ความลึกลับของเงินและความสุข: ถ้าเงินซื้อ 'ความสุข' ไม่ได้ แสดงว่าคุณใช้เงินไม่ถูกวิธี

การวิจัยทางการเงินจำนวนมากมุ่งเน้นไปที่การทำเงิน เช่น การหาวิธีที่ดีที่สุดในการลงทุน ขณะเดียวกันก็มีหลายวิธีที่จะใช้เงินอย่างชาญฉลาดเพื่อความสุข แต่เป็นเรื่องที่น่าแปลกใจเพราะการวิจัยมักแสดงให้เห็นว่าเงินและความสุขไม่ได้ไปด้วยกันเสมอไป

บางครั้งผู้คนมักพูดว่าความสุขที่แท้จริงในชีวิตไม่สามารถซื้อได้ด้วยเงิน แต่ลองมองในอีกมุมหนึ่ง เงินสามารถจัดหาอาหารที่ดีกว่า การดูแลสุขภาพ กิจกรรมสันทนาการ การศึกษา และเวลาว่างให้กับคนที่เรารัก บางทีปัญหาที่แท้จริงอาจไม่ใช่การที่เงินสร้างความสุขไม่ได้ แต่อยู่ที่คนไม่รู้จักใช้มันอย่างไรให้มีความสุขสูงสุดต่างหาก

ข่าวที่เกี่ยวข้อง:

นักเศรษฐศาสตร์พฤติกรรมและนักจิตวิทยาได้ให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับเรื่องนี้ เอลิซาเบธ ดันน์ (มหาวิทยาลัยบริติชโคลัมเบีย), แดเนียล กิลเบิร์ต (มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด) และทิโมธี วิลสัน (มหาวิทยาลัยเวอร์จิเนีย) ได้ทบทวนการศึกษาจำนวนมากและสรุปผลการวิจัยของพวกเขาออกมาเป็น 5 เรื่อง ได้แก่

1. ลงทุนใน ‘ประสบการณ์’ ไม่ใช่แค่สิ่งของ

เรามักตัดสินว่าผู้คนใช้จ่ายเงินในวันหยุดหรืออาหารมื้อค่ำราคาแพงว่าเป็นคนไม่รอบคอบ โดยคิดว่าไม่มีอะไรที่จับต้องได้ในภายหลัง เรามักพิจารณาการซื้อที่ใช้งานได้จริง เช่น การปรับปรุงบ้านหรือซื้อรถที่ดีกว่าเป็นทางเลือกที่ชาญฉลาดกว่า แต่การวิจัยแสดงให้เห็นว่าในอดีตการใช้จ่ายกับประสบการณ์มีส่วนอย่างมากต่อความสุข

ผู้คนคุ้นเคยกับทรัพย์สินทางกายภาพอย่างรวดเร็ว เช่น บ้านที่ออกแบบใหม่หรือรถที่อัปเกรดแล้ว อย่างไรก็ตาม ประสบการณ์เช่นการไปเที่ยวซาฟารีในแอฟริกาจะทิ้งความทรงจำอันยาวนานไว้ ซึ่งยังคงสร้างความสุขไปอีกนานหลังจากจบกิจกรรม อีกทั้งความตื่นเต้นของการรอคอยก่อนสัมผัสก็นำมาซึ่งความสุขได้เช่นกัน

นอกจากนี้ การศึกษาเกี่ยวกับการเจริญสติยังแสดงให้เห็นความสัมพันธ์ที่ชัดเจนระหว่างความฟุ้งซ่านของจิตใจและการไม่มีความสุข โดยความทุกข์มักจะผูกติดอยู่กับการไม่อยู่กับปัจจุบันอย่างเต็มที่ แต่ประสบการณ์ดึงดูดคุณและทำให้คุณมีส่วนร่วมกับช่วงเวลาปัจจุบัน

2. ใช้จ่ายเพื่อผู้อื่น ไม่ใช่แค่เพื่อตัวคุณเอง

มนุษย์เป็นสัตว์สังคม ความสุขของเราเชื่อมโยงอย่างใกล้ชิดกับคุณภาพของความสัมพันธ์ของเรา การศึกษาแสดงให้เห็นอย่างต่อเนื่องว่าผู้คนรายงานว่ามีความสุขในระดับที่สูงขึ้นเมื่อพวกเขาใช้เงินเพื่อคนอื่นมากกว่าเพื่อตัวเอง น่าแปลกที่ผู้คนมักคาดหวังในสิ่งที่ตรงกันข้าม นั่นคือพวกเขาคิดว่าจะมีความสุขมากกว่าที่จะใช้เงินเพื่อตัวเอง

3. เลือกหาความสุขเล็กๆ น้อยๆ แทนที่จะเป็นความสุขที่ยิ่งใหญ่

ความสุขเล็กๆ น้อยๆ มักจะนำมาซึ่งความสุขมากกว่าประสบการณ์ที่ยิ่งใหญ่และมีราคาแพง ตัวอย่างเช่น การได้ดื่มด่ำกับสิ่งเล็กๆ น้อยๆ เป็นประจำ เช่น กาแฟสักแก้ว หรือทำเล็บเท้า อาจทำให้คุณมีความสุขมากกว่าการเสียเงินซื้อบัตรคอนเสิร์ตใบใหญ่

หลักการนี้เป็นไปตามแนวคิดทางเศรษฐศาสตร์ที่ชี้ให้เห็นว่าการพักร้อน 2 สัปดาห์อาจไม่สนุกเป็น 2 เท่าของการพักผ่อน 1 สัปดาห์แยกกัน 2 ครั้ง ในความเป็นจริง การศึกษาบ่งชี้ว่าความสุขเกี่ยวข้องกับความถี่ของประสบการณ์ที่น่าพึงพอใจมากกว่า

4. ระวังการประกันภัยที่ไม่จำเป็น

ประเด็นนี้ไม่ได้ใช้เฉพาะกับการประกันภัยตามตัวอักษร เช่น การรับประกันเพิ่มเติมที่มีค่าใช้จ่ายสูง แต่ยังรวมถึง ‘การประกัน’ ในแง่ของนโยบายการคืนสินค้าแบบกว้างๆ บริษัทต่างๆ เช่น ผู้คนอาจชอบซื้อของบน Amazon มากกว่า eBay หรือ craigslist แม้ว่ามันอาจจะแพงกว่าก็ตาม เพราะพวกเขาสามารถคืนสินค้าที่ไม่ชอบได้

แต่การวิจัยแสดงให้เห็นว่าจริงๆ แล้วเรามักจะมีความสุขกับสินค้ามากกว่าหากเราไม่มีตัวเลือกในการคืนสินค้า

5. หลีกเลี่ยงการจับจ่ายแบบเปรียบเทียบ

ในยุคของการช้อปปิ้งออนไลน์นี้ การติดกับดักของการจับจ่ายแบบเปรียบเทียบเป็นเรื่องง่าย คุณอาจพบว่าตัวเองกำลังเปรียบเทียบรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ของผลิตภัณฑ์และกังวลกับความแตกต่างเล็กน้อย พฤติกรรมนี้เป็นอันตราย เพราะสร้างภาพลวงตาของความแตกต่างที่สำคัญซึ่งอาจไม่มีอยู่จริง นอกจากนี้ยังอาจทำให้คุณมองไม่เห็นมูลค่าโดยรวมของผลิตภัณฑ์

โปรดจำไว้ว่าผลิตภัณฑ์มีศักยภาพที่จะทำให้คุณมีความสุขเพราะช่วยให้คุณตอบสนองความต้องการของคุณ ไม่ใช่เพราะมันดีกว่าทางเลือกอื่น ในความเป็นจริง หากคุณสมบัติหลักของผลิตภัณฑ์สอดคล้องกับความต้องการของคุณ คุณอาจจะหลงรักผลิตภัณฑ์นี้โดยไม่คำนึงถึงความแตกต่างเล็กน้อย

ข้อมูลนี้ชี้ให้เห็นว่าความเข้าใจเรื่องเงินและความสุขของเราซับซ้อนกว่า ‘เงินซื้อความสุขไม่ได้’ ด้วยการคิดอย่างรอบคอบและตัดสินใจใช้จ่ายที่สอดคล้องกับค่านิยมและความสัมพันธ์ของคุณ เงินสามารถนำไปสู่ความสุขได้อย่างแท้จริง

อ้างอิง: