มาลาลา ยูซาฟไซ ผู้ชนะรางวัลโนเบลสันติภาพในปี 2014 จากการเคลื่อนไหวเพื่อทวงคืนสิทธิทางการศึกษาให้แก่เด็กผู้หญิงปากีสถาน และเป็นผู้ชนะรางวัลโนเบลที่อายุน้อยที่สุดด้วยวัย 17 ปี เกิดเมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม 1997 ที่เขตสวัต (Swat) แคว้นไคเบอร์ปัคตูนควา (Khyber Pakhtunkhwa) ทางตะวันตกเฉียงเหนือของปากีสถาน โดยถือกำเนิดในครอบครัวชนชั้นกลาง-ล่าง พ่อทำงานด้านสิทธิมนุษยชนและแม่เป็นนักเคลื่อนไหวด้านการศึกษา
ยูซาฟไซเป็นที่รู้จักจากการออกมาเคลื่อนไหวเรียกร้องสิทธิด้านการศึกษาของเด็กผู้หญิงในหุบเขาสวัต หลังจากที่กลุ่มตาลีบันห้ามไม่ให้เด็กหญิงเข้าศึกษาในโรงเรียน
ในช่วงต้นปี 2009 ยูซาฟไซในวัย 11 ปี กลายมาเป็นที่รู้จักมากขึ้นผ่านบล็อกที่เธอเขียนให้แก่สำนักข่าว BBC โดยมีรายละเอียดกล่าวถึงชีวิตของเธอภายใต้ระบอบของตาลีบัน ความพยายามของตาลีบันในการเข้าควบคุมหุบเขาสวัต และมุมมองของเธอต่อการสนับสนุนการศึกษาแก่เด็กหญิง และในฤดูร้อนปีต่อมาได้มีการถ่ายทำสารคดีของ The New York Times เกี่ยวกับชีวิตของเธอขณะที่กองทัพปากีสถานเข้าแทรกแซงและต่อต้านกลุ่มติดอาวุธในภูมิภาค
หลังจากนั้นหลายสื่อสิ่งพิมพ์และโทรทัศน์ท้องถิ่นพากันสัมภาษณ์เธอ ขณะที่เธอยังได้รับตำแหน่งประธานสภาเด็กเขตสวัด (District Child Assembly Swat) และได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลสันติภาพเด็กระหว่างประเทศของบาทหลวงเดสมอนด์ ตูตู
อย่างไรก็ตาม ในวันที่ 9 ตุลาคม 2012 ยูซาฟไซในวัย 15 ปี ถูกยิงที่ศีรษะและคอในความพยายามลอบสังหารโดยมือปืนตาลีบัน ขณะกำลังเดินทางกลับบ้านด้วยรถบัสโรงเรียน โดยหลายวันหลังจากนั้นเธอยังหมดสติและอยู่ในภาวะวิกฤต และวันที่ 15 ตุลาคม ได้ถูกส่งตัวไปยังสหราชอาณาจักรเพื่อรับการรักษาเพิ่มเติม
ความพยายามสังหารเด็กหญิงยูซาฟไซกลายเป็นข่าวดังไปทั่วโลก และมีผู้คนจำนวนมากสนับสนุนและให้กำลังใจเธอ รวมทั้งประณามมือปืนที่ก่อเหตุ โดยหลังจากที่หายดี เธอได้กลายเป็นนักเคลื่อนไหวเพื่อสิทธิการศึกษาและร่วมก่อตั้งมูลนิธิมาลาลา
กระทั่งในวันที่ 10 ตุลาคม 2014 มูลนิธิโนเบลได้ประกาศให้เธอชนะรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพร่วมกับ ไกลาศ สัตยาธี จากบทบาทการต่อสู้เพื่อสิทธิทางการศึกษาของเด็ก
ภาพ: Christopher Furlong / Getty Images
