ใครเลยจะเชื่อว่าหนึ่งในเทียนหอมที่โปรดปรานของพระนางมารี อ็องตัวแนต สตรีผู้เลอโฉมแห่งพระราชวังแวร์ซายส์ คือเทียนจาก ซีร์ ทรูดอง (Cire Trudon) ไม่เพียงเท่านั้น สิ่งปลูกสร้างอย่างโรงละครหลวงแห่งพระราชวังแวร์ซายส์หรือ Opéra royal du château de Versailles เทียนไขนับพันเล่มบนแชนเดอเลียร์ระย้าที่เพิ่มแสงสว่างให้โรงละครแห่งนี้ ก็ล้วนเป็นผลงานของ ซีร์ ทรูดอง แทบทั้งสิ้น
ประวัติศาสตร์ชาติของฝรั่งเศสได้ลงบันทึกไว้ว่า พระเจ้าหลุยส์ที่ 14 รับสั่งให้ กาเบรียล โอเปรา สถาปนิกที่มีชื่อเสียงในสมัยนั้นเป็นคนออกแบบโรงละครหลวง และในปี ค.ศ. 1769 ได้รับการบูรณะครั้งใหญ่ เพื่อใช้ในราชพิธีอภิเสกสมรสของพระเจ้าหลุยส์ที่ 16 กับอาร์ชดัชเชสมาเรีย อันโทเนีย โยเซฟา โยอันนา หรือพระนางมารี อ็องตัวแนต โดยใช้เวลาตกแต่งใหม่ 21 เดือน และเสริมไม้สักที่หายากอีกทั้งหลัง ซึ่งอาจจะกล่าวได้ว่าเทียนซีร์ ทรูดอง ได้แทรกซึมเป็นส่วนหนึ่งของพระราชวังแห่งนี้มาตั้งแต่ต้นจนถึงยุคต่อเติม
สิ่งปลูกสร้างอย่างโรงละครหลวงแห่งพระราชวังแวร์ซายส์หรือ Opéra royal du château de Versailles แชนเดอเลียร์ระย้าที่เพิ่มแสงสว่างให้โรงละครแห่งนี้ ก็คราคร่ำไปด้วยเทียนไขนับพันเล่มที่ล้วนเป็นผลงานของ ซีร์ ทรูดอง
ซีร์ ทรูดอง เทียนที่มีประวัติอันยาวนานถึง 375 ปีของฝรั่งเศส จึงอาจนับได้ว่าเป็นเทียนที่เก่าแก่ที่สุดของโลก เพราะไม่เพียงแค่พระเจ้าหลุยส์ที่ 14 และ 16 เท่านั้น พระนางมารี อ็องตัวแนต ก็ถือว่าเป็นผู้หลงใหลในความหอมของเทียนแบรนด์นี้ด้วยเช่นกัน
ประวัติศาสตร์ชาติของฝรั่งเศสได้บอกเล่าถึงเสน่ห์และสไตล์อันน่าพิสมัยของพระนาง มารี อ็องตัวแนต ไว้ว่า “พระนางได้ทำการตกแต่งห้องบรรทมที่ประทับด้วยการตกแต่งห้องด้วยลวดลายวิจิตร และสั่งทำเก้าอี้ลักษณะพิเศษแปลกตา โดยการหุ้มด้วยกำมะหยี่สีแดงปักดิ้นทองหลายต่อหลายตัว บ้างก็ว่าห้องทำงานและห้องพักผ่อนก็ประดับประดาไปด้วยเก้าอี้ไม่มีพนักพิงบุด้วยกำมะหยี่สีเขียวขลิบทองวางกระจัดกระจายทั่วห้อง อีกทั้งอบอวลไปด้วยเทียนหอมซีร์ ทรูดอง ที่วางบนโต๊ะประทินผิวบ้าง บนโคมระย้าบ้าง หรือแม้แต่แท่นบรรทม ซึ่งล้วนสว่างไสวลดหลั่นตามการเผาไหม้ของเทียนไข ดูวิจิตรตระการตายิ่งนัก ซึ่งทั้งหมดล้วนเป็นที่มาของการตกแต่งสไตล์หลุยส์ที่ 16 ที่ได้รับการยอมรับถูกนำมาใช้ตกแต่งบ้านในปัจจุบัน”
ห้อง The Méridienne Room หนึ่งในห้องของพระนางมารี อ็องตัวแนต ที่พระราชวังแวร์ซายส์ ประดับประดาไปด้วยเทียนไขจาก ซีร์ ทรูดอง ที่ทำให้เกิดการตกแต่งสไตล์หลุยส์ที่ 16 ที่ได้รับความนิยมจวบจนปัจจุบัน
The Oldest Candlemaker in Paris
หากย้อนกลับไปยังจุดเริ่มต้นนั้น คงเริ่มจากการก่อตั้งโดยตระกูลทรูดอง ที่ผลิตเทียนหอมเพื่อให้แสงสว่างในโบสถ์และวิหารหลายต่อหลายแห่งในฝรั่งเศส จนเริ่มเข้าสู่การเป็นส่วนหนึ่งของพระราชวังที่สวยเป็นอันดับต้นๆ ของโลกอย่างแวร์ซายส์ ที่ทางครอบครัวทรูดอง ต้องจัดส่งเทียนไขสีขาวทีละมากๆ เข้าพระราชวังแห่งนี้เป็นประจำทุกวัน เพื่อตอบสนองความสวยงามที่สุดแสนวิจิตร เสน่ห์ความหอม และแสงสว่างให้สวนสวรรค์แห่งนี้ ตามความต้องการของพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 ที่มีต่อพระราชวังแวร์ซายส์ ที่ปัจจุบันกลายเป็นสัญลักษณ์ของระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์แห่งราชสำนักในยุโรป
หนึ่งในห้องอย่าง Hall of Mirrors หรือห้องกระจกที่ตกแต่งและประดับประดาด้วยเทียนซีร์ ทรูดอง ทำให้พระราชวังสว่างไสวและสวยงามมากในยามค่ำคื่น ตามคำบอกเล่าของประวัติศาสตร์ชาติฝรั่งเศส
ครอบครัวทรูดอง ได้เปิดกิจการร้านขายของชำและเทียนไขในร้านเล็กๆ ณ ย่าน Rue Saint-Honoré ในปี ค.ศ. 1643 ซึ่งในสมัยนั้น รายได้หลักของครอบครัวส่วนใหญ่ ล้วนมาจากการผลิตเทียนหอม เทียนไข ที่ใช้เพื่อเพิ่มแสงสว่าง โดยกลุ่มหลักของลูกค้าคือ ศาสนจักร ขุนนาง ตลอดจนราชวงศ์ระดับสูง โดยมีหัวใจหลักที่ว่า Deo Regique Laborant อันหมายถึง เราทำงานถวายแด่พระเจ้าและกษัตริย์
ความพิเศษของซีร์ ทรูดอง คือเทียนไขขึ้นรูปเป็นแท่งสีขาวบริสุทธิ์ที่นอกเหนือจากให้แสงสว่างแล้ว ในทางกลับกันไส้เทียนก็สามารถเผาผลาญไขเทียนได้อย่างต่อเนื่องจนเทียนหมดแท่ง นับเป็นเทียนคุณภาพสูงที่ได้รับการยอมรับมาตั้งแต่ในสมัยนั้น จนในที่สุดเทียนของซีร์ ทรูดอง ที่เคยให้แสงสว่างยามค่ำคืนแก่แวร์ซายส์ก็จบลงหลังจากการปฏิวัติของฝรั่งเศสที่เกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1789
สาขาในปัจจุบัน ณ 78 Rue de Seine ปัจจุบันถือว่าเป็นร้านแรกของ Cire Trudon
Imperial Pillar หรือเทียนจักรพรรดิที่ใช้เทียนไขเนื้อสีดำขึ้นรูปเป็นแท่งขนาดใหญ่ สามารถตั้งได้โดยปราศจากฐาน และใช้เทคนิคการเชื่อมเนื้อเทียนด้วยความร้อน ประดับด้วย Cameo หรือจี้ตราประดับสีทองใบหน้าของนโปเลียนอันโดดเด่น ในปัจจุบันได้เพิ่มสีและ Cameo อีกหลายบุคคลที่เป็นเรื่องราวของซีร์ ทรูดอง
ในปี 1811 ทางซีร์ ทรูดอง ได้รับมอบหมายจากโบสถ์หลวงแห่งกรุงปารีสตัวแทนแห่งจักรพรรดิ ให้จัดทำเทียนเพื่อมอบแก่บุตรชายจักรพรรดิแห่งฝรั่งเศส หรือ นโปเลียนที่ 1 (ชื่อเดิมคือนายพล โบนาปาร์ต ที่ได้กลายเป็นจักรพรรดิในช่วงการปฏิวัติฝรั่งเศส) โดยซีร์ ทรูดอง ได้รังสรรค์เทียนรูปแบบใหม่ในชื่อเทียน Imperial Pillar หรือเทียนจักรพรรดิที่ใช้เทียนไขเนื้อสีดำขึ้นรูปเป็นแท่งขนาดใหญ่ สามารถตั้งได้โดยปราศจากฐาน และใช้เทคนิคการเชื่อมเนื้อเทียนด้วยความร้อน ประดับด้วย Cameo หรือจี้ตราประดับสีทองใบหน้าของนโปเลียนอันโดดเด่น เพื่อมอบเป็นของขวัญแก่บุตรชายให้ในโอกาสพิเศษนี้ หลังจากนั้นเทียนจักรพรรดิก็ได้ถือกำเนิดขึ้น และถือว่าเป็นเทียนสัญลักษณ์สุดพิเศษของซีร์ ทรูดอง ที่ยังได้รับความนิยมจวบจนถึงปัจจุบัน
ขั้นตอนการผลิตเทียนของซีร์ ทรูดอง ปัจจุบันอยู่ที่แคว้นนอร์มังดี ประเทศฝรั่งเศส
หลังจากนั้น ในช่วงปฏิวัติอุตสาหกรรมของฝรั่งเศส ธุรกิจแต่ละประเภททยอยกำเนิดขึ้นเป็นเงาตามตัว ลุกลามมาจนถึงธุรกิจของตกแต่งบ้านและเทียนด้วย ซีร์ ทรูดอง ได้ต่อยอดและสร้างนิยามบทใหม่ให้แก่โลกด้วยตำนานที่ยาวนาน ควบคู่กับความหรูหราที่เกิดขึ้นจากเทียนอย่างแท้จริง
แบรนด์ Cire Trudon เริ่มมีลูกค้ากลุ่มใหม่ที่ได้เลือกใช้เทียนหอมไว้เพื่อประดับตกแต่งในร้านและสื่อถึงไลฟสไตล์ของลูกค้า ซึ่งล้วนเป็นแบรนด์ชั้นสูงทั้งสิ้น อาทิ Dior, Hermes, Guerlain โดยทางแบรนด์ได้รังสรรค์หลากหลายกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์ และยังคงการผลิตเทียนด้วยขี้ผึ้งที่มาจากส่วนผสมทางธรรมชาติ อาทิ น้ำมันปาล์ม ถั่วเหลือง ข้าว และมะพร้าว คุณภาพที่ดีที่สุด โดยปราศจากพาราฟินที่ก่อให้เกิดปัญหาทางด้านการสูดดม ไส้เทียนผลิตมาจากผ้าฝ้ายดิบที่ถักเป็นเส้นด้วยมือ สามารถติดไฟได้ง่ายและไม่ก่อให้เกิดควันดำและคาร์บอนไดออกไซด์ ที่สำคัญช่วยในการเผาไหม้ของขี้ผึ้งได้อย่างสมบูรณ์
สองสิ่งที่โดดเด่นอย่างแก้วบรรจุขี้ผึ้งรูปทรงคลาสสิก ถูกขึ้นรูปและเป่าโดยช่างฝีมือจาก Vinci ในประเทศอิตาลี และตราสัญลักษณ์ฉลากสีทองพิมพ์นูนต่ำประดับตราสัญลักษณ์ ซีร์ ทรูดอง ที่ทำขึ้นพิเศษโดยผู้ผลิตฉลากแชมเปญที่เก่าแก่ที่สุดในฝรั่งเศส จนก่อเกิดเป็นความงามที่เติมแต่งเทียนที่ยากจะหาแบรนด์ใดเหมือนหรือเทียบเท่าได้ ซึ่งล้วนสร้างความพิเศษและความหรูหราให้แก่ผู้ที่ได้ครอบครองทั้งสิ้น
กลิ่นที่เป็นสัญลักษณ์อย่างกลิ่น Trianon ที่ได้แรงบันดาลใจจากแวร์ซายส์ ซึ่งถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นของเทียนที่เก่าแก่ที่สุดของโลก โดยกลิ่นนี้ถูกสร้างขึ้นเพื่อรำลึกถึงพระนางมารี อ็องตัวแนต ที่เปรียบได้ว่าเป็นความงามดุจกุหลาบแห่งแวร์ซายส์ ตัวแทนของหญิงสาววัยแรกแย้มที่ผลิบานรอคอยความรักและหวนถึงความทรงจำท่ามกลางสวนแห่งแวร์ซายส์ในช่วงเย็นของฤดูร้อน โดยในปัจจุบันได้รังสรรค์เทียนปั้นรูปพระนางเพื่อเป็นเกียรติอีกด้วย
ภาพวาดของพระนางฉลองพระองค์แบบสามัญชน และมีเครื่องประดับเสริมเสน่ห์แค่เพียงกุหลาบสีชมพู ดั่งกับภาพของ วีเฌ-เลอเบริง (Vigée-Le Brun) ที่วาดไว้เมื่อปี 1783 เป็นแรงบันดาลใจหลักของกลิ่น Trianon
ในปัจจุบันผู้ผลิตพยายามสานต่อเจตนารมณ์ของตระกูลทรูดองอย่างแท้จริง โดยได้รังสรรค์กลิ่นที่เป็นสัญลักษณ์อย่างกลิ่น Trianon ที่ได้แรงบันดาลใจจากแวร์ซายส์ ซึ่งถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นของเทียนที่เก่าแก่ที่สุดของโลก
โดยกลิ่นนี้ถูกสร้างขึ้นเพื่อรำลึกถึงพระนางมารี อ็องตัวแนต ที่เปรียบได้ว่าเป็นความงามดุจกุหลาบแห่งแวร์ซายส์ ตัวแทนของหญิงสาววัยแรกแย้มที่ผลิบานรอคอยความรักและหวนถึงความทรงจำท่ามกลางสวนแห่งแวร์ซายส์ในช่วงเย็นของฤดูร้อน ซึ่งทางผู้ปรุงแต่งกลิ่นได้ผสมกุหลาบขาวบริสุทธิ์ มัสก์ และมวลไม้หอมสีขาวนานาชนิด จากแรงบันดาลใจเมื่อเห็นภาพวาดของพระนางฉลองพระองค์แบบสามัญชน และมีเครื่องประดับเสริมเสน่ห์แค่เพียงกุหลาบสีชมพูดั่งกับภาพของ วีเฌ-เลอเบริง (Vigée-Le Brun) ที่วาดไว้เมื่อปี 1783 แต่สร้างความงามจนผู้คนต่างพูดถึงและเล่าขานจนปัจจุบัน ซึ่งถือว่าเป็นบริบทที่ทางทรูดอง ต้องการสื่อสารแทบทั้งสิ้น
จูเลียน พลูโวสต์ (Julien Pruvost) ผู้อำนวยการสร้างสรรค์ของซีร์ ทรูดอง ปัจจุบัน
และเครื่องหอมบางส่วนของซีร์ ทรูดอง ในปัจจุบัน
ในปัจจุบันซีร์ ทรูดอง อยู่ภายใต้การดูแลของ จูเลียน พลูโวสต์ (Julien Pruvost) ผู้อำนวยการสร้างสรรค์ที่ให้ความเห็นในประวัติศาสตร์อันยาวนานนี้ว่า
