ถ้าใจเราอยากไป #ญี่ปุ่นก็ใกล้เหมือนอยู่หน้าปากซอย แฮชแท็กนี้เคยแพร่หลายเป็นวงกว้างในโซเชียลมีเดียแทบทุกช่องทาง จากการที่เพื่อนร่วมฟีดหรือคนที่เราติดตามมักจะเช็กอินสักที่ในญี่ปุ่นกันเป็นจำนวนมาก ราวกับว่าประเทศนี้อยู่ใกล้ อยากไปเมื่อไรก็ไปได้ นัยหนึ่งคือการสะท้อนให้เห็นว่า ญี่ปุ่นเป็นจุดหมายปลายทางสุดโปรดของคนไทย โดยเฉพาะอภิมหานครโตเกียว บางคนไปซ้ำ ไปแล้วก็ไปอีก จะถ่ายรูปโตเกียวทาวเวอร์และโตเกียวสกายทรี สัญลักษณ์ของเมืองโตเกียวสักกี่ครั้งก็ไม่รู้เบื่อ

เมื่อพูดถึงหอคอยโตเกียว โตเกียวทาวเวอร์ (Tokyo Tower) มักจะถูกนึกถึงในฐานะจุดศูนย์กลางของโตเกียว จุดศูนย์กลางของญี่ปุ่น จุดศูนย์กลางความใฝ่ฝันของชาวญี่ปุ่น หอคอยแห่งนี้ไม่ได้มีหน้าที่เป็นเพียงแค่แลนด์มาร์กคลาสสิกประจำเมือง หากแต่ยังถูกเรียกขานว่าเป็น ‘หอคอยแห่งความหวัง’ ตัวแทนความหมายที่ย้ำเตือนชาวญี่ปุ่นยุคโชวะ ถึงผลลัพธ์ของความร่วมแรงร่วมใจในการฟื้นฟูประเทศอย่างมุมานะและเข้มแข็งหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 จนสามารถเป็นมหาอำนาจทางเศรษฐกิจแห่งเอเชียบูรพาได้ หอคอยโตเกียวปรากฏเป็นฉากสัญลักษณ์ทางแรงบันดาลใจและความหวังใหม่ในภาพยนตร์ หรือแม้แต่ละครญี่ปุ่นหลายต่อหลายเรื่อง รวมถึงนิยายระดับ Best Seller เรื่อง โตเกียวทาวเวอร์ แม่กับผม และพ่อในบางครั้งคราว ของ ลิลี่ แฟรงกี้

โตเกียวทาวเวอร์ สัญลักษณ์ของโตเกียวทั้งในอดีตและปัจจุบัน

ส่วนโตเกียวสกายทรี (Tokyo Skytree) แม้จะเป็นหอคอยที่เกิดใหม่ มาพร้อมกับความทันสมัย ทว่าเรื่องราวที่อยู่เบื้องหลังก็ได้ทำให้หอคอยใหม่แห่งนี้เป็นสัญลักษณ์ของความหวังของชาวญี่ปุ่นในยุคปัจจุบันด้วยเช่นเดียวกัน โดยโตเกียวสกายทรีเปรียบได้กับความแข็งแกร่ง อนาคต และการเริ่มต้นใหม่ หลังจากยืนหยัดฝ่าวิกฤตภัยพิบัติอันเลวร้าย ทั้งแผ่นดินไหวและสึนามิรุนแรงเมื่อปี 2011 โดยไม่ล้มกลางคันระหว่างการก่อสร้างมาได้อย่างสง่างาม

โตเกียวสกายทรี หอคอยแห่งใหม่ สัญลักษณ์แห่งอนาคต

นั่นเป็นเหตุผลให้หอคอยโตเกียวทั้ง 2 แห่ง ยังคงเป็นสถานที่ที่ชวนให้นึกถึงในลำดับต้นๆ แขกไปใครมาก็ต้องเช็กอินเก็บภาพไว้เหมือนเป็นการยืนยันกลายๆ ว่าได้มาเยือนเมืองแห่งนี้ (อีก) แล้ว 

เมื่อถามว่าทำไมคนไทยถึงได้ชอบเมืองโตเกียวกันนัก นี่คือคำตอบจากตัวแทนนักท่องเที่ยวชาวไทยที่ทำให้เราเห็นภาพเสน่ห์ของอภิมหานครแห่งนี้ได้แจ่มชัดขึ้น 

“ผมชอบความเป็นเมืองในแบบโตเกียว เราโตมาในเมืองแบบกรุงเทพฯ ซึ่งแตกต่างจากโตเกียวที่มีระเบียบของมันอยู่ มีย่านท่องเที่ยว มีคนเร่งรีบ มีแหล่งช้อปปิ้ง มีสวนสาธารณะ ทุกอย่างถูกแบ่งโซนไว้คร่าวๆ และมีวิถีชีวิตตามโซนเหล่านั้น มีทั้งรีบ ทั้งเงียบ ทั้งสนุก ทั้งสงบ โตเกียวเป็นเมืองที่มีเสน่ห์มากๆ สำหรับการใช้ชีวิต” ความรู้สึกถึงโตเกียวของ ปฐมพงษ์ ชัยเขื่อนขันธ์ นักลงทุนอิสระผู้ชอบการท่องเที่ยวในต่างแดนและไปเยือนโตเกียวมาแล้วหลายครั้ง

เรารู้สึกไม่ต่างกับเขาเท่าไร และมีแผนการจะไปเยือนโตเกียวเหมือนหลายๆ คน ก่อนที่วิกฤตไวรัสสายพันธุ์ใหม่จะสร้างกำแพงมหึมามากางกั้น ต่อให้คนไทยจะคิดถึงบรรยากาศเมืองโตเกียว ถึงขั้นโหวตให้เป็นจุดหมายปลายทางต่างประเทศยอดนิยมอันดับ 1 ที่อยากไปเยือนหลังวิกฤตโควิด-19 มากแค่ไหน ก็ยังทลายกำแพงเชื้อโรคนี้ไปไม่ได้ ทำได้แค่เพียงเดินทางผ่านรูปถ่ายในความทรงจำ และสู้ไปด้วยกันจนกว่าสถานการณ์จะดีขึ้น

ชินจูกุ ผู้คนบางตาลงจากการขอความร่วมมือให้งดออกจากบ้านโดยไม่จำเป็น

โมงยามนี้ทั้งญี่ปุ่นและไทย รวมถึงผู้คนทั่วโลก ต่างตกที่นั่งหัวอกเดียวกัน เราบอบช้ำและได้รับบาดเจ็บจากสถานการณ์ที่ไม่เคยอุบัติมาก่อนบนโลก

ภาพโตเกียวที่เคยคลาคล่ำด้วยฝูงชนคึกคัก แทบจะเป็นเมืองเหงา สนามบินนาริตะที่เคยต้อนรับผู้มาเยือน 120,000 คนต่อวัน มีจำนวนผู้ใช้บริการลดลงเกิน 90% จนน่าใจหาย สถานที่ท่องเที่ยวร้างไร้ผู้คน ร้านรวงปิดตัวลง สถานีรถไฟฟ้าที่เคยมีคนเรียงแถวต่อคิวกันยาวเหยียดทั้งคนญี่ปุ่นและชาวต่างชาติดูว่างโล่งจนเหมือนจะเงียบเชียบลงทันใด เหตุการณ์เหล่านี้เกิดขึ้นในช่วงเดือนเมษายน ปี 2020 ใกล้เคียงกับสถานการณ์ล็อกดาวน์ในเมืองไทย หลังจากที่รัฐบาลญี่ปุ่นได้ขอความร่วมมือประชาชนให้อยู่ภายในที่พักอาศัย เพื่อต่อสู้กับโคโรนาไวรัส จนเกิดแฮชแท็ก #StayHome และ #SeeYouSoonJapan กระจายไปทั่วโซเชียลมีเดีย เพื่อรอคอยบรรยากาศเก่าๆ กลับคืนมา

สี่แยกไฟแดงสุกิยาบาชิที่เคยเต็มไปด้วยผู้คนขวักไขว่ โล่งขึ้นถนัดตา

ภาพของโตเกียวในเวลานี้อาจจะแตกต่างจากที่เราเคยรู้จักไปหน่อย แต่เราเชื่อว่า ความหวังของโตเกียวไม่เคยจางหาย เอาใจช่วยให้โตเกียวกลับมาเป็นเมืองที่เต็มไปด้วยเสน่ห์อีกครั้งในไม่ช้า

วิกฤตโควิด-19 ในครั้งนี้ทำให้เรานึกถึงหอคอยแห่งความหวังทั้งสองในความหมายที่ลึกซึ้งอีกครั้ง โตเกียวทาวเวอร์และโตเกียวสกายทรียังคงตระหง่านอยู่เพื่อบอกมวลมนุษย์ว่า โลกไม่แล้งไร้ซึ่งความหวัง อย่างน้อยๆ ข่าวดีในเวลานี้ก็คือ วัคซีนต้านโควิด-19 ได้เกิดขึ้นแล้ว ซึ่งอีกไม่นานนี้ที่ญี่ปุ่นก็จะเริ่มฉีดวัคซีนให้กับประชาชนเช่นกัน สิ่งที่เราทำได้ในเวลานี้คือดูแลตัวเองให้ดี มีวินัยต่อสุขอนามัย ตั้งการ์ดไว้ไม่ให้ตก ปรับตัวเข้ากับวิถีชีวิตแบบ New Normal แล้วภาวนาให้วัคซีนบังเกิดผลลัพธ์ที่ดี เพราะนั่นหมายความว่าเราจะได้กลับไปเยือนโตเกียวที่คิดถึงได้ในอีกไม่นาน

อาซากุสะในเดือนพฤศจิกายน ปี 2020

“ถ้าได้กลับไปเยือนโตเกียว อยากไปจุดชมวิวโตเกียวสกายทรี เพราะไปโตเกียวมาหลายรอบ แต่ยังไม่เคยได้ไปตรงนั้นเลย โตเกียวทำให้เรานึกถึงมุมที่สามารถเดินไปตามเทอร์เรซแม่น้ำสุมิดะที่เชื่อมฝั่งโตเกียวสกายทรีกับทางไปสถานีอาซากุสะและวัดเซนโซจิ ทางเดินบนสะพานอาสึมะตอนหัวค่ำเป็นมุมที่มีความสงบ ร่มเย็น สบายใจ ผ่อนคลาย และมีเอกลักษณ์มากๆ” อัญธิชา จิระถาวรฤกษ์ เจ้าหน้าที่หน่วยงานทางการทูตผู้เคยไปเยือนญี่ปุ่นทั้งในฐานะนักศึกษาและนักท่องเที่ยว ตอกย้ำภาพโตเกียวที่มีหอคอยโดดเด่นให้แจ่มชัดในความทรงจำอีกครั้ง

สู้ไปด้วยกันนะโตเกียว เดี๋ยวเราก็จะได้พบกัน

ทางโตเกียวมีมาตรการป้องกันการแพร่โควิด-19 อย่างเคร่งครัด เพื่อให้ทุกคนสามารถเดินทางท่องเที่ยวได้อย่างสบายใจ สามารถตรวจสอบรายละเอียดได้ที่นี่ https://www.gotokyo.org/en/plan/coronavirus-information/index.html

อ้างอิง:

• บทความ ‘50 ปีหอคอยโตเกียว จุดอ้างอิงในการศึกษางานออกแบบอุตสาหกรรมญี่ปุ่น’ โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ กุลธิดา เตชวรสินสกุล ภาควิชาการออกแบบอุตสาหกรรม คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• หนังสือ ‘โตเกียวทาวเวอร์ แม่กับผม และพ่อในบางครั้งคราว’ เขียนโดย ลิลี่ แฟรงกี้ แปลโดย ทิพย์วรรณ ยามาโมโตะ
• https://thestandard.co/japan-s-q2-gdp/
• https://www.japankuru.com/ta/culture/e2991.html 
• https://www.bbc.com/thai/international-53307060
• https://www.the101.world/japan-in-covid19/
• https://thestandard.co/tokyo-new-case-of-covid-01012021/
• https://www.tnnthailand.com/content/67360
• https://www.tsunagujapan.com/th/scenes-from-japan-before-during-covid19/ 
• https://www.thaipbspodcast.com/podcast/tracks/14150
• https://wwwthaicontractor.wordpress.com/2012/05/29/tokyo-sky-tree-%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AB/