เช้านี้จะเป็นอรุณรุ่งที่ชาวรัสเซียทั้ง 11 เขตตื่นขึ้นมาพร้อมกับความสุข

ความจริงแล้วบางคนอาจจะเฉลิมฉลองกันจนไม่ได้หลับไม่ได้นอนด้วยซ้ำ หลังจากที่ทีม Сборная (อ่านว่า สบอร์นายา มีความหมายว่าทีมชาติ) สามารถพิชิตสเปนลงได้ในรอบ 16 ทีมสุดท้ายของการแข่งขันฟุตบอลโลกบนแผ่นดินของตัวเอง

การเฉลิมฉลองที่ยาวนานเช่นนั้นเป็นเพราะทีมที่พวกเขาเพิ่งจะเอาชนะมาได้นั้นไม่ใช่ทีมธรรมดา แต่เป็นอดีตแชมป์โลกเมื่อปี 2010 และเป็นหนึ่งในทีมเต็งของการแข่งขัน เนื่องจากมีนักเตะฝีเท้าชั้นเลิศเต็มทีม ไล่ชื่อไปสิ ตั้งแต่ผู้รักษาประตูไปจนถึงกองหน้า

ในทางตรงกันข้าม รัสเซียชุดนี้เป็นทีมที่ไม่มีใครคิดจะฝากความหวังเอาไว้ ถึงขั้นที่ก่อนที่ฟุตบอลโลกจะเริ่มต้นขึ้น มีการตราหน้าว่าทีมชุดนี้เป็นทีมที่เลวร้ายที่สุดในประวัติศาสตร์

ไม่มีขุนพลระดับสตาร์ ไม่มีโค้ชชั้นนำ ไม่มีฟอร์มที่น่าประทับใจในช่วงอุ่นเครื่อง

รัสเซียไม่มีอะไรเลยแม้สักอย่าง

แต่เมื่อถึงคราวลงสนาม พวกเขากลับทำให้ทุกคนประหลาดใจตั้งแต่รอบแรกด้วยการชนะรวด 2 นัดจนสามารถผ่านเข้าสู่รอบน็อกเอาต์ได้สำเร็จ และแม้ว่าจะพ่ายต่ออุรุกวัยแบบหมดสภาพในเกมสุดท้ายของรอบแรก ซึ่งเป็นเหมือนการเตือนสติไม่ให้คนรัสเซียคาดหวังอะไรไปไกล

พวกเขากลับสามารถสู้กับสเปนได้อย่างน่าประทับใจ และสุดท้ายเอาชนะได้ด้วยการดวลจุดโทษ

สตานิสลาฟ เชอร์เชซอฟ โค้ชผู้ที่คาดว่าจะได้รับการปูนบำเหน็จอย่างงามหลังจบการแข่งขันไม่ว่ารัสเซียจะไปไกลถึงไหนก็ตามในเส้นทางนี้ บอกเล่าถึงแผนการเล่นของเขา

ตามสิ่งที่เราได้เห็นผ่านหน้าจอโทรทัศน์ แผนของเชอร์เชซอฟไม่มีอะไรมากหรือลึกลับซับซ้อนไปกว่าการพยายามตั้งรับอย่างมั่นคง ปล่อยให้สเปนได้ครองบอลไปตามที่ใจพวกเขาปรารถนา แต่จะไม่ปล่อยให้สเปนได้โอกาสสร้างแรงกดดันด้วยการหาโอกาสทำประตูได้ง่าย

แต่ในเบื้องหลังแล้ว เชอร์เชซอฟเผยว่าเขาได้มีการปรับเปลี่ยนระบบการเล่นใหม่ ซึ่งเป็นระบบที่ผู้เล่นรัสเซียนั้นไม่คุ้นเคยแม้แต่น้อย

และเพื่อจะให้แผนสัมฤทธิ์ผล เขาต้องพยายามอธิบายอย่างตั้งใจ นอกจากการพูดในภาพรวมกับทีมแล้วยังต้องลงรายละเอียดกับผู้เล่นทุกคนอย่างตั้งใจ เพื่อจะให้ทุกคนเข้าใจและทำทุกอย่างไปในแนวทางเดียวกัน

คีย์เวิร์ดสำคัญของเชอร์เชซอฟบอกต่อลูกทีมคือ “นี่เป็นหนทางเดียวที่เราจะชนะได้”

