จากความฝันที่อยากจะมีบ้านสักหลังเพื่อเริ่มต้นชีวิตคู่ แต่กลับได้พบหมู่บ้านปริศนาที่พร้อมจะเปลี่ยนความฝันสวยงามให้กลายเป็นฝันร้ายที่ไม่อาจหลีกหนี ทำได้เพียงแค่ดำเนินชีวิตต่อไปตามวัฏจักรที่ถูกบงการเอาไว้โดยน้ำมือของสิ่งที่มองไม่เห็น พร้อมกับเงื่อนไขว่าต้องเลี้ยงเด็กประหลาดชวนขนลุกจนโต หากต้องการจะออกไปจากที่แห่งนี้
Vivarium ภาพยนตร์ไซไฟระทึกขวัญสั่นประสาทแนวจิตวิทยาที่เรียกเสียงฮือฮาจากผู้ชมมาแล้วทั่วโลก และกลายเป็นที่จับตามองในหมู่นักวิจารณ์หลังจากเปิดตัวในเทศกาลหนังเมืองคานส์เมื่อปีก่อน โดยถูกพัฒนาต่อยอดมาจากหนังสั้นเรื่อง Foxes (2012) ที่แฝงด้วยแนวคิดสภาพสังคม ทุนนิยม บริโภคนิยม
ฉากหนึ่งจากหนังสั้นเรื่อง Foxes (2012)
Vivarium เป็นผลงานการกำกับของ ลอร์แคน ฟินเนแกน ผู้เคยศึกษาศาสตร์ด้านกราฟิกดีไซน์อย่างจริงจัง จนกลายมาเป็นสไตล์ในการทำหนังของเขา ไม่ว่าจะเป็นรูปแบบการจัดวางตำแหน่ง สัดส่วน สีสัน ที่ส่งผลต่อโครงสร้างการเล่าเรื่อง และอีกหนึ่งสิ่งสำคัญที่ปรากฏให้เห็นในภาพยนตร์ของเขาอยู่บ่อยๆ ก็คือ สภาพแวดล้อมที่มีบทบาทสำคัญต่อหนัง ลอร์แคนมักจะเน้นสร้างสิ่งแวดล้อมแล้วนำตัวละครใส่ลงไปในนั้น Vivarium จึงเป็นอีกหนึ่งเรื่องที่มีบ้านเป็นองค์ประกอบสำคัญ บ้านที่มีสีสันสดใสให้ความรู้สึกอบอุ่นผ่อนคลาย แต่ในทางกลับกันก็หลอนประสาทและทำให้รู้สึกอึดอัด
เรื่องราวเริ่มต้นขึ้นเมื่อคู่รักคู่หนึ่ง ทอม (เจสซี ไอเซนเบิร์ก) และเจมม่า (อิโมเจน พูตส์) กำลังมองหาบ้านที่สมบูรณ์แบบ จนได้ไปพบเข้ากับสำนักงานอสังหาริมทรัพย์ขายบ้านจัดสรรย่านชานเมืองที่เรียกว่ายอนเดอร์ โดยมีตัวแทนสำนักงานชื่อ มาร์ติน (โจนาธาน อาริส) ผู้มาพร้อมกับท่าทางแปลกประหลาดอย่างไร้เหตุผล
ทั้งสองได้ขับรถตามมาร์ตินไปที่หมู่บ้าน จนพบกับบ้านที่มีลักษณะเหมือนกันทุกหลัง เป็นบ้านสีเขียวพาสเทลพร้อมโคมไฟริมถนน มีต้นไม้เล็กๆ เป็นแพตเทิร์นเดียวกัน และเมฆที่มีลักษณะเหมือนภาพวาดสามมิติ สมบูรณ์แบบจนน่าขนลุก คล้ายกับภาพ The Empire of Light ของ เรอเน มากริต
ทอมและเจมม่าได้เข้าชมบ้านหมายเลข 9 แล้วรู้ทันทีว่าหมู่บ้านแห่งนี้ไม่ใช่แบบที่พวกเขาต้องการและอยากหนีออกไปให้เร็วที่สุด จนพบความจริงว่าที่แห่งนี้ไม่มีทางออก พวกเขาขับรถวนอยู่ในเขาวงกตที่รายล้อมไปด้วยบ้านสีเขียวซ้ำซากชวนสะอิดสะเอียน ไม่ว่าพวกเขาจะไปทิศทางไหนก็มักจะจบลงที่หน้าบ้านหมายเลข 9 เสมอ
พวกเขาจึงต้องใช้ชีวิตอยู่ในบ้านหลังนี้ ซึ่งไม่รู้ว่าจะหาทางออกไปได้เมื่อไร จนวันหนึ่งมีสารจากนรกส่งมาถึงพวกเขา เป็นกล่องที่บรรจุเด็กทารกเอาไว้พร้อมกับข้อความว่า ‘Raise the child and be released’ แม้ว่าทอมและเจมม่าจะไม่เต็มใจเลี้ยงเด็กสักเท่าไร แต่ก็ต้องทำเพื่อที่จะหาทางออกไปจากฝันร้ายครั้งนี้ และในไม่ช้าเด็กคนนั้นก็เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยมีลักษณะนิสัยแปลกประหลาดและท่าทางชวนขนลุกอยู่ตลอดเวลา ทอมและเจมม่าถูกเด็กคนนี้จับจ้องเพื่อศึกษาพฤติกรรม ไม่ว่าจะพูดหรือทำอะไร เด็กก็จะคอยจดจำและเลียนแบบอยู่เสมอ จนทำให้พวกเขารู้สึกผวา
หนังมีการซ่อนความหมายเชิงสัญลักษณ์ผ่านองค์ประกอบศิลป์ที่สวยงามจำนวนมาก ตั้งแต่ภาพหมู่บ้านที่สมบูรณ์แบบในตอนต้นเรื่องที่ค่อยๆ บอกเล่าบทสรุปในตอนท้าย Vivarium จึงเป็นหนังที่ไม่ควรละสายตาไปแม้แต่วินาทีเดียว
โดยเฉพาะภาพรวมของหนังที่สะท้อนการทำลายล้างของวงจรชีวิต ทอมและเจมม่าอาจเป็นตัวแทนของสิ่งมีชีวิตในศตวรรษที่ 21 ที่ถูกเร่งเวลาให้ผ่านไปอย่างรวดเร็ว สะท้อนถึงความโหดร้ายในวิถีชีวิต บางครั้งกฎเกณฑ์ที่ดูไร้มนุษยธรรมก็อาจเป็นเพียงแค่วัฏจักรที่จำเป็นต้องดำเนินไปเท่านั้น
นอกจากนี้ความสมบูรณ์แบบจากสภาพแวดล้อมในหนัง อาจถูกสร้างขึ้นมาเพื่อขยายข้อบกพร่องให้ชัดเจนขึ้น พฤติกรรมของตัวละครมีความน่าสนใจและเป็นปริศนาที่กำลังรอการไขคำตอบ หนังดำเนินเรื่องอย่างเรียบง่ายในรูปมินิมัลลิสต์ ก่อนจะค่อยๆ ดึงผู้ชมเข้าไปรู้สึกร่วมกับอารมณ์ของหนัง และกระชากลงสู่จุดลึกสุดของเรื่อง เรียกได้ว่าเป็นหนังที่ทำให้คนดูอึดอัดและสิ้นหวังไปกับตัวละครได้ไม่ยาก
สุดท้ายท่ามกลางปริศนามากมายที่ไร้ซึ่งทางออก รวมทั้งความลับอีกมากมายที่ถูกเก็บซ่อนเอาไว้ภายในบ้านหมายเลข 9 ที่ทอมและเจมม่าเป็นเพียงส่วนหนึ่งในการทดลองค้นหาคำตอบในรูปแบบหนึ่งที่ไม่มีความถูกต้องตายตัว
หากแต่เป็นคนดูทุกคนที่ต้องใช้ประสบการณ์ส่วนตัว มุมมองที่มีต่อชีวิตและระบบต่างๆ ที่เกิดขึ้นในสังคมและโลกใบนี้ เพื่อค้นหา ‘ทางออก’ ที่แท้จริงของแต่ละคน ใน ‘บ้าน’ ที่พร้อมจะอยู่กับลูกบ้านไปจนวันตายใน Vivarium ได้พร้อมกันในวันที่ 25 มิถุนายนนี้
สามารถรับชมตัวอย่างภาพยนตร์ได้ทาง
พิสูจน์อักษร: พรนภัส ชำนาญค้า
