Context หรือสภาพแวดล้อม เป็นปัจจัยที่มีความสําคัญมากต่อผลลัพธ์หลายๆ อย่างในชีวิตของคนเรา ไม่ว่าจะเป็นความสุข พฤติกรรม หรือแม้กระทั่งความสำเร็จในด้านอื่นๆ
แต่บ่อยครั้งเวลาที่เรากำลังตัดสินใจในเรื่องที่เกี่ยวกับอนาคต คนส่วนใหญ่มักจะลืมเอา Context ในโลกอนาคตมาเป็นเครื่องช่วยในการคิดคำนวณความสำเร็จของการตัดสินใจครั้งนั้นๆ
ยกตัวอย่างนะครับ
- สมมติว่าลูกของคุณสอบเข้าได้ทั้งมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยอันดับต้นๆ ของโลก และมหาวิทยาลัยบอสตัน ซึ่งก็เป็นมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียง แต่ดังสู้ฮาร์วาร์ดไม่ได้ คุณจะแนะนำให้ลูกเลือกไปเรียนมหาวิทยาลัยไหนครับ
- สมมติว่าคุณได้งานสองที่ งานที่แรกเสนอเงินเดือนให้คุณ 40,000 บาท แต่เป็นงานที่หนักพอสมควร ซึ่งจะทำให้คุณจะมีเวลานอนหลับแค่ 6 ชั่วโมงต่อคืน ส่วนงานที่สองเสนอเงินเดือนให้คุณ 30,000 บาท แต่เป็นงานที่ไม่หนักมาก ซึ่งจะทำให้คุณมีเวลานอนครบ 8 ชั่วโมงทุกคืน ทั้งสองงานเหมือนกันทุกอย่าง (ยกเว้นแค่เงินเดือนและชั่วโมงทำงาน) คุณคิดว่างานไหนจะทำให้คุณมีความสุขมากกว่ากัน และคุณจะเลือกทำงานไหน
- สมมติว่าคุณมาเรียนต่อเมืองนอก อยู่ไป 2 เดือนแล้วมีคนไทยเหมือนกันมาจีบคุณ แต่คุณมีแฟนอยู่แล้วที่เมืองไทย คุณรู้สึกว่าคนที่เพิ่งเจอที่เมืองนอกเข้ากับคุณได้มากกว่าคนที่คบอยู่ที่เมืองไทยมาก คุณจำเป็นต้องตัดสินใจเลือกใครสักคนหนึ่ง คุณจะเลือกใคร
ผมเชื่อว่าคำตอบส่วนใหญ่ของคำถามข้อที่ 1 และ 2 น่าจะเป็นมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด และงานที่ให้เงินเดือนมากกว่า ส่วนคำตอบส่วนใหญ่ของคำถามข้อที่ 3 น่าจะขึ้นอยู่กับว่าคุณกำลังอ่านคำถามนี้กับแฟนของคุณที่เมืองไทยหรือเปล่านะครับ
ผมอยากจะบอกว่ามันไม่ใช่เรื่องที่แปลกเลยที่คุณจะเลือกคำตอบที่คุณเลือก เพราะเป็นคำตอบที่คนส่วนใหญ่เลือกกันทั้งนั้น และผมก็ไม่ได้จะบอกกับคุณว่ามันเป็นคำตอบที่ผิดนะครับ แต่สิ่งที่อยากจะบอกก็คือคำตอบเหล่านี้ล้วนแล้วแต่เป็นคำตอบที่คนส่วนใหญ่ได้มาโดยที่ไม่ได้คำนึงถึง Context ในอนาคตเลย
ยังไงน่ะเหรอครับ
- คุณทราบไหมครับว่าคนสองคนที่สอบได้คะแนนเท่ากัน แต่คนหนึ่งสอบได้ที่โหล่ (หรืออันดับต่ำๆ) ในแต่ละวิชาของฮาร์วาร์ด ส่วนอีกคนหนึ่งสอบได้ที่หนึ่ง (หรืออันดับต้นๆ) ในแต่ละวิชาของบอสตัน คนที่สอบได้อันดับที่ดีกว่าในมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงน้อยกว่ามักจะประสบความสำเร็จมากกว่า เช่น เรียนจนจบ (ไม่ดรอป) และหางานทำได้เร็วกว่าคนที่สอบได้อันดับที่ไม่ค่อยดีจากมหาวิทยาลัยท็อปๆ
และคุณทราบไหมครับว่าโอกาสที่เราจะเจอคนที่เรียนเก่งกว่าที่ฮาร์วาร์ดนั้นสูงกว่าโอกาสที่เราจะเจอคนที่เรียนเก่งกว่าที่บอสตันค่อนข้างเยอะพอสมควร
- เรามักจะลืมไปว่าบริษัทที่ให้เงินเดือนสูงกว่าก็มักจะให้เงินเดือนพนักงานคนอื่นๆ สูงพอๆ กันกับเรา (หรือมากกว่าเราด้วยซ้ำ)
และถึงแม้ว่าเราจะได้เงินเดือนจากที่แรกที่สูงกว่างานที่สองก็ตาม แต่พอเริ่มทำงานแล้ว เรามักจะไม่ได้เอาเงินเดือนที่ได้ (40,000) ไปเปรียบเทียบกันกับเงินเดือนของงานที่เราปฏิเสธไป (30,000) แต่เรามักจะเอาเงินที่เราได้ไปเปรียบเทียบกับเงินเดือนของคนอื่นๆ ในบริษัทเดียวกันต่างหาก ซึ่งก็อาจจะไม่ได้ทำให้เรามีความสุขอย่างที่เคยคาดการณ์เอาไว้
บวกกับการได้นอนน้อยด้วย โอกาสที่เราจะมีความสุขน้อยกว่าการเลือกงานที่ให้เงินเดือนน้อยกว่า แต่มีเวลานอนเยอะกว่า ก็จะสูงขึ้นตามๆ กันไป
- สาเหตุสำคัญที่เราคิดว่าจะสามารถเข้ากับคนที่มาจีบที่เมืองนอกมากกว่าคนที่กำลังคบอยู่ที่เมืองไทย ก็คือคนที่เจอที่เมืองนอกส่วนใหญ่เป็นคนชาติอื่น ซึ่งอาจจะมีวัฒนธรรมและความเข้าใจในหลายๆ สิ่งที่แตกต่างจากเราเยอะ คนไทยที่เข้ามาจีบจึงดูดีเป็นพิเศษ เพราะเราสามารถเข้าใจเขาได้ดีและมากกว่าคนชาติอื่นเยอะ และมันก็เป็นเรื่องธรรมชาติที่เราอาจจะตัดสินใจเลือกคนที่เราเจอที่เมืองนอกมากกว่าจะคบคนเก่าที่เมืองไทย แต่สิ่งที่เราอาจจะลืมคิดคำนวณไปก็คือในตอนที่เราต้องกลับไปอยู่ที่ไทยด้วยกันทั้งคู่ สิ่งแวดล้อมที่เราทั้งคู่จะต้องเจอนั้นมันไม่เหมือนกับสิ่งแวดล้อมที่เราเจอกันที่เมืองนอก ซึ่งก็อาจจะส่งผลทำให้ความรู้สึกที่เคยมีขณะอยู่เมืองนอกเปลี่ยนไปก็ได้
บทสรุปคืออะไร
สรุปคือ Context in the Future Matters
สภาพแวดล้อมในอนาคตมีความสำคัญต่อความสำเร็จในการตัดสินใจเรื่องอนาคตของเรามาก และถ้าเราอยากจะตัดสินใจอย่างมีประสิทธิภาพมากกว่านี้ เราจำเป็นที่จะต้องไตร่ตรองถึงสภาพแวดล้อมในวันข้างหน้ามากพอๆ กับสภาพแวดล้อมในวันนี้ด้วยนะครับ
พิสูจน์อักษร: ภาสิณี เพิ่มพันธุ์พงศ์
