นักดาราศาสตร์ค้นพบดาวเคราะห์ขนาดใกล้เคียงกับโลก ในวงโคจรรอบดาวแคระแดงที่อยู่ห่างจากระบบสุริยะไป 55 ปีแสง
ดาวเคราะห์ดังกล่าวมีชื่อว่า SPECULOOS-3 b ที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางใกล้เคียงกับโลก แต่ใช้เวลาเพียง 17 ชั่วโมงในการโคจรรอบดาวฤกษ์ SPECULOOS-3 ซึ่งอาจเกิดการไทดัลล็อก (Tidal Lock) หรือคาบการหมุนรอบตัวเองของดาวเคราะห์ยาวนานเท่ากับเวลาในการโคจรรอบดาวฤกษ์ ส่งผลให้หันเพียงฝั่งเดียวเข้าหาดาวฤกษ์ เหมือนกับที่ดวงจันทร์หันเพียงด้านเดียวเข้าหาโลก
ดาว SPECULOOS-3 มีอุณหภูมิเฉลี่ยราว 2,627 องศาเซลเซียส เป็นดาวแคระแดง ดาวดวงนี้มีขนาดใหญ่กว่าดาวพฤหัสไม่มากนัก แต่มีมวลมหาศาลกว่า และมีการแผ่รังสีอย่างรุนแรงใส่ดาวเคราะห์หินที่กำลังโคจรอยู่รอบ จนนักดาราศาสตร์คาดว่า ดาวเคราะห์ SPECULOOS-3 b อาจไม่มีชั้นบรรยากาศ
ชื่อของดาวฤกษ์และดาวเคราะห์ดังกล่าวย่อมาจากชื่อเต็มของโครงการ Search for Planets EClipsing ULtra-cOOl Stars นำโดย ไมเคิล กิลลอน จากมหาวิทยาลัย Liège ในเบลเยียม ที่ต้องการศึกษาดูดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะในวงโคจรรอบดาวแคระแดง ซึ่งนับเป็นสัดส่วนมากกว่า 70% ของดาวฤกษ์ในทางช้างเผือก
การตรวจพบดาวเคราะห์ในครั้งนี้ได้อาศัยเครือข่ายกล้องโทรทรรศน์ที่เล็งไปยังดาวฤกษ์ SPECULOOS-3 โดยเฉพาะ เป็นระยะเวลาหลายสัปดาห์ เพื่อตรวจดูแสงดาวที่หรี่ลงไปจากการอุปราคาของดาวเคราะห์ ก่อนได้รับการยืนยันและตีพิมพ์ลงวารสาร Nature Astronomy เมื่อวันที่ 15 พฤษภาคมที่ผ่านมา
ปัจจุบันนักดาราศาสตร์ยืนยันการตรวจพบดาวเคราะห์นอกระบบรวม 5,630 ดวง โดยยังมีอีกหลายหมื่นดวงที่รอการสำรวจเพิ่มเติมเพื่อยืนยัน และอาจมีจำนวนดาวเคราะห์อยู่หลายล้านล้านดวงทั่วเอกภพที่ยังรอให้นักดาราศาสตร์ค้นพบในสักวันหนึ่ง
ภาพ: NASA / JPL
อ้างอิง:
- https://science.nasa.gov/universe/exoplanets/discovery-alert-an-earth-sized-world-and-its-ultra-cool-star/
- Gillon M, Pedersen PP, Rackham BV, et al (2024) Detection of an Earth-sized exoplanet orbiting the nearby Ultracool Dwarf Star speculoos-3. Nature News.
- https://www.nature.com/articles/s41550-024-02271-2.
