ในที่สุดออสเตรเลียก็ผ่านกฎหมายเพื่อให้ Google และ Facebook จ่ายเงินให้องค์กรสื่อสำหรับคอนเทนต์ข่าวที่อยู่บนแพลตฟอร์มของตนเอง ซึ่งนับเป็นกฎหมายฉบับแรกของโลกที่มีเนื้อหาในลักษณะดังกล่าว หลังมีการต่อต้านอย่างรุนแรงจากบริษัทเทคโนโลยียักษ์ใหญ่เหล่านี้ในช่วงก่อนหน้า และมีการแก้ไขกฎหมายจนผ่านสภาผู้แทนราษฎรของออสเตรเลียไปเมื่อวันพฤหัสบดีที่ผ่านมา
กฎหมายฉบับดังกล่าวมีชื่ออย่างเป็นทางการว่า ‘News Media and Digital Platforms Mandatory Bargaining Code’ โดยจะส่งเสริมให้บรรดาบริษัทเทคโนโลยียักษ์ใหญ่และองค์กรสื่อเจรจาทำข้อตกลงระหว่างกันเกี่ยวกับการจ่ายเงินให้กับองค์กรสื่อ และทำให้ Facebook และ Google มีภาระที่จะต้องลงทุนในเนื้อหาดิจิทัลในระดับท้องถิ่นเป็นจำนวนหลายสิบล้านดอลลาร์
หากการเจรจาล้มเหลว อนุญาโตตุลาการอิสระสามารถกำหนดเงินที่บริษัทเทคโนโลยีเหล่านี้จะต้องจ่ายให้กับสื่อในประเทศได้ ซึ่งนักวิเคราะห์บางคนกล่าวว่าเป็นประโยชน์ต่อบริษัทผู้ผลิตข่าว แต่รัฐบาลออสเตรเลียบอกว่ากระบวนการดังกล่าวจะทำให้เกิดการเจรจาที่เป็นธรรมยิ่งขึ้นระหว่างฝ่ายต่างๆ เพราะจะทำให้องค์กรข่าวมีพลังในการต่อรองมากยิ่งขึ้น
กฎหมายนี้ยังกำหนดให้บริษัทแพลตฟอร์มเทคโนโลยีต่างๆ ต้องแจ้งสำนักข่าวเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงอัลกอริทึมบนแพลตฟอร์มของพวกเขาที่จะเป็นตัวกำหนดว่าเรื่องราวใดจะถูกแสดงผลขึ้นมาด้วย
ส่วนการแก้ไขกฎหมายล่าสุดจะทำให้รัฐบาลต้องพิจารณาบทบาทการมีส่วนร่วมของแพลตฟอร์มเทคโนโลยีต่ออุตสาหกรรมสื่อ เช่น ข้อตกลงทางการค้ากับสำนักข่าวต่างๆ ก่อนจะบังคับใช้กฎหมายกับแพลตฟอร์มเหล่านี้ นั่นหมายถึง Facebook และ Google อาจจะไม่ต้องเข้าสู่กระบวนการอนุญาโตตุลาการเลย และกฎหมายที่แก้ไขแล้วฉบับนี้ยังกำหนดให้รัฐบาลจะต้องแจ้งต่อแพลตฟอร์มล่วงหน้าเป็นเวลาหนึ่งเดือน หากรัฐกำลังพิจารณาจะบังคับใช้กฎหมาย
ฝั่งบริษัทเทคโนโลยีเหล่านี้มักโต้แย้งว่า พวกเขาได้ช่วยเหลือองค์กรสื่อแล้ว โดยการนำผู้อ่านไปยังเว็บไซต์ข่าวของสำนักข่าวต่างๆ ผ่านแพลตฟอร์มของบริษัท นอกจากนี้ Facebook และ Google ยังช่วยให้ผู้คนสามารถค้นหาเนื้อหาข่าวได้ตั้งแต่แรกอยู่แล้ว ทั้งสองบริษัทยังมีความพยายามล็อบบี้รัฐบาลออสเตรเลียให้แก้ไขกฎหมาย ขณะเดียวกันก็เจรจาทำสัญญากับสำนักข่าวท้องถิ่นไปด้วย