“สาระสำคัญของทุกวันนี้ไม่ได้อยู่ที่ว่า แม้เราจะมีไฟฟ้าหรือสิ่งที่อำนวยความสะดวกในชีวิตประจำวันมากขึ้น แต่ซีร์ ทรูดอง ได้สร้างมรดกทางศาสตร์ศิลป์ของฝรั่งเศสและของโลก และเป็นหนึ่งในแบรนด์เทียนหอมที่หลายต่อหลายคนนึกถึง เรามีความโดดเด่นเรื่องเทียนหอมมาอย่างยาวนาน และได้ยึดถือการรังสรรค์ที่พิเศษนี้ในรูปแบบที่หลากหลาย อาทิ เรานำสูตรลับเฉพาะของกลิ่นที่สุดแสนพิเศษ มาปรุงแต่งเป็นน้ำหอม สเปรย์ห้อง หรือแม้แต่เทียนรูปปั้น ที่ล้วนมาจากเรื่องราวที่ผ่านมาของความทรงจำจากทรูดองแทบทั้งสิ้น
“เราปรับเปลี่ยนไปตามกระแสของโลกที่ทำให้เทียนแท่งเล็กๆ มีบทบาทที่สำคัญในหลากหลายวงการ อย่างเช่นเราทำเทียนกลิ่นสุดพิเศษเฉพาะแบรนด์ห้องเสื้อ Valentino หรือ Giambattista Valli ที่ทำให้แฟชั่นแบรนด์มีกลิ่นพิเศษของตนเอง ในขณะเดียวกันก็ช่วยปรุงแต่งรสนิยมของไลฟ์สไตล์ชีวิตคนให้สว่างไสวขึ้นด้วยเทียนเล็กๆ เหล่านี้
เทียนกลิ่นสุดพิเศษเฉพาะแบรนด์ห้องเสื้อ Valentino หรือ Giambattista Valli ที่ทำให้แฟชั่นแบรนด์มีกลิ่นพิเศษของตนเอง ในขณะเดียวกันก็ช่วยปรุงแต่งรสนิยมของไลฟ์สไตล์ชีวิตคนให้สว่างไสวขึ้นด้วยเทียนเล็กๆ
วิธีการทำที่ยังคงใช้ศาสตร์ศิลป์รูปแบบดั้งเดิมของตระกูลทรูดองด้วยผู้ชำนาญการ ซึ่งล้วนเต็มไปด้วยเรื่องราวที่น่าจดจำ ของเทียนคุณภาพที่ดีที่สุดและเก่าแก่ที่สุดของโลก
“เรามีโรงงานเพื่อใช้ผลิตเทียนที่มีคุณภาพในแคว้นนอร์มังดี ที่เข้าใจศาสตร์ของการทำเทียนหอมมาหลายต่อหลายรุ่น ล้วนเป็นผู้ชำนาญการที่ทำให้เกิดเทียนที่มีคุณภาพ ด้วยมาตรฐาน โดยฉลากสีทองที่ปิดอยู่ด้านหน้าแก้วบรรจุเทียน อันเป็นตราสัญลักษณ์ของแบรนด์ สลากทำขึ้นจากโรงงานผลิตฉลากของแชมเปญที่เก่าแก่ที่สุดของโลก โดยออกแบบโครงฉลากด้วยแรงบันดาลใจจากตัวอาคารที่มักพบเห็นได้บ่อยในเมืองแอนโทนี ทางตอนใต้ของฝรั่งเศส ที่ครั้งหนึ่งเคยเป็นส่วนหนึ่งในเรื่องราวของการผลิตเทียนจากเมซอง ทรูดอง นอกจากนี้เราได้เพิ่มตราสัญลักษณ์ของพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 ประดับไว้เพื่อสดุดี ในฐานะที่พระองค์เคยเป็นผู้อุปถัมภ์หลักที่ทำให้ทรูดองมีถึงทุกวันนี้ นั่นคือสิ่งที่เราภูมิใจ และจะไม่มีวันลบเลือน”
เครื่องหอมอย่างเทียนรูปปั้นบุคคลในประวัติศาสตร์ฝรั่งเศสและน้ำหอมอีกหลายกลิ่น ที่นับว่าเป็นเครื่องหอมใหม่ ที่ปัจจุบันถือว่าเป็นหนึ่งในเครื่องหอมที่ขายดีของซีร์ ทรูดอง
พิสูจน์อักษร: ลักษณ์นารา พักตร์เพียงจันทร์
ขอบคุณรูปภาพและข้อมูลบางส่วนจาก