บางครั้งการเปลี่ยนแปลงแผนการกลางคันแบบนี้อาจให้ผลร้ายเกินกว่าที่คิดได้หากทุกคนมองไม่เห็นภาพเดียวกัน แต่อาจเป็นเพราะนักเตะรัสเซียทุกคน ‘เชื่อ’ ในตัวเชอร์เชซอฟ ที่ทำให้เห็นแล้วว่าพวกเขาก็สามารถจะเป็นผู้ชนะในเกมฟุตบอลโลกได้ เช่นกันกับที่พวกเขาเริ่มเชื่อมั่นในตัวเอง

ตรงนี้คือหัวใจในชัยชนะของรัสเซีย และเป็นอีกครั้งที่เราได้เห็นว่าในทุกเรื่องที่ต้องทำงานเป็นทีม ต่อให้ขีดความสามารถมีจำกัด ศักยภาพมีน้อย แต่หากมีการวางแผนทุกอย่างมาเป็นอย่างดี ทุกคนมองเห็นภาพในทิศทางเดียวกัน ทำเพื่อกันและกัน ต่อให้ยากแค่ไหนก็ย่อมมีโอกาสชนะได้

ชัยชนะเหนือสเปนจึงเป็น mission impossible ในฉบับรัสเซียที่ทำให้คนรัสเซียได้ฉลองกันทั่วทั้งประเทศราวกับว่าพวกเขาได้แชมป์โลกไปครองแล้ว

นี่เป็นการเข้ารอบ 8 ทีมสุดท้ายครั้งแรกในรอบ 48 ปี และเป็นผลงานที่ดีที่สุดในนามของรัสเซียหลังสิ้นยุคของสหภาพโซเวียต

เสียงตะโกนกึกก้อง ROSSIYA! ธงทิวปลิวไสวไปทั่วกรุงมอสโก รอยยิ้มปรากฏขึ้นบนใบหน้าของชาวรัสเซียที่ตื่นเต้นและดื่มด่ำไปกับโมงยามแห่งความสุขที่ไม่เคยได้สัมผัสมานานแล้ว

จะไปได้ไกลถึงไหนนั้นอาจไม่สำคัญ เพราะชัยชนะวันนี้น่าจะสำคัญที่สุดแล้ว

ความรู้สึกของรัสเซียนั้นย่อมอยู่ตรงข้ามกับสเปนที่ต้องเผชิญกับวันที่แสนเศร้า เพราะนี่คือการปิดฉากยุคสมัยแห่งความรุ่งเรืองของพวกเขาลงอย่างเป็นทางการ

La Roja กับฟุตบอลสไตล์ที่สวยงามที่เราเรียกขานกันด้วยความตื่นเต้นว่า Tiki-taka ซึ่งเป็นการต่อยอดจากฟุตบอลในสไตล์ของบาร์เซโลนา ซึ่งมีขุนพลที่เป็น ‘แกน’ ของทีมชาติสเปนตลอดทศวรรรษที่ผ่านมาไม่ได้เป็นระบบที่ล้ำสมัยเหมือนเมื่อ 10 ปีก่อนแล้ว

ในทางตรงกันข้าม มันกลายเป็นระบบที่ ‘ล้าสมัย’ ไปอย่างไม่น่าเชื่อ

74% ที่พวกเขาได้ครองเกม 1,029 ครั้งที่ผ่านบอลไปมา ในอดีตอาจจะเป็นเรื่องที่ดูเพลิดเพลิน แต่ในปัจจุบันมันกลายเป็นเรื่องที่น่าอึดอัดสำหรับแฟนบอลกระทิงดุ

จากคำถามว่า ‘จะยิงได้นาทีที่เท่าไร’ กลายเป็นคำถามว่า ‘จะมีปัญญายิงได้ไหม’

ความจริงเรื่องแบบนี้ไม่ใช่เพิ่งเกิดกับสเปน พวกเขาตกอยู่ในสภาพแบบนี้มาสักระยะแล้ว โดยหลังคว้าแชมป์ฟุตบอลยูโร 2012 ซึ่งเป็นแชมป์ระดับเมเจอร์รายการที่ 3 ต่อจากยูโร 2008 และฟุตบอลโลก 2010 สเปนไม่เคยกลับมาเป็นทีมเก่าที่น่าเกรงขามอีกเลย

ฟุตบอลโลก 2014 พวกเขาตกรอบแรก

ฟุตบอลยูโร 2016 พวกเขาไปได้แค่รอบ 16 ทีมสุดท้าย

เช่นกันกับครั้งนี้ ทั้งที่ก่อนรายการจะเริ่มต้น ดูเหมือนว่ายูเลน โลเปเตกี จะเหมือนผสมผสานสายเลือดเก่าที่เป็นแกนหลักมาหลายปีเข้ากับสายเลือดใหม่ที่เข้ามาเติมในสัดส่วนที่ดีขึ้นกว่า 2 รายการที่ผ่านมา

แต่สุดท้าย – โดยไม่จำเป็นต้องพูดถึงกรณีข่าวอื้อฉาวของโลเปเตกี เพราะสเปนเป็นทีมที่ยึดกับระบบไม่ได้ยึดกับโค้ช – ผลงานก็ได้พิสูจน์แล้วว่าวันเวลาฟ้าสีทองของพวกเขาได้ผ่านไปแล้ว และจะไม่หวนกลับมาง่ายๆ

การประกาศอำลาของอันเดรส อิเนียสตา คือการปิดฉาก Tiki-taka ลงอย่างเป็นทางการ หลังความจริงมันจบลงอย่างไม่เป็นทางการนับตั้งแต่ ชาบี เอร์นานเดซ ร่ำลาทีมไปเมื่อปี 2014

สเปนอาจจะยังเหลือเซร์คิโอ บุสเกตส์, เซร์คิโอ รามอส, เคราร์ด ปิเก้, จอร์ดี อัลบา, ดานี การ์บาฆาล,​ อิสโก, มาร์โก อเซนซิโอ

แต่ไม่มีใครในโลกนี้ที่จะทำให้ระบบ Tiki-taka สมบูรณ์แบบเหมือนเอร์นานเดซและอิเนียสตา

ด้วยความยิ่งใหญ่และเป็นหนึ่งในชาติมหาอำนาจของโลก สเปนจะกลับมาผงาดอย่างแน่นอนไม่ช้าก็เร็ว แต่ต้องใช้ระยะเวลาในการค้นหาสไตล์ใหม่ หรือพัฒนาสไตล์เดิมให้ทันสมัยขึ้นมาใหม่

แน่นอนว่ามันเป็นกระบวนการที่เจ็บปวดและต้องใช้ความอดทน

แต่ทุกทีมที่ยิ่งใหญ่ ไม่เคยมีใครหนีสิ่งเหล่านี้ได้พ้น

จะช้าหรือเร็วแค่นั้น

Talking point

• ชัยชนะของโครเอเชียเหนือเดนมาร์ก เป็นชัยชนะที่ล้ำค่ามากสำหรับทีมที่อยู่บนเส้นทางของการไขว่คว้าความสำเร็จอย่างทีมตราหมากรุก เพราะมันเป็นชัยชนะที่ได้มาอย่างยากลำบาก ต้องผ่านช่วงเวลาที่หัวใจถูกบีบรัดอย่างหนักหน่วงตั้งแต่การพลาดจุดโทษของลูกา โมดริช ไปจนถึงช่วงเวลาของการดวลจุดโทษ ประสบการณ์ตรงนี้ประเมินค่าไม่ได้ และน่าจะทำให้โครเอเชียมีโอกาสทำในสิ่งที่ไม่มีใครคาดคิดได้
• สำหรับเดนมาร์ก มันคือความพ่ายแพ้ที่ชวนหัวใจสลายมากที่สุด กับทีมที่ไม่มีใครสนใจ แต่พวกเขาทำให้ทุกคนสนใจได้ด้วยฟอร์มการเล่นที่น่าประทับใจ สู้สุดตัว ทุ่มเทสุดใจ ถึงจะแพ้ในเกมนี้ แต่พวกเขาก็ชนะใจทุกคน
• ภาพที่น่าประทับใจมากที่สุดในวันนี้คือภาพการเฮสุดตัวของปีเตอร์ ชไมเคิล หลังเห็นแคสเปอร์ ไอ้ลูกชายของเขา ช่วยปกป้องความหวังของคนทั้งชาติด้วยการเซฟลูกจุดโทษในช่วงนาทีชี้เป็นชี้ตายในช่วงต่อเวลาพิเศษ