ก่อนหน้านี้เรายังได้เห็นปฏิกิริยาทั้งการบล็อกการเข้าถึงเนื้อหาข่าวบน Facebook ในออสเตรเลีย ซึ่งล่าสุด Facebook ก็ประกาศว่าจะยกเลิกการบล็อกดังกล่าว ทว่าสำนักข่าว BBC รายงานว่า เพจข่าวในออสเตรเลียยังไม่สามารถเข้าถึงได้ในคืนวันพฤหัสบดี ตามเวลาประเทศไทย ซึ่งรัฐมนตรีคลังของออสเตรเลียระบุว่า การบล็อกดังกล่าวจะถูกยกเลิกในวันศุกร์ ทั้งนี้ Facebook ได้ทำข้อตกลงกับองค์กรสื่อในออสเตรเลียไปแล้วอย่างน้อย 1 แห่ง และกำลังอยู่ระหว่างเจรจากับองค์กรสื่ออื่นๆ
ส่วนฝั่ง Google ที่เดิมขู่ว่าจะถอนบริการสืบค้นข้อมูลหลักจากออสเตรเลีย ก็มีการทำข้อตกลงกับองค์กรสื่อ 2 แห่งไปแล้วด้วยมูลค่ากว่า 47 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และยังทำข้อตกลงที่ไม่เปิดเผยมูลค่ากับ News Corporation ของ รูเพิร์ต เมอร์ด็อก อีกด้วย
แต่สำหรับไมโครซอฟท์ที่มีท่าทีสนับสนุนกฎหมายฉบับนี้ แบรด สมิธ ประธานของไมโครซอฟท์ ก็ออกมาระบุว่า นี่เป็นการก้าวไปข้างหน้าครั้งใหญ่ และบอกว่านี่จะทำให้บรรดาสำนักข่าวและนักข่าวได้รับส่วนแบ่งที่เป็นธรรมขึ้นสำหรับงานที่ผลิตออกมา
สื่อต่างประเทศระบุว่า กฎหมายฉบับนี้ของออสเตรเลียสามารถเป็นแบบอย่างให้กับประเทศอื่นๆ ในการกำกับดูแลบริษัทเทคโนโลยียักษ์ใหญ่บางประเทศ อาทิ ฝรั่งเศส ได้ดำเนินมาตรการเพื่อให้บริษัทเทคโนโลยีเหล่านี้จ่ายเงินให้กับสำนักข่าว นอกจากนี้บางประเทศ เช่น แคนาดาและสหราชอาณาจักร ก็กำลังพิจารณาว่าจะดำเนินการอย่างไรต่อไปเช่นกัน
ทั้งนี้ บริษัทเทคโนโลยีเหล่านี้ต้องเผชิญกับเสียงเรียกร้องในระดับนานาชาติให้จ่ายเงิน ‘ค่าข่าว’ ที่ปรากฏบนแพลตฟอร์มของตนเองมากขึ้นหลังความนิยมในการอ่านข่าวได้ขยับไปสู่สื่อออนไลน์ บริษัทเหล่านี้ยังถูกตรวจสอบเพิ่มขึ้นเกี่ยวกับอำนาจของแพลตฟอร์ม ซึ่งรวมถึงเสียงเรียกร้องให้มีการแก้ปัญหาข้อมูลที่ผิดและการละเมิดต่างๆ ด้วย
ส่วนคณะกรรมการการแข่งขันและผู้บริโภคของออสเตรเลียก็ระบุว่า บรรดาผู้ผลิตข่าวมีอำนาจต่อรองน้อยมากจนถึงบัดนี้ เพราะต้องพึ่งพาบริษัทที่ผูกขาดด้านเทคโนโลยีอย่าง Google และ Facebook และมีผลการสืบสวนโดยคณะกรรมการชุดดังกล่าวที่พบว่า ในปี 2018 ทุกๆ 100 ดอลลาร์ออสเตรเลียที่ถูกใช้จ่ายโดยผู้ลงโฆษณาชาวออสเตรเลียนั้น 49 ดอลลาร์ออสเตรเลียจะถูกจ่ายไปยัง Google และ 24 ดอลลาร์ออสเตรเลียจะถูกจ่ายไปยัง Facebook
ภาพ: Getty Images
พิสูจน์อักษร: ภาวิกา ขันติศรีสกุล
อ้างอิง:
