It’s Sho-Time! ถอดรหัสดีลนักเบสบอลที่ว่ากันว่า ‘ร้อยปีมีคนเดียว’ ของซามูไรดาบคู่ ‘โชเฮ โอตานิ’ ที่ทุบสถิติโลกด้วยค่าตัว 24,200 ล้านบาท

ในปี 2023 ไม่มีนักกีฬาคนใดที่จะโด่งดังมากไปกว่า โชเฮ โอตานิ (Shohei Ohtani) สุดยอดนักเบสบอลชาวญี่ปุ่น เจ้าของสมญา ‘Sho-Time’ อีกแล้ว

เพราะนอกจากการทุบสถิติในสนามเป็นว่าเล่นแล้ว โอตานิยังสร้างชื่อในฐานะนักกีฬาที่รับรายได้สูงที่สุดในประวัติศาสตร์ ด้วยสัญญามหาศาลถึงกว่า 700 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือกว่า 24,200 ล้านบาท ในการเซ็นสัญญากับทีมเบสบอลแอลเอ ดอดเจอร์ส (LA Dodgers) ในเมเจอร์ลีกเบสบอล (Major League Baseball: MLB) เป็นระยะเวลา 10 ปี

มูลค่าของสัญญานั้นสูงกว่านักกีฬาระดับโลกผู้มีชื่อเสียงที่ทุกคนรู้จักอย่าง ลิโอเนล เมสซี, คริสเตียโน โรนัลโด, ลูอิส แฮมิลตัน ไปจนถึงสตีเฟน เคอร์รี เลยทีเดียว

ทำไมนักเบสบอลคนนี้ถึงกลายเป็น ‘ปรากฏการณ์’ ได้? และอะไรที่อยู่เบื้องหลังของการเจรจาที่บอกได้ว่า ‘จีเนียส’ สุดๆ ครั้งนี้? มาชวนหาคำตอบไปด้วยกัน 🙂

เบื้องหลังดีลสุดจีเนียส

สิ่งที่ทำให้การเซ็นสัญญาครั้งนี้เป็นที่น่าจับตามองมากยิ่งขึ้นคือรายละเอียดของสัญญาที่น่าทึ่ง ซึ่งสิ่งที่เป็นที่พูดถึงกันมากคือเรื่องของการชะลอการจ่ายเงิน (Deferred Contract) เป็นระยะเวลา 10 ปี

โดยในช่วง 10 ปีแรกโอตานิจะรับเงินค่าจ้างเพียงแค่ปีละ 2 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือราว 69 ล้านบาท แต่เมื่อครบ 10 ปีแล้วเขาจะได้รับเงินตามสัญญาปีละ 68 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือราว 2,300 ล้านบาทเป็นระยะเวลา 10 ปีติดต่อกัน

เงื่อนไขการชะลอการจ่ายนี้สร้างความตื่นตะลึงให้แก่แฟนกีฬาทั่วโลกอย่างมาก ยกเว้นก็เพียงแต่แฟนเบสบอล MLB ที่รู้และเข้าใจในเรื่องนี้ว่าไม่ได้เป็นนวัตกรรมใหม่อะไร เพราะในวงการเบสบอลมีสัญญาแบบนี้ให้เห็นมาก่อน

นักเบสบอลที่เคยทำสัญญาแบบนี้คือ บ็อบบี้ โบนิลญา ที่ยังคงรับเงินค่าจ้างจากนิวยอร์ก เจ็ตส์ ทีมเก่าอยู่ปีละ 1.19 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งสัญญาชะลอการจ่ายเงินนี้มีระยะเวลาตั้งแต่ปี 2011-2035 นั่นหมายถึงโบนิลญาจะได้รับเงินไปจนกระทั่งอายุ 72 ปี

สำหรับโอตานิเขาไม่ได้คาดหวังอะไรแบบนั้น เพียงแต่การเซ็นสัญญาแบบนี้ทำให้เขาสามารถที่จะวางแผนในการประหยัดค่าภาษีที่สูงลิบของรัฐแคลิฟอร์เนียได้มหาศาล มีการคำนวณกันคร่าวๆ ว่าโอตานิอาจประหยัดเงินภาษีได้มากถึง 90 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือราว 3,100 ล้านบาท

โดยที่ในแง่ของการ ‘สร้างภาพลักษณ์’ มูลค่าทางการตลาดของเขาเพิ่มสูงขึ้นไปอีก ในฐานะนักกีฬาผู้ทำเงินรายได้สูงสุดจากสัญญาอาชีพ

โอตานิชนะใครบ้าง?

คีลิยัน เอ็มบัปเป (ฟุตบอล, 630 ล้านยูโร)
ลิโอเนล เมสซี (ฟุตบอล, 550 ล้านยูโร)
แพทริก มาโฮมส์ (อเมริกันฟุตบอล, 503 ล้านดอลลาร์สหรัฐ)
นิโคลา โยคิช (บาสเกตบอล, 272 ล้านดอลลาร์สหรัฐ)
จอน ราห์ม (กอล์ฟ, 566 ล้านดอลลาร์สหรัฐ)

ถึงแม้ว่าจะมีการคำนวณมูลค่าที่แท้จริงของสัญญา 10 ปีว่าค่าเฉลี่ยมูลค่าต่อปีในสัญญา (Average Annual Value: AAV) ของโอตานิไม่ได้อยู่ที่ 70 ล้านดอลลาร์สหรัฐ แต่อาจอยู่ที่ 46 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ตามการทำนายเงินเฟ้อในอีก 10 ปีข้างหน้า (เงินวันนี้มีค่าน้อยกว่าวันหน้า)

แต่ข่าวนั้นออกไปแล้ว เขาได้ชื่อในฐานะนักกีฬาผู้เป็นประวัติศาสตร์ไปแล้ว นี่คือชัยชนะอีกสนามของโอตานิ

การลงทุนที่คุ้มเกินคุ้ม

ส่วนที่ยังไม่ค่อยมีใครพูดถึงกันคือเรื่องของทีมดอดเจอร์ส ว่าการลงทุนมูลค่า 700 ล้านดอลลาร์สหรัฐครั้งนี้จะเป็นการลงทุนที่คุ้มค่าหรือไม่

คำตอบคือคุ้มยิ่งกว่าคุ้ม และถ้าไม่คุ้ม ทอดด์ โบห์ลี ที่เริ่มเป็นที่รู้จักในฐานะเจ้าของทีมฟุตบอลเชลซีด้วย คงไม่กล้าที่จะลงทุนกับโอตานิอย่างแน่นอน

สถานะของดอดเจอร์สถือเป็นหนึ่งในทีมที่ดังที่สุดและใหญ่ที่สุดใน MLB อยู่แล้ว พวกเขามีสัญญาลิขสิทธิ์การถ่ายทอดสดระดับภูมิภาคที่สูงที่สุดของ MLB ซึ่งมีมูลค่ามากกว่า 8,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือกว่า 2.7 แสนล้านบาท

การได้นักเบสบอลที่ว่ากันว่า ‘ร้อยปีมีคนเดียว’ อย่างโอตานิมาร่วมทีมก็ถือเป็นการสร้างชื่อเสียงของทีมให้โด่งดังขึ้นไปอีกอยู่แล้ว แต่มันไม่ได้จบแค่นั้น เพราะนักเบสบอลวัย 29 ปีคนนี้ไม่ได้เก่งแค่เรื่องในสนาม แต่ยังสามารถทำงานเป็นเครื่องจักรทำเงินให้แก่ทีมได้อีกด้วย

“เมื่อได้ผู้เล่นมาแล้ว เราก็ย่อมมีอิสระที่จะทำอะไรก็ตามเกี่ยวกับเขา” ผู้เชี่ยวชาญในวงการเบสบอลกล่าว “ดีลนี้ไม่มีขีดจำกัด เพราะเป็นสิ่งที่เราไม่เคยเจอมาก่อน”

อย่าลืมว่าโอตานิไม่ได้เป็นที่โด่งดังแค่ในสหรัฐอเมริกา แต่เขายังเป็นขวัญใจของชาวญี่ปุ่นทั้งประเทศ และกำลังกลายเป็นขวัญใจของคนทั่วโลกจากผลงานความสำเร็จ ชื่อเสียง และ ‘สตอรี’ เรื่องราวของนักเบสบอลอัจฉริยะผู้เหมือนซามูไรดาบคู่สไตล์ ‘นิโตริว’ ที่เทพทั้งการขว้างและการตี ซึ่งก่อนหน้านี้มีแค่ตำนานผู้ยิ่งใหญ่ที่สุดตลอดกาลอย่าง เบ๊บ รูธ คนเดียวที่ทำได้

นั่นหมายถึงโอกาสและความเป็นไปได้ที่ไม่สิ้นสุดสำหรับดอดเจอร์สในการดึงดูดสปอนเซอร์เข้ามาสนับสนุนทีม ไปจนถึงการจำหน่ายสินค้าที่ระลึกที่เกี่ยวข้องกับโอตานิ

มีการประเมินกันว่าดอดเจอร์สจะสามารถทำรายได้จากการได้โอตานิมาร่วมทีมมากกว่า 800-1,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือราว 27,700-34,600 ล้านบาทในช่วงระยะเวลา 10 ปีนับจากนี้

โดยที่ทีมได้ประโยชน์จากสัญญาชะลอการจ่ายเงินที่จะจ่ายในช่วง 10 ปีนี้เพียงแค่ปีละ 2 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือ 10 ปีแค่ 20 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ส่วนในอีก 10 ปีถัดจากนั้นแค่ปีละ 46 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือรวม 460 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

คิดตัวเลขกลมๆ แล้วหากดอดเจอร์สทำรายได้จากโอตานิในช่วง 10 ปีนับจากนี้ 1,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และจ่ายเงินค่าจ้างให้เขา 480 ล้านดอลลาร์สหรัฐจริง ก็คือกำไรแทบจะเท่าตัว

เรายังไม่ได้พูดถึงเรื่องของการที่โอตานิมีโอกาสที่จะทำให้ดอดเจอร์สกลายเป็นเบอร์ 1 ของวงการ คว้าแชมป์มาครอง (เพราะสามารถนำเงินที่ชะลอการจ่ายไปลงทุนกับนักเบสบอลเก่งๆ มาร่วมทีมได้อีก) ที่จะยิ่งทำให้ทีมไปได้ไกลกว่านี้

เบสบอลคือซอฟต์พาวเวอร์

เรื่องสนุกๆ อีกอย่างสำหรับโอตานิ คือการที่เขาได้รับการยกย่องว่าเป็น ‘ซอฟต์พาวเวอร์’ ทางเกมกีฬาที่มีมูลค่าสูงที่สุดของญี่ปุ่น

อย่างที่บอกว่าในเรื่องของฝีไม้ลายมือที่เก่งที่สุดในโลกตอนนี้และอาจเก่งที่สุดเท่าที่เคยมีมาในประวัติศาสตร์ (ซึ่งเป็นสิ่งที่ต้องรอดูกันเมื่อถึงเวลาเลิกเล่นจริงๆ) โอตานิยังเป็นนักกีฬาที่ใกล้เคียงกับคำว่าสมบูรณ์แบบ

ความสมบูรณ์แบบนั้นมาจากการวางตัวเป็นมืออาชีพที่ดีมากๆ ทั้งในและนอกสนาม โดยเฉพาะเรื่องนอกสนามที่ไม่มีมลทินอะไรให้มัวหมอง เพราะเจ้าตัวไม่ดื่มเหล้า ไม่สูบบุหรี่ ไม่เคยมีข่าวอะไรให้เสียหาย

ภาพลักษณ์ที่ดีนอกจากจะทำให้ตัวของเขาเองมีรายได้จากการเป็นพรีเซนเตอร์ (Endorsement) มากถึงปีละ 45-50 ล้านดอลลาร์สหรัฐในปีนี้ (เพิ่มขึ้นหลายเท่าตัว เมื่อเทียบกับ 6 ล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2021) แล้วเขายังมีผลกระทบต่อเศรษฐกิจมหาศาลด้วย

คัตสุฮิโระ มิยาโมโตะ นักเศรษฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยคันไซ ได้คำนวณผลกระทบต่อเศรษฐกิจของโอตานิในปี 2023 ว่ามีมากถึง 50,000 ล้านเยน หรือ 342 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

ในตัวเลขนี้รวมถึงเงินที่แฟนกีฬาชาวญี่ปุ่นเดินทางไปเชียร์โอตานิที่สหรัฐฯ มากถึง 1,200 ล้านเยน ขณะที่บริษัทในญี่ปุ่นจ่ายเงินรวมกันมากกว่า 1,000 ล้านเยนสำหรับการโฆษณาในสนามกีฬาของทีมลอสแอนเจลิส แองเจิลส์ ทีมเก่าของโอตานิ

นักกีฬาเบสบอลจากญี่ปุ่นจึงไม่ได้มีความหมายแค่เรื่องของการทำหน้าที่ในสนาม แต่มีความหมายในการเป็นสินค้าส่งออกด้วย ซึ่งจุดเริ่มต้นมีมายาวนานเกือบ 30 ปี จากฮิเดโอะ โนโมะ เจ้าของสมญา ‘ทอร์นาโด’ ที่เป็นนักเบสบอลญี่ปุ่นคนแรกที่ประสบความสำเร็จในการไปลุยสหรัฐฯ เมื่อปี 1995 กับทีมดอดเจอร์ส (ทีมเดียวกับโอตานิ) ที่เป็นลีกอันดับ 1 ของโลก ก่อนจะมีอีกหลายคนตามมา รวมถึงโอตานิที่ย้ายไปเล่นในสหรัฐฯ ตั้งแต่ปี 2017

นักกีฬาเหล่านี้นอกจากจะทำรายได้ให้ตัวเอง ทำรายได้ให้ทีม กระตุ้นเศรษฐกิจทางอ้อม ยังเป็นคนที่ช่วยกระชับความสัมพันธ์ระหว่างชาวอเมริกันกับญี่ปุ่นให้แนบแน่นขึ้นด้วย

ก่อนหน้านั้นความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศอยู่ในจุดเลวร้ายที่สุดนับตั้งแต่สิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 หนึ่งในเหตุผลสำคัญคือสินค้าจากญี่ปุ่น ไม่ว่าจะเป็นกล้อง โทรศัพท์มือถือ หรือทีวี ต่างหลั่งไหลเข้าไปในอเมริกาเหนือ ทำให้ชาวอเมริกันไม่พอใจจำนวนสินค้าจากญี่ปุ่นที่เข้าประเทศ

แต่ในบรรดาสินค้าส่งออกจากญี่ปุ่น มีแค่โนโมะที่ชาวอเมริกันไม่ติดใจ ขณะที่ทีมกีฬาอเมริกันก็ได้ประโยชน์จากนักเบสบอลชาวญี่ปุ่นด้วย เพราะบริษัทหรือแบรนด์จากญี่ปุ่นไม่มีแนวคิดที่จะลงทุนทำทีมกีฬาเอง แต่จะใช้วิธีการโฆษณาผ่านทีมแทน

การย้ายไปดอดเจอร์สของโอตานิน่าจะทำให้ทุกอย่างสวยงามยิ่งขึ้นไปอีก ไม่ใช่เฉพาะแค่เรื่องของเกมกีฬา แต่รวมถึงเรื่องเศรษฐกิจและความสัมพันธ์ระหว่างประเทศด้วย

ไม่ใช่นักกีฬาทุกคนที่จะทำได้แบบนี้ และนี่แหละคือความมหัศจรรย์ของ ‘Sho-Time’!

ภาพเปิด: Brian Rothmuller / Icon Sportswire via Getty Images

อ้างอิง: