สะพานฟรานซิส สกอตต์ คีย์ (Francis Scott Key Bridge) ซึ่งเป็นสะพานข้ามแม่น้ำที่สำคัญของเมืองบัลติมอร์ มลรัฐแมริแลนด์ ความยาว 2.632 กิโลเมตร พังถล่มลงในแม่น้ำปาแทปสโก (Patapsco) หลังถูกเรือบรรทุกสินค้าชนอย่างรุนแรงในช่วงเวลาเกือบ 01.30 น. ของวันอังคารที่ผ่านมา (26 มีนาคม) ส่งผลให้รถยนต์หลายคันและผู้ที่อยู่บนสะพาน 8 คน ร่วงลงในแม่น้ำ โดย 6 คนสูญหายและคาดว่าเสียชีวิต ส่วนอีก 2 คน รอดชีวิตหลังได้รับการช่วยเหลือจากหน่วยกู้ภัย
ภายหลังเกิดเหตุมีการตั้งคำถามมากมาย เช่น ทำไมเรือสินค้าขนาดใหญ่จึงชนกับสะพานได้ หรือทำไมสะพานข้ามแม่น้ำที่น่าจะมีความแข็งแรงจึงถล่มลงมาอย่างรวดเร็วแทบจะทันทีที่ถูกเรือชน ทั้งที่ปกติแล้วสะพานประเภทนี้ถูกสร้างขึ้นเป็นพิเศษเพื่อป้องกันการชนจากเรือในลักษณะดังกล่าว ซึ่งอาจต้องมีการชนกระแทกอย่างรุนแรงมากเพื่อทำให้สะพานพังถล่มได้เช่นนี้
เกิดอะไรขึ้น?
หลังเวลา 01.00 น. ไม่นาน เรือบรรทุกสินค้าต้าหลี่ (Dali) สัญชาติสิงคโปร์ ที่ถูกเช่าใช้งานโดยบริษัท Maersk เพื่อเดินทางยาว 27 วัน มุ่งหน้าไปยังศรีลังกา ได้แล่นออกจากท่าเรือไปตามแม่น้ำ กระทั่งเวลา 01.24 น. เกิดเหตุการณ์ไม่คาดคิด เมื่อระบบพลังงานของเรือเกิดขัดข้อง ทำให้ไฟฟ้าดับและเครื่องยนต์เรือไม่ทำงาน หมายความว่าเรือได้สูญเสียการควบคุมอย่างฉับพลัน ก่อนที่จะเกิดควันไฟขนาดใหญ่ลอยออกมาจากเรือ บ่งชี้ถึงความผิดปกติที่เกิดขึ้น
ในช่วงเวลานั้น ลูกเรือพยายามซ่อมแซมระบบพลังงานแต่ไม่สำเร็จ ทำให้เจ้าพนักงานนำร่อง ซึ่งทำหน้าที่ให้คำแนะนำระหว่างเดินเรือตัดสินใจโทรแจ้งเจ้าหน้าที่จนทำให้สามารถปิดการจราจรไม่ให้รถยนต์ข้ามสะพานได้ทัน ช่วยชีวิตผู้คนได้จำนวนมาก
จากนั้นในอีกแค่ 90 วินาทีต่อมา เวลา 01.27 น. เรือต้าหลี่ได้ชนเข้ากับเสาของสะพาน ส่งผลให้โครงสร้างสะพานเกือบทั้งหมดพังถล่มลงในแม่น้ำ และทำให้รถยนต์อย่างน้อย 5 คัน ซึ่งรวมถึงรถที่มีขนาดประมาณรถบรรทุกพ่วง พร้อมกับคนอีก 8 คน ซึ่งรวมถึงกลุ่มคนงานที่กำลังซ่อมผิวถนนบนสะพานอีก 6 คน ร่วงลงในแม่น้ำ
เจ้าหน้าที่ยามฝั่งได้รับแจ้งเหตุและรีบเข้าค้นหาและกู้ภัย โดยสามารถช่วยเหลือผู้รอดชีวิตได้ 2 คน ซึ่ง 1 คนอาการสาหัสและถูกนำตัวส่งโรงพยาบาล ส่วนกลุ่มคนงาน 6 คนสูญหาย และคาดว่าเสียชีวิตแล้ว เนื่องจากสภาพของน้ำในแม่น้ำที่เย็นจัด
หลังเกิดเหตุ เวส มัวร์ ผู้ว่าการรัฐบัลติมอร์ ได้ประกาศภาวะฉุกเฉิน โดยเขายืนยันว่าสะพานไม่มีปัญหาโครงสร้าง ขณะที่ตำรวจระบุว่าไม่พบข้อบ่งชี้ใดๆ ว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นการก่อการร้าย
ทำไมสะพานถึงถล่มอย่างรวดเร็ว?
สะพานฟรานซิส สกอตต์ คีย์ หรือที่รู้จักในชื่อสะพานคีย์ ก่อสร้างตั้งแต่ปี 1976 เป็นสะพานเหล็กแบบโครง (Truss Bridge) ที่มีโครงสร้างต่อเนื่องกันและพยุงน้ำหนักโครงสร้างส่วนบน ซึ่งยุคนั้นถือว่าเป็นการออกแบบที่ค่อนข้างทันสมัย
โดยส่วนที่สำคัญของสะพานรูปแบบนี้คือเสา เนื่องจากถือเป็นส่วนรับน้ำหนักและโครงสร้างของสะพาน ซึ่งหากโครงสร้างสะพานส่วนใด โดยเฉพาะส่วนตรงกลางเกิดพังลงมา ก็จะทำให้สะพานทั้งหมดพังถล่ม
ในอดีตเคยเกิดกรณีสะพานถล่มเนื่องจากเรือชนมาแล้วหลายครั้ง โดยระหว่างปี 1960-2015 มีสะพานขนาดใหญ่ถล่มถึง 35 แห่ง หลังถูกเรือเดินทะเลชน
อันตรายที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องทำให้สะพานข้ามแม่น้ำสมัยใหม่ถูกสร้างขึ้นโดยคำนึงถึงการชนของเรือ
แต่กรณีของสะพานฟรานซิส สกอตต์ คีย์ ผู้เชี่ยวชาญหลายคนสันนิษฐานว่าเสาของสะพานอาจไม่ได้ถูกออกแบบให้ทนทานต่อแรงกระแทกจากเรือในยุคปัจจุบัน จึงเป็นสาเหตุที่สะพานถล่มลงมาได้ง่ายๆ หลังถูกเรือสินค้าชน
ลี คันนิงแฮม ผู้เชี่ยวชาญวิศวกรรมโครงสร้างของมหาวิทยาลัยแมนเชสเตอร์ ชี้ว่า มวลและความเร็วของเรือนั้นเป็นปัจจัยสำคัญต่อระดับแรงกระแทกที่เกิดขึ้น เช่นเดียวกับทิศทางการกระแทกของเรือ
โดยกรณีของสะพานฟรานซิส สกอตต์ คีย์ นั้นการออกแบบในช่วงทศวรรษ 1970 อาจไม่ได้คำนึงถึงการป้องกันเรือที่มีขนาด น้ำหนัก และกำลังเรือแบบในปัจจุบัน ซึ่งเรือต้าหลี่มีขนาดความยาว 289 เมตร หรือเทียบเท่าสนามฟุตบอลเกือบ 3 สนาม และกว้าง 48.2 เมตร ขณะที่ยังบรรทุกตู้คอนเทนเนอร์สินค้าจำนวนมาก และแล่นมาด้วยความเร็วประมาณ 8 นอต หรือราว 15 กิโลเมตรต่อชั่วโมง
อย่างไรก็ตาม ศาสตราจารย์โทบี มอตแทรม ที่ปรึกษาด้านวิศวกรรมจากมหาวิทยาลัย Warwick ยังตั้งข้อสังเกตว่า ไม่ใช่แค่เทคโนโลยีก่อสร้างสะพานเท่านั้นที่จะช่วยหลีกเลี่ยงหายนะจากกรณีเรือชนดังกล่าว แต่เทคโนโลยีการนำทางในยุคสมัยใหม่ก็ควรป้องกันไม่ให้เรือชนกับสะพาน ซึ่งเขามองว่าลำดับความสำคัญที่ทางการควรสอบสวนคือการค้นหาว่าเทคโนโลยีนำทางบนเรือนั้นล้มเหลวได้อย่างไร
ภาพ: Maryland National Guard / Handout via REUTERS
อ้างอิง:
