หากคุณลองค้นหาภาพผ่าน Google Photo พร้อมกับประโยค Most Iconic Sport Photos หรือภาพที่โดดเด่นที่สุดในวงการกีฬา ภาพแรกที่จะขึ้นคือ ภาพของ มูฮัมหมัด อาลี ยืนท้าทาย ซอนนี ลิสตัน คู่ชกของเขา ให้ลุกขึ้นมาสู้ว่า “Get up and fight, sucker” หรือที่แปลว่า “ลุกขึ้นมาสู้สิ ไอ้งั่ง”
ภาพดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม 1965 ท่ามกลางแฟนหมัดมวย 2,434 คน เมื่อ มูฮัมหมัด อาลี สามารถป้องกันแชมป์โลกรุ่นเฮฟวีเวท ด้วยการเอาชนะ ซอนนี ลิสตัน บทเวที St. Dominic Arena
เหตุการณ์ประวัติศาสตร์นี้ถูกถ่ายทอดออกมาด้วยภาพถ่าย ซึ่งกลายเป็นภาพที่ได้รับความนิยมและโดดเด่นมากที่สุดภาพหนึ่งในประวัติศาสตร์ของวงการกีฬา
โดยหนังสือ Photography: The Definitive Visual History ประวัติศาสตร์ของภาพถ่ายโดย ทอม อัง เมื่อปี 2014 ได้เขียนคำอธิบายภาพนี้ไว้ว่า
“เมื่อเขาถ่ายภาพประวัติศาสตร์ของศึกชิงแชมป์โลกรุ่นเฮฟวีเวทนี้ไว้ นีล ไลเฟอร์ ช่างภาพชาวอเมริกันที่มีอายุเพียง 22 ปี และเป็นหนึ่งในสองช่างภาพในงานนั้นที่กล้องของเขาใส่ฟิล์มสีไว้ เขาได้บันทึกภาพช่วงนาทีที่ 2 ในยกแรก เมื่อลิสตันล้มลงกับพื้น และอาลียืนอยู่เหนือตัวเขา พร้อมกับตะโกนว่า “ลุกขึ้นมาสู้สิ ไอ้งั่ง” แม้ว่าลิสตันจะลุกขึ้นมาได้ แต่สุดท้ายก็ถูกน็อกลงไปนับใหม่อีกครั้งเพียงไม่กี่วินาทีต่อมา”
ใครคือ นีล ไลเฟอร์
นีล ไลเฟอร์ เป็นช่างภาพข่าวอาชีพที่มีประสบการณ์ถ่ายภาพกว่า 50 ปี ผ่านกีฬาโอลิมปิก 16 ครั้ง ฟุตบอลโลก 4 ครั้ง และซูเปอร์โบวล์ 12 ครั้งแรก
เริ่มตั้งแต่ปี 1960 ภาพถ่ายของเขาถูกนำเสนอผ่านนิตยสารชื่อดังทั้ง Life, Time, Sport Illustrated และสำนักพิมพ์ต่างๆ
ภาพของเขาปรากฏขึ้นบนปกของ Sports Illustrated, Time และ People มากกว่า 200 ครั้ง และในช่วงเวลาหนึ่ง เขาได้เป็นช่างภาพที่ได้รับตีพิมพ์ภาพมากที่สุดในประวัติศาสตร์ของ Time Inc.
การถ่ายภาพที่เขาชื่นชอบมากที่สุดชนิดหนึ่งคือ การถ่ายภาพการแข่งขันมวยสากล ซึ่งเขามี มูฮัมหมัด อาลี เป็นตัวละครที่เขาชื่นชอบมากที่สุด จากการถ่ายภาพอาลีกว่า 60 เหตุการณ์ ทั้งจากการขึ้นชกไฟต์สำคัญถึงการถ่ายแบบอีกมากกว่า 30 ครั้งในสตูดิโอ
ประสบการณ์กับตัวตนแบบ มูฮัมหมัด อาลี ที่ส่งนีลให้เป็นตำนานวงการภาพถ่าย
นีลมีโอกาสได้สอนโรงเรียนถ่ายภาพหลายต่อหลายครั้ง ซึ่งจากประสบการณ์และ เส้นทางอาชีพที่ประสบความสำเร็จของเขาที่ผ่านมา เขายอมรับว่า ทั้งหมดนั้นเกิดขึ้นจาก มูฮัมหมัด อาลี
“หลายคำถามที่นักเรียนช่างภาพมักจะถามผมว่า ทำอย่างไรเส้นทางอาชีพนี้ถึงจะประสบความสำเร็จเหมือนผมบ้าง ซึ่งเป็นคำถามที่ทำให้ผมตกอยู่ในสถานการณ์ที่ต้องรู้คำตอบ” นีลให้สัมภาษณ์ผ่านทาง Photo Brigade Podcast เมื่อปี 2015
“ผมก็มักจะตอบว่า ในการใช้ชีวิตไม่มีสิ่งใดที่สามารถการันตีได้ แต่ผมจะการันตีกับคุณอย่างเดียวด้วยตัวผมเองเลยคือ คุณจะมีเส้นทางอาชีพที่ดีเทียบเท่ากับผม และสนุกเท่ากันคือ การที่คุณสามารถหาตัวละครหรือแบบที่เหมือนกับ มูฮัมหมัด อาลี และติดตามเขาไปอีก 35-40 ปี คุณจะมีเส้นทางอาชีพที่ยิ่งใหญ่
“อาลีคือของขวัญจากพระเจ้าสำหรับช่างภาพ และผมก็เป็นแค่คนที่โชคดีที่ได้บันทึกภาพของเขา Sports Illustrated ก็ส่งผมไปบันทึกภาพเขาทุกไฟต์ และผมยังได้รับโอกาสถ่ายภาพชุดอีก 35-40 ครั้ง ไม่ว่าจะสำหรับภาพปกนิตยสารหรือเพื่ออะไรก็ตาม”
ฝีมือไม่ใช่คำตอบเดียวสำหรับการเป็นช่างภาพกีฬาที่ดี
“ผมไม่เคยเจอช่างภาพที่ดีที่เป็นคนถ่อมตัว ช่างภาพถ่อมตัวมักเป็นช่างภาพที่ไม่ค่อยเก่งนัก เพราะช่างภาพส่วนใหญ่มีอีโก้พอสมควร
“แต่สำหรับคำว่าโชคช่วยในวงการภาพถ่ายกีฬาเป็นสิ่งที่สำคัญมาก คุณไม่สามารถมองข้ามเรื่องนี้ได้เลย คุณต้องอยู่ในที่นั่งที่ถูกที่ คุณต้องอยู่ฝั่งที่ถูกต้องของสนาม หัวหน้าช่างภาพต้องส่งช่างภาพไปนั่งข้างสนามฝั่งเจ้าบ้าน และอีกคนไปนั่งฝั่งทีมเยือน เพราะเมื่อเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ในซูเปอร์โบวล์เกิดขึ้น ช่างภาพที่อยู่ผิดฝั่งของสนามไม่ได้ทำอะไรผิดเลย เขาก็แค่ไม่ได้ภาพที่ดีที่สุด
“ตัวอย่างที่ดีที่สุดคือ ภาพของอาลีกับลิสตัน เพราะระหว่างขาของอาลีคือ เฮอร์บี ชาร์ฟฟ์แมน เขาคือช่างภาพอีกคนของ Sport Illustrated เขาใช้ระบบเดียวกับผมหมด ตอนนั้นผมเองก็ใช้ Rollexflex แล้ว
“ประเด็นหลักคือผมไม่ได้เลือกที่นั่งตรงนี้ เพราะผมรู้ว่าลิสตันจะล้มลงตรงนี้ เฮอร์บี้ ชาฟแมน เป็นช่างภาพระดับตำนานของวงการมวย เขาเป็นคนถ่ายภาพ ร็อกกี้ มาร์เซียโน แต่อย่างที่บอก ไม่ว่าเขาจะเก่งแค่ไหนในสถานการณ์นี้ เขาก็ได้แต่ภาพอาลี จากด้านหลัง
“แต่สิ่งที่แบ่งช่างภาพกีฬาทั่วไปออกจากช่างภาพกีฬาชั้นนำคือ เมื่อคุณมีโอกาสที่เกิดขึ้นจากโชคช่วยแล้ว คุณไม่ควรพลาดโอกาสนั้น นั่นคือสิ่งสำคัญที่สุด เพราะโชคมีส่วนสำคัญมากในการเป็นช่างภาพกีฬา ซึ่งอาจจะมากกว่าในวงการภาพถ่ายอื่นๆ ด้วยซ้ำ”
ภาพโปรดที่สุดของเขาตลอดกาลคือ ภาพจากด้านบนเวที Astrodome
มูฮัมหมัด อาลี น็อกเอาต์ คลีฟแลนด์ วิลเลียมส์ เมื่อปี 1966
นีลยอมรับว่า ภาพถ่ายที่เขาชื่นชอบที่สุดตลอดกาลภาพหนึ่งคือ ภาพที่ มูฮัมหมัด อาลี เอาชนะน็อก คลีฟแลนด์ วิลเลียมส์ เมื่อปี 1966 เนื่องจากภาพดังกล่าวเป็นการบันทึกเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นบนเวทีได้อย่างครบทุกองค์ประกอบ
ซึ่งเขาเชื่อว่า ภาพแบบนี้จะไม่มีวันเกิดขึ้นอีก เนื่องจากป้ายโฆษณาต่างๆ ที่เข้ามาทำให้บรรยากาศของเวทีมวย รวมถึงสนามกีฬาต่างๆ ได้เปลี่ยนแปลงไปตลอดกาล
นอกจากนี้เขายังได้เล่าถึงขั้นตอนการถ่ายภาพผ่านพอดแคสต์ ซึ่งเขายอมรับหากวันนั้นเขาตัดสินใจถ่ายภาพผ่านรีโมตไร้สาย ภาพประวัติศาสตร์นี้มีโอกาสที่จะไม่เกิดขึ้นถึง 50%
“ตอนที่ผมถ่ายภาพนี้ที่ Houston Astrodome มันจะง่ายกว่ามาก ถ้าผมไม่เดินสายต่อตรงไปที่กล้องเอง แต่ตำรวจที่ลานจอดรถของ Astrodome ได้เตือนผมว่า วอล์กกี้ทอล์กี้ ก็มีโอกาสที่จะสั่งให้กล้องถ่ายภาพตั้งแต่สองวันแรกที่คุณตั้งกล้องไว้ข้างบนเวที
“เพราะนี่เป็นกล้อง Hasselblad คุณก็มีโอกาส 50% ที่คุณจะล้างฟิล์มและพบว่า ภาพได้ถ่ายไปแล้วตั้งแต่วันที่ติดตั้งกล้อง 2 วัน ก่อนที่ไฟต์จะเริ่มต้นขึ้น ดังนั้น การเดินสายคือหนทางเดียวที่จะการันตีภาพได้”
การบันทึกภาพประวัติศาสตร์
วันที่ 25 พฤษภาคม 1965 วันนั้นเอง นีล ไลเฟอร์ ในวัย 22 ปี ได้รับมอบหมายหน้าที่เก็บภาพการแข่งขันจากทาง Sport Illustrated ด้วยกล้องคู่ใจเป็น Rolleiflexes และกล้องถ่ายภาพแบบรีโมตจากด้านบนอีก 2 ตัว โดยทุกอย่างเชื่อมโยงผ่านสายเคเบิลที่ต่อกับระบบแสงไฟเหนือเวที เพื่อให้ได้ภาพตามที่เขาวางแผนไว้
“ผมจะไม่มีวันมีค่ำคืนแบบนั้นอีกต่อไปแล้ว ซึ่งผมก็ไม่เคยมีเหตุการณ์แบบนั้นอีก เพราะไฟต์นั้นใช้เวลาเพียงแค่ 2.08 นาที และผมได้ภาพที่ยอดเยี่ยมมา 3 ภาพ” นีลได้เล่าถึงประการณ์ดังกล่าวกับ Sports Illustrated
“ในช่วงเวลา 2.08 นาทีนั้น ผมได้ภาพจากด้านบนผ่านเลนส์ Fish Eye ผมได้ภาพอาลียืนเหนือลิสตัน และผมได้ภาพที่สามเป็นภาพที่มีเอกลักษณ์มากของสนามทั้งหมด ช่วงเวลาก่อนน็อกเอาต์ เพื่อให้คุณได้เห็นบรรยากาศของศึกชิงแชมป์โลกรุ่นเฮฟวีเวท
“ในการเตรียมพร้อม คุณไม่ได้มาสนามแข่งเวลา 20.00 น. สำหรับไฟต์ตอน 22.00 น. แต่คุณต้องมาก่อนหลายวัน
“ผมติดกล้องพร้อมกับเลนส์ Fish Eye เหนือเวทีมวย ซึ่งเป็นกล้องเลนส์เดียวจากความสูงดังกล่าวที่สามารถเห็นทั้งเวที ผมติดกล้องไว้ด้านบนนั้น และผมเชื่อมระบบกับไฟแฟลชทั้งหมด เมื่อลิสตันล้มลง ผมจึงได้ภาพที่ดีที่สุดภาพหนึ่งที่ผมเคยได้”
สุดท้าย เขาสามารถบันทึกภาพที่กลายเป็นตำนานออกมาหลายใบ โดยเฉพาะภาพที่ มูฮัมหมัด อาลี ยืนอยู่เหนือ ซอนนี ลิสตัน ที่เป็นภาพสะท้อนของแพสชันและคำสัญญาของฮีโร่วัยเยาว์ที่กำลังก้าวขึ้นมา และภาพนั้นก็ได้กลายเป็นภาพที่ดีที่สุดของนักมวยที่ยอดเยี่ยมที่สุดตลอดกาล
พิสูจน์อักษร: ภาวิกา ขันติศรีสกุล
อ้างอิง:
- https://www.nzherald.co.nz/sport/news/article.cfm?c_id=4&objectid=12334867
- https://www.fox43.com/article/news/today-in-history-may-25/521-06ecbdf3-8201-4771-ac59-c44923d2ca5d
- https://www.youtube.com/watch?v=I9_gUDvHAps
- https://www.si.com/boxing/2015/05/21/ali-liston-ii-neil-leifer-50-years-later?fbclid=IwAR1iW_tUzK7bmBNs2IE7pE5Bs3wfvbHYHVr5WY8TkRXI6TCwWA2SUI5tsAw
ห้ามพลาด! ฟอรัมที่เจาะลึก New Normal ที่ใหญ่ที่สุดในเมืองไทย จากวิทยากรระดับประเทศ 40 คน ซื้อบัตรงาน THE STANDARD ECONOMIC FORUM ได้ที่ https://www.eventpop.me/e/8705-economic-forum
