‘ญี่ปุ่น’ ซึ่งขึ้นชื่อว่าเป็นประเทศที่ผู้คนทำงานหนักแทบตาย พยายามแก้ไขปัญหาการขาดแคลนแรงงาน และหวังเพิ่มทางเลือก (Working Styles) ให้แก่ผู้คน ด้วยการโน้มน้าวให้บริษัทต่างๆ ลองหันมาใช้นโยบายลดวันทำงาน ล่าสุดพบบริษัทญี่ปุ่น 8% เริ่มอนุญาตให้พนักงานทำงานเพียง 4 วันต่อสัปดาห์แล้ว หลังพบมีผู้ทำงานหนักจนเสียชีวิตอย่างน้อย 54 รายต่อปี
นับตั้งแต่ปี 2021 รัฐบาลญี่ปุ่นออกมาแสดงการสนับสนุนว่า อยากให้บริษัทต่างๆ ลดวันทำงานลง อย่างไรก็ตาม แนวคิดดังกล่าวยังคงได้รับความนิยมน้อย หรือมีบริษัทปรับใช้อย่างช้าๆ เท่านั้น
โดยตามข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุข แรงงาน และสวัสดิการญี่ปุ่น ระบุว่ามีบริษัทในญี่ปุ่นประมาณ 8% เท่านั้นที่อนุญาตให้พนักงานหยุดงานได้ 3 วันต่อสัปดาห์หรือมากกว่า ขณะที่ 7% ให้พนักงานหยุดงานได้เพียงแค่ 1 วันเท่านั้น (ตามที่กฎหมายกำหนด)
ก่อนหน้านี้รัฐบาลญี่ปุ่นได้เปิดตัวแคมเปญ ‘ปฏิรูปรูปแบบการทำงาน’ (Work Style Reform) ซึ่งส่งเสริมบริษัทต่างๆ ลดชั่วโมงทำงานที่สั้นลง รวมไปถึงเพิ่มความยืดหยุ่นอื่นๆ ได้แก่ การจำกัดเวลาล่วงเวลาไม่ให้สูงเกินไป และเพิ่มวันลาพักร้อนที่ได้รับค่าจ้าง โดยหวังว่าจะดึงดูดพนักงานได้มากขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มธุรกิจขนาดเล็กและขนาดกลาง
โดยรัฐบาลญี่ปุ่นได้เริ่มให้บริการให้คำปรึกษาฟรี ทุนสนับสนุน และเปิดเผยเรื่องราวความสำเร็จมากขึ้นเพื่อเป็นแรงจูงใจเพิ่มเติม
“ด้วยการตระหนักถึงสังคมที่คนงานสามารถเลือกรูปแบบการทำงานที่หลากหลายตามสถานการณ์ของตนเอง เรามุ่งหวังที่จะสร้างวงจรแห่งคุณธรรมแห่งการเติบโต และทำให้พนักงานทุกคนมีทัศนคติที่ดีขึ้นสำหรับอนาคต” เว็บไซต์ของกระทรวงสาธารณสุข แรงงาน และสวัสดิการญี่ปุ่น ระบุเกี่ยวกับแคมเปญ ‘Hatarakikata Kaikaku’ ซึ่งแปลว่า ‘สร้างสรรค์วิธีการทำงานของเรา’
ตามรายงานของรัฐบาลฉบับล่าสุดเกี่ยวกับ ‘คาโรชิ’ (Karoshi) ซึ่งแปลว่า ‘การเสียชีวิตจากการทำงานหนักเกินไป’ ระบุว่าญี่ปุ่นมีผู้เสียชีวิตจากสาเหตุนี้อย่างน้อย 54 รายต่อปี รวมถึงจากอาการหัวใจวายด้วย
เริ่มจาก Panasonic Holdings Corporation และบริษัทลูก ได้ให้สิทธิ์ทำงาน 4 วันกับพนักงาน 63,000 คน อย่างไรก็ตาม มีพนักงานเพียง 150 คนเท่านั้นที่เลือกทำงานตามแผนดังกล่าว
บริษัท Fast Retailing Co., Ltd. เจ้าของ UNIQLO และแบรนด์อื่นๆ บริษัทด้านเภสัชอย่าง Shionogi & Co., Ltd. และบริษัทด้านอิเล็กทรอนิกส์อย่าง Ricoh Co. Ltd. และ Hitachi ได้เริ่มเสนอให้พนักงานทำงานสัปดาห์ละ 4 วันในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา
ขณะที่บริษัทโบรกเกอร์ซื้อขายหลักทรัพย์ SMBC Nikko Securities Inc. เริ่มให้พนักงานทำงานสัปดาห์ละ 4 วันในปี 2020 ส่วนกลุ่มธนาคารยักษ์ใหญ่อย่าง Mizuho Financial Group ก็เสนอตัวเลือกให้พนักงานทำงาน 3 วันแล้ว
โยเฮอิ โมริ ผู้ดูแลแผนดังกล่าวในบริษัทแห่งหนึ่งของ Panasonic กล่าวว่า การสนับสนุนอย่างเป็นทางการของรัฐบาลในการปรับสมดุลระหว่างการทำงานและชีวิตส่วนตัวให้ดีขึ้น ถือเป็นการเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจนในญี่ปุ่น ซึ่งเป็นประเทศที่มีวัฒนธรรมการทำงานหนัก และมักได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ฟื้นฟูประเทศและผลักดันการเติบโตทางเศรษฐกิจหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ดังนั้นแรงกดดันจากสังคมที่ต้องเสียสละเพื่อบริษัทจึงรุนแรงมาก
การทำงานเป็นเวลานานถือเป็นเรื่องปกติในญี่ปุ่น แม้ว่านายจ้าง 85% จะรายงานว่าให้พนักงานหยุดงานสัปดาห์ละ 2 วัน แต่ชาวญี่ปุ่นบางคนก็ทำงานล่วงเวลาเอง (OT) ซึ่งหมายความว่าพวกเขาไม่ได้รายงานการทำ OT และทำงานโดยไม่ได้รับค่าตอบแทน
โดยในอีกด้านมีบางฝ่ายวิจารณ์การผลักดันนโยบายนี้ของรัฐบาลญี่ปุ่น โดยกล่าวว่าในทางปฏิบัติผู้คนที่ทำงานสัปดาห์ละ 4 วันมักจะทำงานหนักเท่ากันแต่ได้รับค่าจ้างน้อยกว่า
อ้างอิง:
