็นประเทศเป็นกลาง ละทิ้งความฝันที่อยากจะเข้าเป็นส่วนหนึ่งของ NATO
แต่การจะตกลงรับข้อเสนอดังกล่าวอาจไม่ง่ายเช่นนั้น เนื่องจากผู้นำยูเครนจะปฏิเสธข้อเสนอความเป็นกลาง หากไม่มีหลักประกันด้านความมั่นคง (Security Guarantees) ที่มีผลผูกพันทางกฎหมายให้กับยูเครน โดยเฉพาะหากตกอยู่ภายใต้การรุกรานของรัสเซีย ย้ำชัด ไม่เชื่อมั่นในสัญญาที่ว่างเปล่า ไร้น้ำหนัก ไร้หลักประกัน
โดยเซเลนสกีได้กล่าวถึงเหตุการณ์ในอดีต เมื่อครั้งสหภาพโซเวียตล่มสลาย ยูเครนได้ครอบครองคลังอาวุธนิวเคลียร์ที่ใหญ่เป็นอันดับที่ 3 ของโลก ซึ่งทางการรัสเซียพยายามที่จะควบคุมการใช้คลังอาวุธดังกล่าว จนในที่สุดยูเครนยินยอมลงนามในรายงาน Budapest Memorandum ปี 1994 แลกคลังอาวุธนิวเคลียร์กับหลักประกันด้านความมั่นคง ซึ่งรวมถึงบูรณภาพแห่งดินแดนและความเป็นอิสระในทางการเมืองของยูเครนด้วย
แต่กระนั้นรัสเซียก็ทำลายคำมั่นสัญญาดังกล่าว ตัดสินใจผนวกแหลมไครเมียของยูเครนเข้าเป็นส่วนหนึ่งของรัสเซียอย่างเป็นทางการเมื่อปี 2014 และก่อสงครามรุกรานยูเครนนับตั้งแต่ 24 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา โดยทางการยูเครนต้องการหลักประกันว่า หากยูเครนรับข้อเสนอในการเป็นประเทศที่เป็นกลางจะไม่มีกระดาษที่แทบจะไร้ความหมายอย่างข้อตกลงเมื่อปี 1994 เพิ่มขึ้นอีก
เซเลนสกีระบุว่า กระบวนการผลักดันหลักประกันความมั่นคงดังกล่าวจะต้องตามมาด้วยการลงประชาชามติของชาวยูเครน เนื่องจากยูเครนเป็นประเทศประชาธิปไตย การที่จะเปลี่ยนแปลงรัฐธรรมนูญที่สนับสนุนการเข้าเป็นสมาชิก NATO จำเป็นต้องฟังเสียงประชาชน นั่นคือความแตกต่างระหว่างรัสเซียและยูเครน รัสเซียมีระบอบการเมืองที่หมุนรอบคนเพียงคนเดียวอย่าง วลาดิเมียร์ ปูติน ขณะที่เซเลนสกีเป็นผู้นำของประเทศประชาธิปไตย แม้เงื่อนไขการเป็นกลางจะเป็นหนึ่งในประเด็นที่ถูกวางอยู่บนโต๊ะเจรจา แต่กระนั้น ประชาชนชาวยูเครนก็ต้องเป็นคนเปล่งเสียงออกมาว่า พวกเขาต้องการสิ่งนี้
โดยผู้แทนรัสเซียและยูเครนจะกลับมาประชุมหารือกันอีกครั้งที่เมืองอิสตันบูล ประเทศตุรกี ในวันนี้ (29 มีนาคม)
ภาพ: Ukrinform / Future Publishing via Getty Images
อ้างอิง:
