เราจะมี มวยสากล ในโอลิมปิกหรือไม่? แถลงการณ์ล่าสุดของ IOC อาจมีคำตอบ

คณะกรรมการโอลิมปิกสากล หรือ IOC ออกหนังสือถึงคณะกรรมการโอลิมปิกชาติต่างๆ หรือ NOCs โดยมีใจความสำคัญคือ การให้ตัดความสัมพันธ์กับสมาคม มวยสากลนานาชาติ หรือ IBA

ซึ่งการเคลื่อนไหวในครั้งนี้อาจส่งผลกระทบถึงอนาคตของกีฬามวยสากลในโอลิมปิกเกมส์ 2028 ที่กำลังจะมีขึ้นที่ลอสแอนเจลิส สหรัฐอเมริกา ในอีก 4 ปีข้างหน้า

นี่เป็นอีกครั้งหนึ่งที่ IOC กับ IBA เปิดศึกกันโดยตรง และมันไม่ใช่ครั้งแรกที่องค์กรยักษ์ใหญ่ทั้งสองเปิดหน้าชนกัน โดย THE STANDARD SPORT จะมาสรุปจบให้ฟังในบทความนี้ว่า เหตุการณ์ครั้งนี้มีที่มาอย่างไร และมันอาจไปจบที่ตรงไหน

ปมล็อกผลการแข่งขัน สู่รอยร้าวในความสัมพันธ์

จุดเริ่มต้นของปัญหาทั้งหมดเกิดขึ้นในโอลิมปิกเกมส์ 2016 ที่ประเทศบราซิล โดยในตอนนั้น IBA ยังเป็นฝ่ายจัดการแข่งขันกีฬามวยสากลในโอลิมปิก แต่ในปี 2017 มีประเด็นอื้อฉาวแดงขึ้นมา หลังกรรมการผู้ตัดสินจำนวน 36 คนถูกพักงานด้วยข้อกล่าวหาว่ามีส่วนในการล็อกผลการแข่งขันในโอลิมปิกเมื่อปี 2016

เหตุการณ์ดังกล่าวส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อ IBA จนทำให้ อู๋จิงกั๋ว ประธานสมาคมมวยสากลนานาชาติชาวไต้หวัน ต้องประกาศลาออกจากตำแหน่ง และส่งผลให้ภาพลักษณ์ของ IBA มีประเด็นเรื่องธรรมาภิบาลและความโปร่งใสขึ้นทันที

จนในปี 2019 ระหว่างช่วงการพิจารณาเกี่ยวกับชนิดกีฬาที่จะแข่งขันในโตเกียว 2020 ทาง IOC ก็ตัดสินใจประกาศเพิกถอนสิทธิ์ในการจัดการแข่งขันมวยสากลสมัครเล่นในกีฬาโอลิมปิกของ IBA ด้วยเหตุผลที่องค์กรยังไม่สามารถแก้ไขปัญหาเรื่องความโปร่งใสได้

นั่นจึงเป็นรอยร้าวที่เกิดขึ้นระหว่างสององค์กรยักษ์ใหญ่

ต่อมาในปี 2020 IBA มีการจัดการเลือกตั้งประธานคนใหม่ ก่อนที่ตำแหน่งนี้จะตกเป็นของ อูมาร์ เครมเลฟ ชาวรัสเซีย และเขาประกาศอย่างชัดเจนว่า จะทำทุกอย่างเพื่อให้ IBA กลับคืนสู่การเป็นฝ่ายจัดการแข่งขันมวยในโอลิมปิกเกมส์อีกครั้ง

อย่างไรก็ตาม ในเดือนมิถุนายน 2024 IOC ก็ได้ประกาศตัดความสัมพันธ์กับ IBA อย่างเป็นทางการ โดยให้เหตุผลว่า IBA ไม่สามารถแก้ไขปัญหาหรือข้อกังวลต่างๆ ตามที่ถูกกล่าวหาก่อนหน้านี้ได้

ขณะที่หลายฝ่ายมองว่า การตัดความสัมพันธ์ครั้งนี้อาจมีเรื่องทางการเมืองเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย เนื่องจากเครมเลฟมีความสนิทสนมกับ วลาดิเมียร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย ซึ่งเปิดฉากรุกรานยูเครนในปี 2022 จนทำให้รัสเซียโดนแบนจากการแข่งขันกีฬาสำคัญต่างๆ มาแล้ว

อย่างไรก็ตาม ทาง IBA พยายามแก้ต่างอย่างเต็มที่ และนำเรื่องนี้ไปสู่ศาลอนุญาโตตุลาการกีฬาโลก หรือ CAS แต่ก็ไม่เป็นผล หลังศาลมีคำสั่งยกฟ้องในเวลาต่อมา

นั่นเป็นเหตุผลว่า ทำไม IBA ถึงไม่มีบทบาทในโอลิมปิกเกมส์ 2020 ที่กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น และโอลิมปิกเกมส์ 2024 ที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส เมื่อไม่กี่เดือนที่ผ่านมา

การจัดการแข่งขันมวยสากลจึงตกเป็นงานของ IOC ที่จัดตั้งหน่วยงานพิเศษขึ้นมาเพื่อจัดมวยสากลในโอลิมปิกเกมส์ทั้งสองครั้งที่ผ่านมาคือ ฝ่ายจัดการแข่งขันมวยโตเกียว 2020 หรือ TBU และฝ่ายจัดการแข่งขันมวยปารีส 2024 หรือ PBU เพื่อให้มีมวยสากลแข่งขันในมหกรรมกีฬาแห่งมวลมนุษยชาติเกิดขึ้นได้

ดราม่า อิมาน เคลิฟ ตอกย้ำรอยร้าว

อย่างที่ทราบกันดีว่า ในโอลิมปิกเกมส์ 2024 ที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส ที่ผ่านมา ความขัดแย้งของ IOC กับ IBA ก็ยิ่งทวีความรุนแรงขึ้นไปอีก จากกรณีของ อิมาน เคลิฟ ที่มีการออกแถลงการณ์โจมตีกันไปมา

เหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นหลังจากแมตช์ที่นักชกแอลจีเรียซึ่งไม่ผ่านการตรวจเพศขึ้นชกกับ แองเกลา คารินี นักชกสาวทีมชาติอิตาลี ในรุ่น 66 กิโลกรัมหญิง รอบ 16 คนสุดท้าย แล้วนักชกอิตาลีขอยอมแพ้ในเวลา 46 วินาที และหลังแมตช์คารินีปฏิเสธจับมือกับเคลิฟ โดยล้มลงคุกเข่าบนเวทีก่อนร้องไห้ออกมา เนื่องจากเธอไม่สามารถทนแรงชกของคู่แข่งได้

โดยทาง IBA ก็ออกแถลงการณ์ว่าเคลิฟไม่ผ่านการทดสอบคุณสมบัติทางเพศจากการตรวจโครโมโซม และพวกเขาได้ส่งผลการตรวจสอบดังกล่าวให้ IOC แล้ว แต่ทาง PBU ก็ดูเหมือนจะไม่สนใจและไม่ได้มีการทำอะไรทั้งสิ้น

แถลงการณ์นี้จึงเป็นเหมือนการเปิดรอยแผลครั้งใหม่ในความสัมพันธ์อันย่ำแย่ของทั้งสององค์กร แต่ไม่นานหลังจากนั้น IOC และ PBU ก็ออกแถลงการณ์ตอบโต้เช่นกัน

เนื้อหาของแถลงการณ์ระบุว่า นักกีฬาทุกคนที่ร่วมแข่งขันมวยสากลในโอลิมปิกเกมส์ 2024 มีคุณสมบัติตามเกณฑ์ในการเข้าแข่งขันทั้งหมด รวมไปถึงเกณฑ์ทางการแพทย์ตามที่ PBU กำหนดไว้ นอกจากนี้ยังชี้แจงประเด็นสำคัญด้วยว่า เพศสภาพและอายุของนักกีฬาเป็นไปตามที่ระบุไว้ในพาสปอร์ตของนักกีฬาทุกคน ซึ่งเป็นการใช้กฎเกณฑ์เดียวกับการแข่งขันมวยสากลในกีฬาโอลิมปิกครั้งที่แล้ว

