แม้ไม่มีใครอยากให้สัตว์ต้องถูกนำมาทดลองทางวิทยาศาสตร์ แต่ก็จำเป็นต้องทำเพื่อให้แน่ใจว่ายาและสารอื่นๆ มีความปลอดภัยต่อมนุษย์ นักวิจัยจึงพยายามค้นหาทางเลือกอื่นมาอย่างยาวนาน และตอนนี้ AI กำลังช่วยเร่งงานนี้ให้เร็วขึ้น
หนึ่งในการประยุกต์ใช้ AI ในด้านนี้คือการใช้ AI ค้นหาและวิเคราะห์ผลการทดลองในสัตว์ที่มีอยู่ทั่วโลก เพื่อป้องกันการทดลองซ้ำซ้อนที่ไม่จำเป็น ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างมาก เนื่องจากนักวิทยาศาสตร์ทำได้ยากในการค้นหาข้อมูลที่ต้องการจากข้อมูลจำนวนมหาศาลที่มีมาหลายสิบปี
Thomas Hartung ศาสตราจารย์ด้านพิษวิทยาแห่ง Johns Hopkins University และผู้อำนวยการ Center for Alternatives to Animal Testing กล่าวว่า “AI สามารถสกัดข้อมูลจากเอกสารทางวิทยาศาสตร์ได้ดีพอๆ กับมนุษย์ หรือดีกว่า”
ปัจจุบันสารเคมีใหม่กว่า 1,000 ชนิดเข้าสู่ตลาดทุกปี และจำเป็นต้องได้รับการทดสอบความเป็นพิษ ระบบ AI ที่ผ่านการฝึกอบรมสามารถประเมินความเป็นพิษของสารเคมีใหม่ได้ ซึ่งจะเป็นประโยชน์อย่างมากในการระบุปัญหาที่อาจเกิดขึ้น
แม้ว่าระบบซอฟต์แวร์จะถูกนำมาใช้ในด้านพิษวิทยามานานแล้ว แต่ AI กำลังก้าวกระโดดอย่างมากทั้งในด้านประสิทธิภาพและความแม่นยำ
อย่างไรก็ตาม ระบบ AI ก็ยังไม่สมบูรณ์แบบในการพิจารณาความปลอดภัยของสารเคมี ปัญหาหนึ่งคืออคติของข้อมูล เช่น หากระบบ AI ได้รับการฝึกอบรมโดยใช้ข้อมูลสุขภาพส่วนใหญ่จากกลุ่มชาติพันธุ์ใดชาติพันธุ์หนึ่ง การคำนวณหรือข้อสรุปของระบบอาจไม่เหมาะสมกับคนจากภูมิหลังทางชาติพันธุ์อื่น
Thomas Hartung ชี้ให้เห็นว่า การทดลองยาของมนุษย์ในสัตว์บางครั้งอาจไม่มีประโยชน์ ตัวอย่างเช่น ยารักษาโรคข้ออักเสบ Vioxx ผ่านการทดสอบในสัตว์ แต่สุดท้ายต้องถูกถอนออกจากตลาดหลังจากการศึกษาแสดงให้เห็นว่าการใช้ในระยะยาวโดยมนุษย์ ทำให้มีความเสี่ยงต่อการเกิดหัวใจวายและโรคหลอดเลือดสมองเพิ่มขึ้น
ปัจจุบันมีโครงการ AI ที่กำลังพัฒนาเพื่อทดแทนการใช้สัตว์ทดลองในอนาคต เช่น AnimalGAN ซึ่งพัฒนาโดย US Food and Drug Administration มีจุดมุ่งหมายเพื่อตรวจสอบว่าหนูจะตอบสนองต่อสารเคมีใดๆ อย่างแม่นยำ และ Virtual Second Species ซึ่งเป็นโครงการระดับนานาชาติที่สร้างสุนัขเสมือนจริงที่ขับเคลื่อนด้วย AI โดยใช้ข้อมูลจากผลการทดสอบสุนัขในอดีต
AnimalGAN เป็นหนึ่งในโครงการ AI ที่พัฒนาโดยองค์การอาหารและยาของสหรัฐฯ (FDA) มีเป้าหมายเพื่อระบุว่าหนูจะตอบสนองต่อสารเคมีใดๆ อย่างไร โดย AI ได้รับการฝึกฝนโดยใช้ข้อมูลจากหนูจริง 6,442 ตัว ใน 1,317 สถานการณ์การรักษา
โครงการนานาชาติที่คล้ายกันชื่อ Virtual Second Species กำลังสร้างสุนัขเสมือนจริงที่ขับเคลื่อนด้วย AI โดยใช้ข้อมูลจากผลการทดสอบสุนัขในอดีต
Cathy Vickers หัวหน้าฝ่ายนวัตกรรมของ National Centre for the Replacement, Refinement and Reduction of Animals in Research ของสหราชอาณาจักร ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการนี้ อธิบายว่า ปัจจุบันยารักษาโรคใหม่จะถูกทดสอบในหนูและสุนัขก่อน เพื่อตรวจสอบความเป็นพิษที่อาจเกิดขึ้น ก่อนที่จะเริ่มการทดลองในมนุษย์
อย่างไรก็ตาม ความท้าทายสำคัญสำหรับการทดสอบด้วย AI คือการได้รับการอนุมัติตามกฎข้อบังคับ ซึ่ง Vickers ยอมรับว่า “การยอมรับอย่างเต็มที่จะต้องใช้เวลา”
Emma Grange ผู้อำนวยการฝ่ายวิทยาศาสตร์และกิจการด้านกฎระเบียบของ Cruelty Free International เสนอว่าควรห้ามการทดลองในสัตว์โดยสิ้นเชิง ไม่ว่าทางเลือกที่ขับเคลื่อนด้วย AI จะมีประสิทธิภาพหรือไม่ก็ตาม
ในขณะที่ Kerstin Kleinschmidt-Dorr หัวหน้าเจ้าหน้าที่สัตวแพทย์ของบริษัทเภสัชกรรม Merck ของเยอรมนี กล่าวว่า การทดลองในสัตว์ไม่สามารถหยุดการใช้ไปได้ในชั่วข้ามคืน บริษัทของเธอเป็นหนึ่งในผู้สนับสนุน Virtual Second Species
“การใช้สัตว์มีความจำเป็นและด้วยเหตุผลที่ดี มีผลบังคับใช้ในหลายๆ ด้าน” เธอกล่าว “แต่เราเชื่อในอนาคตที่เราจะระบุวิธีแก้ปัญหาที่ดีกว่าที่ไม่ต้องทดลองกับสัตว์ สำหรับปัญหาที่ยังไม่ได้รับการแก้ไขที่ต้องใช้พวกมันในปัจจุบัน”
ภาพ: Egoreichenkov Evgenii / Shutterstock
อ้างอิง:
