เป็นเรื่องน่ายินดีเมื่อช่วงเช้าของวันนี้ (27 เม.ย.) ที่เราเห็นพี่น้องที่แยกทางกันแต่อ้อนแต่ออกกลับมาพบหน้า สบตา จับมือสานต่อความสัมพันธ์อันดีงาม พี่น้องที่เรากำลังพูดถึงนั้นชื่อ ‘เกาหลี’ คนหนึ่งอยู่เหนือ อีกคนอยู่ใต้ คุ้นๆ หรือยัง? ด้วยความที่พี่น้องสองชาตินี้ก็ต่างใช้ชื่อ ‘เกาหลี’ เหมือนกัน แต่เรากลับพบเรื่องข้องใจเรื่องหนึ่งที่สงสัยมานานแล้วเหมือนกันว่า อาหารจานเด็ดของประเทศเกาหลีเหนือจะเหมือนหรือแตกต่างกับจานเด็ดของเกาหลีใต้อย่างไรบ้าง

 

 

ถึงแม้ประเทศเกาหลีเหนือจะขึ้นชื่อว่าเป็นประเทศที่ประชาชนนั้นอดอยากและแร้นแค้นที่สุดประเทศหนึ่งในโลก แต่หากคุณลองศึกษาดูเกี่ยวกับอาหารที่พวกเขากินกันจะพบว่าพวกเขาเองก็ถือครองวัตถุดิบที่ค่อนข้างหลากหลาย โดยส่วนใหญ่แล้วเนื้อสัตว์ที่ใช้ก็มักจะเป็นเนื้อวัวหรือเนื้อเป็ด และของที่น่าจะขึ้นชื่อของบ้านเมืองเขาคงจะเป็นอาหารทะเลและผักต่างๆ ที่ใช้เป็นวัตถุดิบในการทำอาหารเป็นหลัก และจานที่พวกเขากินกันเป็นปกติ คำตอบก็คือบะหมี่เย็น เต้าหู้ ธัญพืช หรือข้าว และอาหารเกาหลีเหนือนั้นจะมีรสชาติอันอ่อนโยนกว่าอาหารเกาหลีใต้ ซึ่งให้รสชาติด้วยเครื่องปรุงรสที่หลากหลายน้อยกว่า เช่น ถั่วลิสง น้ำมันงา กระเทียม ขิง พริกไทย และพริกขี้หนู

 

ส่วนทางด้านอาหาร เกาหลีใต้อาจจะไม่ได้แตกต่างกับเกาหลีเหนือเท่าไร เพราะพวกเขาเองก็มีมื้อพื้นฐานง่ายๆ อย่างข้าวหรือก๋วยเตี๋ยวที่มีส่วนประกอบของเต้าหู้ ผัก ปลา และเนื้อสัตว์ แต่เกาหลีใต้นั้นขึ้นชื่อเรื่องการปรุงรสที่หนักกว่า เข้มข้นกว่าด้วยน้ำมันงา ถั่วเหลืองหมัก เกลือ กระเทียม ขิง และพริกหยวก

 

THE STANDARD ขอถือโอกาสที่สองพี่น้องเกาหลีเหนือ-ใต้หันมาปรองดองกันอีกครั้ง เราจึงหยิบยก 5 เมนูขึ้นมาเพื่อเสาะหาและไขคำตอบว่าพวกเขากินอาหารเหมือนหรือแตกต่างกันมากน้อยเพียงไหน

 

 

‘แนงมยอน’ บะหมี่เย็นเชื่อมสัมพันธ์

จานแรกที่เรากำลังจะพูดถึงนี้เป็นประหนึ่งกาวเชื่อมความสัมพันธ์ของทั้งสองชาติ เพราะว่า คิมจองอึน ประธานาธิบดีของเกาหลีเหนือ ได้นำอาหารจานนี้ไปมอบให้กับประธานาธิบดีมุนแจอินเมื่อเช้าที่ผ่านมา โดยคิมจองอึนยังได้กล่าวอีกว่า “หวังว่าประธานาธิบดีเกาหลีใต้คงจะถูกปากกับเส้นบะหมี่แบบฉบับเปียงยางนี้”

 

บะหมี่เย็นแบบเกาหลีเหนือนี้มีชื่อเรียกว่า ‘แนงมยอน’ ซึ่งก็เป็นชื่อเดียวกันกับบะหมี่เย็นแบบเกาหลีใต้นั่นแหละ แต่ความพิเศษของเจ้าแนงมยอนในเกาหลีเหนือก็คือตัวเส้นนั้นทำมาจากเมล็ดบักวีต ซึ่งมีสรรพคุณช่วยเจริญอาหาร กระตุ้นการทำงานของลำไส้ และป้องกันหวัด เสิร์ฟมาในน้ำซุปเย็นใส ไข่ต้ม แต่งผักนิดหน่อย ก่อนจะราดด้วยซอสเผ็ด นอกจากนั้นในบะหมี่เย็นชามนี้ยังจะอุตส่าห์มีนัยแฝงอีก โดยซ่อนอยู่ในความยาวของเส้นบะหมี่ที่ยาวมากๆ นั่นหมายความถึงชีวิตที่ยืนยาว หรือการใช้ชีวิตคู่ที่ยืนยาว เพราะฉะนั้นหากในงานแต่งงานเสิร์ฟบะหมี่เย็นชนิดนี้แล้วคุณเกิดออกปากปฏิเสธ คุณจะกลายเป็นคนหยาบคายมากๆ เลยทีเดียว

 

 

กิมจิสิขาดไม่ได้!

ถ้าพูดถึงอาหารเกาหลี เราคงจะนึกถึงกิมจิเป็นลำดับแรกๆ เพราะว่านี่คือตัวแทนวัฒนธรรมการกินที่โดดเด่นที่สุด ผักกาดขาวดองที่เสิร์ฟทุกมื้อ กินกับอะไรก็อร่อย! แต่ว่ากิมจิเกาหลีเหนือกับกิมจิเกาหลีใต้มันต่างกันอย่างไรล่ะ ตามคำกล่าวของ ไซมอน ค็อกเคอเรลล์ ชาวอังกฤษ ผู้ซึ่งทำอาชีพเป็นผู้จัดการทั่วไปของบริษัท Koryo Tours ที่คัดสรรหมุดหมายที่ไม่ค่อยมีทัวร์ไหนไปลงกัน ไซมอนได้ให้ความคิดเห็นหลังจากเขาได้ลิ้มรสอาหารเกาหลีเหนือมาตลอดระยะเวลา 14 ปีที่เขาเดินทางเข้าออกเกาหลีเหนือ ก่อนที่เขาจะพบความแตกต่างว่ากิมจิของเกาหลีเหนือจะมีรสชาติหวานกว่า แต่เผ็ดร้อนน้อยกว่าของเกาหลีใต้อยู่นิดหน่อย

 

 

หอยย่างไฟ แต่ไฟนั้นมาจากน้ำมันรถนะ

ลืมภาพปิ้งย่างเกาหลีที่คุณคุ้นเคยไปได้เลย เพราะเมนูสุดฮิตในชายฝั่งตะวันตกแถบเมืองนัมโพของประเทศเกาหลีเหนือนั้นจะเปลี่ยนแปลงภาพการ ‘ปิ้งย่าง’ ไปอย่างสิ้นเชิง ขนาดที่เราคิดว่าถ้ากอร์ดอน แรมซีย์ มาเห็นวิธีการปรุงคงอาจหัวใจวายเฉียบพลัน เพราะการย่างหอยตลับของชาวเกาหลีเหนือนั้นคือการสุมหอยเป็นกองเรียงหน้ากระดาน อาจจะบนพื้นหรือบนหิน แล้วพวกเขาจะจุดไฟเผาพวกมันด้วย ‘น้ำมันปิโตรเลียม’ ซึ่งน้ำมันจะบรรจุอยู่ในขวดพลาสติก ขณะที่หอยกำลังติดไฟนั้น เชฟจะค่อยๆ บีบน้ำมันลงไปเพื่อโหมไฟให้แรงขึ้นอีก ชาวเกาหลีเหนือได้ให้เหตุผลไว้ว่าในบางฤดูนั้นเนื้อหอยอาจจะมีพิษ พวกเขาจึงเลือกใช้วิธีนี้เพื่อความปลอดภัยในการล้างพิษของเนื้อหอย (หืม?)

 

แต่ความคิดเห็นของผู้ที่ได้ลิ้มรสชาติแล้ว บางคนก็จะชื่นชอบในความสดใหม่ของหอยที่นำมาย่าง แต่ในขณะเดียวกันมันก็มีกลิ่นฉุนน้ำมันประหนึ่งกลิ่นเสื้อของช่างซ่อมรถ ลองชมคลิปการกินหอยย่างได้ด้านล่าง

 

 

 

‘เนื้อหวาน’ ที่ไม่ใช่เนื้อวัว

หนึ่งในวัตถุดิบเกาหลีโบราณที่กินกันมาอย่างช้านานนั่นคือ ‘เนื้อหวาน’ (Sweet Meat) ซึ่งเป็นคำเรียกที่ชาวเกาหลีเหนือเอาไว้ใช้เรียกแทน ‘เนื้อสุนัข’ นั่นเอง คำสละสลวยไว้เรียกเพื่อที่จะได้ไม่รู้สึกเขินอายหรือน่ากลัวเวลาบอกคนอื่นๆ ว่ากำลังกินเนื้อสุนัขอยู่ โดยชาวเกาหลีเหนือจะกินเนื้อหวานนี้เพียง 1-2 ครั้งต่อปี เลือกกินในเฉพาะโอกาสสำคัญๆ เท่านั้น ส่วนเหตุผลรองก็คือประชาชนจำนวนมากไม่ได้มีสิทธิ์ที่จะเข้าถึงวัตถุดิบดังกล่าวกันมากนักด้วยเงินทองที่มี เพราะฉะนั้นพวกเขาจึงไม่ค่อยได้กินเนื้อสัตว์กันสักเท่าไร