พร้อมกันนั้นก็ถือโอกาสนี้ ‘สวน’ ใส่ IBA ว่า “นักกีฬาทั้งสองคนเป็นเหยื่อของการตัดสินใจอย่างกะทันหันและโดยพลการของ IBA ซึ่งในช่วงท้ายของการแข่งขันชิงแชมป์โลก 2023 ที่ IBA ตัดสิทธิ์ พวกเธอถูกตัดสิทธิ์โดยไม่มีกระบวนการใดๆ มารองรับ”

แม้สุดท้ายเรื่องของ อิมาน เคลิฟ จะจบลงด้วยการที่เธอได้เหรียญทองมาคล้องคอ และคนทั้งโลกก็ดูเหมือนจะเข้าใจเธอมากขึ้น แต่ที่ไม่จบแน่ๆ คือความขัดแย้งของทั้ง IOC และ IBA ที่ยังดำเนินต่อไป

จุดยืนของ IOC บนความแตกหักของสององค์กร

ล่าสุดดูเหมือนรอยร้าวจะมาถึงจุดแตกหัก เมื่อ IOC ได้ออกหนังสือตัดความสัมพันธ์กับ IBA และยืนยันว่า สมาคมมวยสากลนานาชาติจะไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับโอลิมปิกเกมส์ครั้งต่อไป

พร้อมกันนั้น IOC ยังได้ส่งข้อความไปถึงคณะกรรมการโอลิมปิกชาติต่างๆ ให้ตัดความสัมพันธ์กับ IBA เพื่อเข้าร่วมกับองค์กรมวยสากลโลกที่เพิ่งจะจัดตั้งขึ้นมาใหม่ และหวังให้พวกเขาเป็นหน่วยงานกำกับดูแลกีฬามวยสากลในอนาคตด้วย

จดหมายดังกล่าวย้ำถึงคำเตือนก่อนหน้านี้ของ IOC เกี่ยวกับอนาคตที่ไม่แน่นอนของกีฬามวยสากลในโอลิมปิกเกมส์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในลอสแอนเจลิส 2028

เพราะองค์กรมวยสากลโลกที่เพิ่งจัดตั้งขึ้นใหม่นี้จะต้องได้รับการรับรองในการประชุม IOC ช่วงต้นปี 2025 เพื่อให้พวกเขามีอำนาจในการดูแลการแข่งขันมวยสากลในโอลิมปิกเกมส์ 2028

และนั่นหมายความว่า หาก NOCs จำนวนครึ่งหนึ่งไม่โหวตรับรององค์กรมวยสากลโลกที่ตั้งขึ้นในการประชุม IOC ต้นปี 2025 ก็จะไม่มีผู้จัดการแข่งขันมวยสากลในปี 2028 ตามไปด้วย และอาจส่งผลให้ไม่มีกีฬาชนิดนี้แข่งขันที่นครลอสแอนเจลิส

IOC ยังเน้นย้ำถึงความร้ายแรงของสถานการณ์ที่กำลังดำเนินไปผ่านจดหมายที่ส่งให้คณะกรรมการโอลิมปิกแต่ละชาติ โดยระบุว่า “ปัจจุบันมวยสากลไม่รวมอยู่ในโปรแกรมกีฬาที่จัดการแข่งขันในลอสแอนเจลิส 2028 เพื่อแก้ไขปัญหานี้ IOC จะต้องมีพันธมิตรเป็นองค์กรมวยสากลโลกภายในต้นปี 2025”

อันที่จริงแล้ว IOC อาจจะมีตัวเลือกในการจัดตั้งหน่วยงานจัดการแข่งขันมวยสากลเหมือนที่ทำมาแล้วในโอลิมปิกเกมส์สองครั้งที่ผ่านมาทั้งในโตเกียวและปารีส แต่การแก้ปัญหาแบบนี้เสมือนการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าไปเรื่อยๆ ทำให้ IOC จึงต้องการแก้ปัญหาแบบระยะยาวด้วยการให้ NOCs ตัดความสัมพันธ์กับ IBA และมาอยู่ภายใต้องค์กรมวยสากลใหม่ที่ถูกจัดตั้งขึ้นมากกว่า

อนาคตของกีฬามวยในโอลิมปิกเกมส์

ความพยายามครั้งนี้ชัดเจนว่า IOC ต้องการขจัดอำนาจของ IBA ที่มีต่อวงการมวยออกไปทั้งหมดอย่างสิ้นเชิง นั่นอาจเป็นจุดเปลี่ยนในวงการมวยสากลโอลิมปิก เนื่องจาก IOC กำลังเรียกร้องให้ NOCs พร้อมใจกันเข้าร่วมกับองค์กรทางเลือก ซึ่งก็คือองค์กรมวยสากลโลกที่กำลังเกิดขึ้นใหม่

เจตนาของ IOC แสดงให้เห็นว่า พวกเขาตั้งใจจะสนับสนุนองค์กรมวยสากลโลกอย่างเต็มที่ และหวังให้องค์กรนี้ขึ้นมามีอำนาจแทนที่ IBA ในวงการมวยสากลในอนาคตด้วย

ขณะที่สมาคมมวยสากลหรือสหพันธ์มวยที่อยู่ภายใต้คณะกรรมการโอลิมปิกแห่งชาติที่ยังสังกัดอยู่ใน IBA หากไม่ยอมตัดความสัมพันธ์กับพวกเขาตามที่ IOC เรียกร้อง ผลที่ตามมาก็คือ พวกเขาจะสูญเสียการรับรองของคณะกรรมการโอลิมปิกของพวกเขาไป

แต่ถ้าหากคณะกรรมการโอลิมปิกชาติไหนที่ยังมีความสัมพันธ์กับ IBA อยู่ ก็เสี่ยงที่จะถูกตัดความสัมพันธ์จาก IOC เองด้วย

นั่นหมายความว่า นักกีฬาของพวกเขาจะถูกไม่ให้เข้าร่วมในโอลิมปิกเกมส์ 2028 ที่ลอสแอนเจลิส ซึ่งนับเป็นความเสียหายที่ใหญ่หลวง

ดังนั้นคณะกรรมการโอลิมปิกของแต่ละชาติจึงมีทางเลือกไม่มากนัก และเกือบทุกชาติน่าจะต้องแยกตัวออกจาก IBA และพยายามปรับแนวทางให้สอดคล้องกับองค์กรมวยสากลโลก โดยเฉพาะในประเทศที่ให้ความสำคัญกับกีฬามวยหรือมีลุ้นเหรียญรางวัลในกีฬามวยสากลโอลิมปิกเกมส์อย่างประเทศไทย

ยิ่งไปกว่านั้น การตัดสินใจครั้งนี้ยังอาจเป็นจุดเปลี่ยนในเส้นทางอาชีพของนักกีฬามวยในประเทศที่องค์กรมวยของพวกเขาเลือก IBA มากกว่า IOC เพราะนักกีฬาในประเทศนี้อาจจะต้องเจอกับสภาวะกลืนไม่เข้าคายไม่ออก นั่นคือการถูกตัดสิทธิ์จากโอลิมปิกเกมส์ หรือไม่ก็ต้องลงแข่งขันในฐานะนักกีฬาที่ไม่สังกัดชาติของตัวเอง หรือนักกีฬาธงเป็นกลาง

การที่ IOC เรียกร้องให้ NOCs ตัดความสัมพันธ์กับ IBA และปรับให้สอดคล้องกับองค์กรมวยสากลโลก นับเป็นการตอกย้ำว่าช่วงเวลานี้มีความสำคัญเพียงใดต่ออนาคตของมวยสากลโอลิมปิก

อ้างอิง: