เริ่มเข้าสู่ฤดูกาลทุเรียน ปีนี้คงกลับมาคึกคักอีกครั้ง เมื่อพูดถึงทุเรียนคงทราบกันดีว่า ‘ไทย’ ครองแชมป์ส่งออกทุเรียนเบอร์ 1 ของโลกและตลาดใหญ่อย่างจีนมาหลายปี แต่หากว่าด้วยเรื่องการแข่งขันคงไม่อาจชะล่าใจไปได้
เพราะบรรดาเพื่อนบ้านไม่ว่าจะเป็นเวียดนาม ฟิลิปปินส์ หรือแม้แต่จีนเองก็สามารถปลูกทุเรียนเองได้แล้ว อีกทั้งปีนี้ต้องจับตามาเลเซียที่คาดว่ารัฐบาลจีนจะไฟเขียวตามมาอีก
ข่าวที่เกี่ยวข้อง:
ตำแหน่งราชาผลไม้ ‘ทุเรียน’ ของไทยอาจไม่ง่าย
สำนักข่าว South China Morning Post รายงานว่า รัฐบาลจีนไฟเขียวนำเข้าทุเรียนเวียดนาม 27 สวน จึงคาดว่าเวียดนามจะสามารถส่งออกทุเรียนไปจีนมากขึ้นอีกปีนี้ หลังจากปีที่แล้วเวียดนามส่งออกไปจีน 99% มูลค่า 3,500 ล้านดอลลาร์
สถานเอกอัครราชทูตจีนในเวียดนามออกมาระบุว่า การส่งออกทุเรียนเวียดนามไปจีนจะมาจาก 27 สวน พื้นที่เพาะปลูกทุเรียน 701.5 เฮกตาร์ หรือประมาณ 4,384 ไร่ ซึ่งสามารถผลิตทุเรียนได้สูงถึง 14,030 ตันต่อปี โดยเป็นทุเรียนจากจังหวัดบิ่ญเฟื้อก (อยู่ในภาคตะวันออกเฉียงใต้ ติดกับโฮจิมินห์ซิตี) ดังนั้นจึงรวมเป็นทั้งสิ้น 65 สวน ครอบคลุมพื้นที่กว่า 2,412 เฮกตาร์ หรือ 15,075 ไร่
ทั้งนี้ ปีที่ผ่านมาเวียดนามส่งทุเรียนไปจีนมูลค่า 2,100 ล้านดอลลาร์ ซึ่งเพิ่มขึ้นจาก 188.1 ล้านดอลลาร์เมื่อปีก่อนหน้า หลังจากจีนอนุญาตให้เวียดนามส่งออกทุเรียนสดในปี 2021 ตามมาตรฐานข้อกำหนดด้านสุขอนามัยพืช
รายงานข่าวกล่าวว่า ปัจจัยที่ผู้บริโภคชาวจีนนิยมรับประทานนั้นเป็นเพราะส่วนหนึ่งถือว่าทุเรียนเป็นของดี มีคุณค่า และมักให้เป็นของขวัญในโอกาสพิเศษ ซึ่งทุเรียน 1 ลูกจะขายได้ในราคา 100-200 หยวน (14-28 ดอลลาร์) หรือราว 1,000 บาท
อย่างไรก็ตาม จีนเป็นตลาดใหญ่ ส่งผลให้เพื่อนบ้านอาเซียนเริ่มมีการเพาะปลูก นอกจากเวียดนามยังมีฟิลิปปินส์ที่ขยายกำลังการผลิตมากขึ้นเพื่อส่งออกไปตีตลาดจีน และน่าสนใจว่าเร็วๆ นี้มาเลเซียเองก็อยู่ระหว่างหารือถึงข้อตกลงการค้ากับจีนอีกด้วย โดยมีพันธุ์ ‘มูซานคิง’ เป็นราชาทุเรียนของมาเลเซีย
สมาคมผักและผลไม้เวียดนามระบุว่า โอกาสสำหรับตลาดการส่งออกทุเรียนไปจีนหลักๆ มาจากการขนส่งสินค้าชายแดนที่ติดกับจีน ช่วยให้เวียดนามสามารถขนส่งทุเรียนด้วยรถบรรทุกหรือรถไฟ ซึ่งช่วยประหยัดต้นทุนการขนส่งเมื่อเทียบกับผู้ส่งออกรายอื่นๆ
“ความต้องการทุเรียนในจีนมียังมีอีกมาก ส่งผลให้การส่งออกทุเรียนของเวียดนามไปยังจีนในปีนี้คาดว่าจะขยายมูลค่าขึ้น 2 ใน 3 จากปี 2023 ปัจจุบันเวียดนามสามารถพัฒนาการปลูกทุเรียนและเก็บเกี่ยวทุเรียนได้ทุกฤดูกาลตลอดทั้งปี ซึ่งมีความได้เปรียบเมื่อเทียบกับฤดูกาลในประเทศอื่นๆ”
ด้านข้อมูลจากสำนักงานศุลกากรจีน (GAC) ระบุว่า ปัจจุบันจีนนำเข้าทุเรียนมากถึง 1.4 ล้านตันจากทุกประเทศ โดยเพิ่มขึ้น 69% จากปี 2022 ซึ่งไทยครองส่วนแบ่งมากที่สุดร้อยละ 67.98 ของทุเรียนในตลาดจีนทั้งหมด ส่วนที่เหลือเป็นของเวียดนาม ตามด้วยฟิลิปปินส์
โดยจีนนำเข้า 95% ทั่วโลกจากองค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ และมีสิงคโปร์เป็นผู้นำเข้ารายใหญ่อันดับ 2
ภาพ: Skaman 306 / Getty Images
ไทย เวียดนาม และฟิลิปปินส์ เพื่อนบ้านและคู่แข่ง
นับตั้งแต่ RCEP หรือความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค (Regional Comprehensive Economic Partnership) ที่มีผลบังคับไปเมื่อวันที่ 1 มกราคม 2022 ความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการค้าระดับภูมิภาคก็มีความเข้มข้นมากขึ้นอย่างมาก โดยเฉพาะสินค้าเกษตรอาเซียนที่มุ่งเจาะเข้าสู่ตลาดจีนเพิ่มมากขึ้น
นอกจากไทยที่เข้าไปทำตลาดในจีนจนครองตลาดมากที่สุดแล้ว จีนยังเปิดทางนำเข้าทุเรียนสดจากเวียดนามและฟิลิปปินส์อย่างเป็นทางการในช่วงกลางปี 2023 อีกด้วย
“ปัจจุบันไทย เวียดนาม และฟิลิปปินส์ จึงเป็นซัพพลายเออร์หลักของทุเรียนในตลาดจีน”
โดยปีที่แล้วบริษัทผู้นำเข้ารายใหญ่อย่าง Dole Food Co บอกกับ Global Times ว่า ฤดูกาลผลิตทุเรียนจากฟิลิปปินส์อยู่ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์-เมษายน และตั้งแต่เดือนสิงหาคม-ตุลาคมของทุกปี ซึ่งเข้ามาชดเชยกับตลาดทุเรียนไทยที่ขาดช่วงไปพอดี
Chen Jia นักวิจัยอิสระด้านยุทธศาสตร์ระหว่างประเทศ ระบุว่า การปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐานและการเชื่อมต่อภายใต้โครงการ Belt and Road Initiative (BRI) และ RCEP ยังเอื้อประโยชน์ให้การขนส่งผลไม้ไปยังจีนง่ายขึ้นมาก
มาเลเซียจ่อชิงเค้กตลาดจีนเดือด
ศูนย์วิจัยกสิกรไทยประเมินว่า ปี 2024 คาดการส่งออกทุเรียนไทยไปจีนเติบโต 12%YoY ลดลงจาก 30%YoY ในปีก่อนหน้า
โดยหากมองไปข้างหน้า แม้ไทยยังครองส่วนแบ่งตลาดส่วนใหญ่ไว้ได้ แต่ทุเรียนประเทศคู่แข่งก็มีส่วนแบ่งในตลาดจีนมากขึ้น ดังนั้นการรักษาคุณภาพของทุเรียนไทยจึงยังเป็นกุญแจสำคัญในการรักษาความได้เปรียบ
โดยเฉพาะทุเรียนเวียดนามมีส่วนแบ่งตลาดมากขึ้น หลังได้รับอนุญาตจากทางการจีนให้ส่งออกทุเรียนสดอย่างเป็นทางการตั้งแต่เดือนกรกฎาคม 2022 ประกอบกับมาเลเซียที่อาจได้รับอนุญาตให้ส่งออกทุเรียนสดไปยังจีนได้ในปี 2024 น่าจะส่งผลต่อส่วนแบ่งตลาดของทุเรียนสดไทยในจีนที่อาจปรับลดลงได้
อ้างอิง:
- https://www.scmp.com/economy/global-economy/article/3255976/china-allows-more-durian-vietnam-surging-trade-underpins-new-codependency-ties?module=top_story&pgtype=homepage
- https://www.globaltimes.cn/page/202305/1291568.shtml
- https://www.kasikornresearch.com/th/analysis/k-econ/business/Pages/Export-Fruit-EBR4036-16-02-2024.aspx