 

“ในกรุงเปียงยาง มีไม่กี่ร้านอาหารเท่านั้นที่จะเสิร์ฟเนื้อหวานนี้ได้อย่างน่ารับประทาน บ้างก็มาเป็นซุป บ้างก็เป็นสเต๊ก บ้างก็เป็นสเต๊กซี่โครง” ไซมอนกล่าวถึงเมนูเนื้อหวานชวนหัวที่หากเป็นเราก็คงใจไม่แกร่งพอจริงๆ ที่จะกิน โดยในประเทศเกาหลีเหนือเองไม่ได้มีแนวคิดในการเลี้ยงสุนัขเป็นสัตว์เลี้ยงเท่าไร มีเพียงแต่เลี้ยงไว้เป็นการ์ดให้กับทหารหรือตำรวจ หรือเลี้ยงไว้เป็นฟาร์มเพื่อส่งขายเนื้อ ยกเว้นก็แต่ในกลุ่มชนชั้นกลางเท่านั้นที่จะมีแนวคิดเรื่องการเลี้ยงสุนัขเป็นสัตว์เลี้ยง

 

 

ดื่มด่ำไปกับรสชาติโซจูและมักกอลลี

ข้ามจากอาหารคาวมาถึงเครื่องดื่มที่เป็นซิกเนเจอร์ของชาวเกาหลีที่ไม่มีใครไม่รู้จักรสชาติของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่ขึ้นชื่อว่าอร่อยและรุนแรงมากๆ ชนิดหนึ่งอย่าง ‘โซจู’ โดยในประเทศเกาหลีเหนือนั้น เจ้าเหล้าที่หมักจากข้าวนี้เป็นที่นิยมมาก และมีความแตกต่างจากโซจูในเกาหลีใต้ตรงที่มันมีปริมาณแอลกอฮอล์ตั้งแต่ 18-25% ซึ่งน้อยกว่าโซจูในประเทศเกาหลีใต้ที่มักจะมีปริมาณแอลกอฮอล์มากกว่านั้นหลายเท่าตัว ซึ่งพวกเขาเองก็เสิร์ฟโซจูพร้อมกับอาหารเย็นเสมอ

 

 

ส่วนเครื่องดื่มแอลกอฮอลล์อีกชนิดอย่าง ‘มักกอลลี’ หรือสาโทพื้นเมืองที่ได้จากการนำเมล็ดข้าวเจ้า ข้าวเหนียว ข้าวสาลี หรือข้าวบาร์เลย์ที่หุงสุกแล้วมาหมักเพื่อให้ได้เครื่องดื่มที่มีความข้นคล้ายๆ นม และมีรสชาติที่หลากหลายกว่า หาพบได้ตามบาร์เก๋ๆ ในประเทศเกาหลีใต้ เพราะมันค่อนข้างฮิตในหมู่ฮิปสเตอร์มากๆ ทีเดียว ส่วนเกาหลีเหนือน่ะเหรอ เวลาใครสั่งมักกอลลีมาดื่ม คุณจะถูกหาว่า ‘เชย’ มากๆ เลยนะ เพราะพวกเขาไม่ค่อยนิยมกันสักเท่าไรแล้ว

 

ถือว่าการที่ผู้นำจากสองเกาหลีหันหน้ามาพูดคุยจับมือกันนั้นเป็นนิมิตหมายอันดีที่ทั่วโลกจับตามอง และในอนาคตอันใกล้ ไม่แน่ว่าเราอาจจะได้ลิ้มรสวัฒนธรรมเกาหลีเหนือกันมากกว่านี้ก็เป็นได้ ต้องรอติดตาม

 

อ้างอิง:

• www.munchies.vice.com/en_us/article/53qbd8/a-guide-to-north-korean-food-from-a-man-whos-been-eating-it-for-14-years
• www.youngpioneertours.com/vegan-north-korea/
• www.soranews24.com/2012/02/07/north-korean-gasoline-baked-clams-taste-great-could-reinvent-bbq-as-we-know-it/
• www.theguardian.com/world/2015/dec/14/north-korea-defector-alcohol-do-you-drink
• www.youngpioneertours.com/10-north-korean-foods-you-cant-miss/
• www.differencebetween.info/difference-between-north-and-south-korea