หากให้จินตนาการถึงพระกระยาหารของพระเจ้าแผ่นดินว่ามีรูปลักษณะอย่างไร เกือบทุกคนมักคิดว่าคงเป็นอาหารที่วิจิตรบรรจง ปรุงด้วยวัตถุดิบชั้นเลิศ ใส่มาในภาชนะทองคำที่มีค่ามีราคาอย่างแน่แท้ ทว่านั่นคือสิ่งที่เราเข้าใจผิดมาโดยตลอด เพราะหลังจากที่ได้อ่านหนังสือเกี่ยวกับพระกระยาหารของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชในหลายๆ เล่ม และฟังจากผู้รู้ที่ต่างให้ความคิดเห็นที่ตรงกัน ทำให้ค้นพบความจริงว่าพระองค์ทรงมีพระราชจริยวัตรที่เรียบง่ายในทุกๆ เรื่อง รวมถึงการเสวย
ดังความตอนหนึ่งของหนังสือ 49 ราชินีไทย เขียนโดย พิมาน แจ่มจรัส กล่าวถึงสำรับเครื่องกลางวันที่ตั้งถวาย ณ พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน เมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2505 นั้นมีเพียงแค่แกงจืดวุ้นเส้น ปลาหมึกสดผัดขี้เมา น้ำพริกกะปิ ปลาทู ยำปลาดุกฟู และผัดถั่วงอก ซึ่งสะท้อนออกมาให้เห็นได้อย่างเด่นชัดว่าในสำรับพระกระยาหารของพระมหากษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่อันเป็นที่รักของพสกนิกรทั้งแผ่นดินไทยนั้นเรียบง่ายสามัญเป็นยิ่งนัก
ครั้งหนึ่ง หม่อมหลวงติ๋ว ชลมารคพิจารณ์ หัวหน้าพระเครื่องต้น (ไทย) ผู้ควบคุมการปรุงอาหารถวายในขณะนั้น ได้ให้สัมภาษณ์ทางสถานีวิทยุกระจายเสียงโทรทัศน์ไทยในเรื่องพระกระยาหารบนโต๊ะเสวยของล้นเกล้าทั้งสองพระองค์ไว้ว่า
“…ภายในพระตำหนักจิตรลดาฯ นั้นจะแบ่งห้องเครื่องหลักๆ เป็น 2 อย่าง คือแบบไทยและฝรั่ง และในแต่ละวันนั้นจะมีตารางตั้งพระกระยาหารถวายต่อวัน 4 เวลา โดยมักจะเริ่มต้นด้วยเครื่องฝรั่งก่อน จากนั้นจึงตามด้วยเครื่องแบบไทย
“ส่วนพระกระยาหารที่พระเจ้าอยู่หัวโปรดนั้น เช่น ‘ผัดถั่วงอก’ พระองค์ก็โปรดอย่างง่ายๆ แบบที่เราคุ้นเคยทั่วไป ออกจะโปรดให้ใส่เนื้อสัตว์น้อยกว่าเสียด้วยซ้ำ ด้วยเคยรับสั่งว่าถ้าใส่มากไปจะเป็นผัดหมูกุ้งใส่ถั่วงอก ไม่ใช่ผัดถั่วงอกตามชื่อ”
ทั้งหมดที่กล่าวมานี้จะเห็นได้ว่า ตามรายชื่อพระกระยาหารที่ตั้งถวายนั้นไม่ได้มีอะไรดูเป็นสิ่งพิเศษหรือสิ่งหายากใดๆ เลย แต่สิ่งสำคัญที่สะท้อนออกมาให้เห็นคือพระองค์ทรงเน้นพระกระยาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการและมีประโยชน์ต่อร่างกายมากกว่าสิ่งอื่นใด
โดยในวันนี้ ขอดำเนินตามรอยสำรับพระกระยาหารของ ‘พ่อ’ ด้วยเมนูที่เรียบง่าย ประหยัด แต่แฝงคุณค่าทางอาหารไว้มากมาย นั่นคือผัดถั่วงอก
ผัดถั่วงอก
ส่วนผสม
- ถั่วงอก 2-3 ขีด
- หมูสับเล็กน้อย
- กุ้งสับละเอียด 2-3 ตัว
- เต้าหู้แผ่นสีเหลืองครึ่งก้อน
- ต้นหอม 2-3 ต้น
- พริกชี้ฟ้าแดง 1 เม็ด
- น้ำปลา 1 ช้อนโต๊ะ
- กระเทียมไทยสับละเอียด 6-7 กลีบ
- น้ำมันเล็กน้อย
วิธีการปรุง
- ตั้งน้ำมันให้ร้อน ผัดกระเทียมที่สับไว้ให้หอม
- นำเนื้อสัตว์ทั้งหมดลงไปผัด ตามด้วยเต้าหู้เหลืองที่หั่นไว้ลงไปผัดต่อ และปรุงรสด้วยน้ำปลา
- นำถั่วงอกที่ล้างสะอาดแล้วมาผัดลงไป เติมน้ำซุป จากนั้นเร่งไฟ
- ใส่ต้นหอมและพริกชี้ฟ้าแดงปิดท้าย คลุกเคล้าให้เข้ากัน พร้อมตักเสิร์ฟ
ด้วยพระราชจริยวัตรที่พอเพียงและเรียบง่ายที่พระองค์ทรงปฏิบัติมาตลอดพระชนม์ชีพนั้น นับเป็นแสงสว่างให้พสกนิกรไทยเดินตามรอยพระมหากษัตริย์ผู้เป็นแรงบันดาลใจให้คนไทยในทุกๆ ด้านเสมอมา…
อ้างอิง:
- หนังสือ 49 ราชินีไทย โดย พิมาน แจ่มจรัส
Styling: สิทธิศักดิ์ สาครสินธุ์
Food: ยุวรัตน์ สาครสินธุ์
