Heritage Matters

มรดกทางสถาปัตยกรรมและวัฒนธรรมอันหลากหลายของประเทศไทย มิได้เป็นเพียงแหล่งความเพลิดเพลินและความภาคภูมิใจของประชาชนเท่านั้น แต่ยังนับได้ว่าเป็นทรัพยากรที่สำคัญที่สุดของประเทศรองจากประชากร และมรดกเหล่านี้ยังเสริมสร้างความแข็งแกร่งให้แก่ผู้คน เป็นสิ่งเกื้อหนุนสวัสดิการทางสังคมและเศรษฐกิจในหลายๆ ด้าน เป็นสิ่งควรค่าแก่การดูแล   แม้กระนั้น น่าเส...

เมืองโบราณศรีเทพได้กลายเป็นแหล่งมรดกโลกแห่งที่ 7 ของประเทศไทย ที่ผ่านการรับรองจากองค์การยูเนสโก (UNESCO) แต่การรับรองโดยยูเนสโกนั้นเป็นการต่อสู้ในการอนุรักษ์โบราณสถานเพียงครึ่งทางเท่านั้น    ตอนนี้รัฐบาลจำเป็นต้องเริ่มพิจารณาจัดทำแผนแม่บทอนุรักษ์และพัฒนาอุทยานประวัติศาสตร์และพื้นที่โดยรอบให้มีความชัดเจน ใช้งานได้อย่างบูรณาการ และที่...

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมานี้เราได้รับข่าวดีเกี่ยวกับการอนุรักษ์มรดกทางสถาปัตยกรรมในประเทศไทยมาบ้าง แต่ก็มีข่าวร้ายด้วยเช่นกัน อันดับแรก ในส่วนของข่าวดีนั้นคือการที่สังคมของเราเริ่มตื่นตัวกับคุณค่าของมรดกทางวัฒนธรรม เห็นได้จากการอนุรักษ์อาคารเก่าและแหล่งโบราณคดีหลายแห่ง แม้จะมีทุนสนับสนุนอันน้อยนิดจากภาคประชาชนและการคุ้มครองทางกฎหมายที่อ่อนแอก็ตาม ผู้...

จากการประชุม COP28 ไม่มีสื่อไหนที่จะพลาดรายงานเรื่องการเปลี่ยนผ่านไปสู่การลด ละ เลิกใช้ พลังงานฟอสซิล และข่าวดีเกี่ยวกับกองทุนชดเชยความสูญเสียและเสียหายจากสภาวะโลกร้อน แต่สื่อหัวใหญ่ๆ ส่วนมากพลาดแล้วที่ไม่รายงานเรื่องหมุดหมายสำคัญในมิติวัฒนธรรมใน COP28 เลย    ใน COP28 นี้ เกิดการประชุมระดับรัฐมนตรีวัฒนธรรมครั้งแรกในประวัติศาสตร์การป...

เมื่อนึกถึงคำว่า ‘มรดก’ เรามักจะมีภาพของโบราณสถาน ตึกเก่าสวยงาม นาฏศิลป์ตามแบบประเพณี อาหารเลิศรส และอื่นๆ มากมาย มรดกเหล่านี้เป็นสิ่งที่ก่อกำเนิดขึ้นในอดีตและตกทอดจากรุ่นสู่รุ่นอย่างภาคภูมิ ทำให้เราเข้าใจประวัติศาสตร์ ตัวตนของเรา และส่งเสริมอัตลักษณ์ร่วมของสังคม   แต่บางครั้งอดีตก็ไม่ได้มีเพียงเรื่องสุขสันต์ หากเต็มไปด้วยสงคราม การกดขี่...

พวกเราอาศัยอยู่ในย่านนี้มากว่าศตวรรษ ใต้ร่มเงาอันยิ่งใหญ่ของศุลกสถาน หรือที่รู้จักกันในหมู่คนไทยว่า โรงภาษีร้อยชักสาม หรือตึกโรงภาษีเก่า    ‘พวกเรา’ ในที่นี้หมายถึงครอบครัวฝั่งคุณแม่ และชุมชนรอบมัสยิดฮารูณ ในแต่ละวันก่อนเวลาพระอาทิตย์ขึ้น เสียงคนกล่าวอะซานจะลอยตามลมที่พัดมากับลำน้ำ ผ่านไปทางโรงแรมแมนดาริน โอเรียนเต็ล สถานเอกอัครราชท...

มีสถานที่เพียงไม่กี่แห่งในเอเชียที่มีเสน่ห์และความสำคัญทางวัฒนธรรมเทียบเท่ากับหลวงพระบาง อดีตนครหลวงของ สปป.ลาว เมืองเก่าแก่ริมแม่น้ำโขงอายุกว่า 800 ปี ที่เขตตัวเมืองและพื้นที่สองฝั่งโขงได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกในปี 2538   แหล่งทรงคุณค่าที่ซ้อนทับกันหลายลำดับชั้นในเมืองหลวงพระบาง ไม่ว่าจะเป็นวัดวาอาราม พระราชวัง บ้านไม้ คฤหาสน์ยุคอ...

“ถ้าคุณสร้างมัน เดี๋ยวก็มีคนมาเองแหละ” นี่คือความคิดเบื้องหลังของผู้บริหารโครงการขนาดใหญ่อย่างเช่น สวนสนุก ห้างสรรพสินค้า สถานที่ท่องเที่ยว และสนามกีฬา    บางครั้งสิ่งก่อสร้างใหม่ๆ เหล่านี้จะสามารถดึงดูดผู้ชมจำนวนมาก ทำให้นักลงทุนได้กำไร หรือช่วยให้หน่วยราชการทำประโยชน์แก่ประชาชนได้มากก็จริงอยู่ แต่ก็ไม่เป็นอย่างนั้นทุกครั้งไป โดยเฉ...

ท่านผู้ที่กำลังอ่านบทความนี้อาจคิดว่าเรามาเพื่อเรียกร้องให้เกิดการรักษาสถาปัตยกรรมทางประวัติศาสตร์ของไทยให้ดียิ่งขึ้น แต่รูปแบบสถาปัตยกรรมไทยแบบแรกๆ ที่ท่านนึกถึงอาจไม่ใช่สถาปัตยกรรมไทยสมัยใหม่ที่สร้างขึ้นระหว่างทศวรรษ 2490-2510   หลายคนมองว่าอาคารคอนกรีตในยุคนั้นล้าสมัย ทรุดโทรม หรือไม่ก็ดูธรรมดาสามัญ อาคารเหล่านี้อาจเป็นโรงแรม ธนาคาร อ...

ประชาชนและภาครัฐในหลายประเทศทั่วโลกล้วนภูมิใจกับมรดกทางสถาปัตยกรรมประเภทสถานีรถไฟในประเทศของตน พร้อมที่จะสละเวลา เงินทุน และแรงกายเพื่ออนุรักษ์สิ่งปลูกสร้างเก่าแก่เหล่านี้ เพราะเล็งเห็นถึงคุณค่าของความเป็นทรัพย์สินสาธารณะที่ช่วยสร้างเอกลักษณ์ ความรู้สึกเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันกับสถานที่ และสุนทรียภาพ ให้กับชุมชนต่างๆ ถึงขั้นที่ว่าหากทางการคิดวางแผนจ...