วันอาเซียน (ASEAN Day) ตรงกับวันที่ 8 สิงหาคมของทุกปี เพื่อระลึกถึงการก่อตั้งอาเซียน หรือชื่อเต็มว่า สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Association of Southeast Asian Nations) ซึ่งเป็นองค์กรระดับภูมิภาคที่ส่งเสริมความร่วมมือและการบูรณาการระหว่าง 10 ชาติสมาชิกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ทุกวันที่ 8 สิงหาคม ชาติสมาชิกจะร่วมเฉลิมฉลองการก่อตั้งอาเซียน และเข้าร่วมในกิจกรรมต่างๆ เพื่อส่งเสริมความสมัครสมานสามัคคีในภูมิภาค และตอกย้ำถึงความสำเร็จและเป้าหมายของอาเซียน นอกจากนี้ วันอาเซียนยังถือเป็นเวทีสำคัญที่ช่วยเน้นย้ำถึงความสำคัญในการร่วมมือระดับภูมิภาค เพื่อรับมือกับความท้าทายต่างๆ ที่ชาติสมาชิกเผชิญร่วมกัน เช่น ภัยพิบัติทางธรรมชาติ หรือโรคระบาด พร้อมยกระดับการเติบโตทางเศรษฐกิจและความเข้าใจทางวัฒนธรรม
อาเซียนถือกำเนิดขึ้นเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม 1967 โดยในเวลาดังกล่าว รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศจาก 5 ประเทศ ได้แก่ อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ และไทย ได้ร่วมลงนามในปฏิญญากรุงเทพ (Bangkok Declaration) ณ พระราชวังสราญรมย์ ที่ทำการของกระทรวงการต่างประเทศของไทยในขณะนั้น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมความเข้าใจอันดีต่อกัน ธำรงไว้ซึ่งสันติภาพ เสถียรภาพ และความมั่นคงปลอดภัยทางการเมือง พร้อมสร้างสรรค์ความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ พัฒนาการทางสังคม และวัฒนธรรม ซึ่งทั้งหมดนั้นตั้งอยู่บนพื้นฐานของความเสมอภาคและผลประโยชน์ร่วมกัน ต่อมาบรูไนดารุสซาลาม เวียดนาม สปป.ลาว เมียนมา และกัมพูชา ได้เข้าร่วมเป็นสมาชิกของอาเซียนตามลำดับ ส่งผลให้ปัจจุบันอาเซียนมีสมาชิกรวมทั้งหมด 10 ประเทศ
รายงานจากกองยุทธศาสตร์และความร่วมมืออาเซียน กรมอาเซียน ระบุว่า อาเซียนเป็นเสาหลักสำคัญในการดำเนินนโยบายการต่างประเทศของไทยมาโดยตลอด อีกทั้งยังมีบทบาทสำคัญในการเสริมสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจระหว่างประเทศสมาชิก
นอกจากนี้ อาเซียนยังเป็นเวทีที่สำคัญในการสร้างปฏิสัมพันธ์กับมิตรประเทศและหุ้นส่วนนอกภูมิภาค เพื่อส่งเสริมสันติภาพและความเจริญรุ่งเรืองของภูมิภาค รวมทั้งเป็นเครื่องมือด้านการต่างประเทศอย่างหนึ่งที่สำคัญของไทยในการช่วยผลักดันนโยบายและประเด็นที่ไทยให้ความสำคัญให้เกิดผลลัพธ์ตามที่ตั้งเป้าหมาย และช่วยเพิ่มน้ำหนักของไทยในการผลักดันประเด็นเหล่านั้นในกรอบอื่นๆ
ภาพ: Romeo Gacad / Pool / Reuters
อ้างอิง:
- กรมอาเซียน กระทรวงการต่างประเทศ
- https://asean.org/56th-asean-day/
