วันนี้ (23 ธันวาคม) วีระ ยี่แพร รองเลขาธิการคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.)
กล่าวชี้แจงถึงกรณีที่มีคำถามประชามติส่งมายัง กกต. โดยเงื่อนไขเมื่อส่งมาแล้ว 15 วัน คณะรัฐมนตรี (ครม.) จะต้องประกาศให้มีการออกเสียงประชามติ ซึ่งจะครบกำหนดวันประกาศในวันที่ 2 มกราคม 2569 ซึ่งเป็นหน้าที่ของ กกต. ต้องเผยแพร่เนื้อหาสาระของการแก้ไขรัฐธรรมนูญ
โดยตามกฎหมายแล้ว กกต. ต้องทำหนังสือถึงกรมประชาสัมพันธ์ ทั้งสถานีโทรทัศน์และวิทยุ เพื่อเผยแพร่เนื้อหาเกี่ยวกับประเด็นในการจัดทำประชามิ รวมถึง กกต. ต้องส่งเนื้อหานี้ไปทุกครัวเรือนทางไปรษณีย์ ประมาณ 18-19 ล้านครัวเรือน เพื่อให้ประชาชนได้ศึกษา
กฎหมายไม่ห้ามรณรงค์ประชามติ
ทั้งนี้ กฎหมายไม่ได้ห้ามสื่อมวลชน ภาคประชาชน ชุมชน หรือคณะบุคคลใดก็ตาม ในการแสดงความคิดเห็น ทั้งเห็นด้วยหรือไม่เห็น เพื่อให้ประชาชนมีข้อมูลประกอบการตัดสินใจว่าจะเห็นชอบกับการทำประชามติหรือไม่
วีระกล่าวอีกว่า กรณีหาก ครม. ประกาศวันจัดทำประชามติให้มีขึ้นพร้อมกับการเลือกตั้ง สส. จะทำให้ กกต. มีเวลาน้อยมากในการจัดกระบวนการออกเสียง โดยการลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง สส. และการออกเสียงประชามติ จะทำในหน่วยเลือกตั้งเดียวกัน หมุนเวียนในหน่วยเลือกตั้งเดียว โดยเพิ่มกรรมการประจำหน่วย หีบบัตร และคูหาเข้าไป
ทำประชามตินอกเขตได้ แต่ไม่มีล่วงหน้า เข้าคูหา 8 ก.พ. เท่านั้น
สำหรับปัญหาเรื่องการเลือกตั้ง สส. ล่วงหน้า นอกเขต และนอกราชอาณาจักร ไม่เหมือนการออกเสียงประชามติ ที่แม้จะมีการออกเสียงประชามตินอกเขต ก็ต้องออกเสียงในวันที่ 8 กุมภาพันธ์ เช่นเดียวกัน ดังนั้น ในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2569 ซึ่งเป็นวันเลือกตั้งล่วงหน้า นอกเขต จะไม่มีการออกเสียงประชามติล่วงหน้าในวันดังกล่าว ซึ่งต้องทำในวันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2569 เท่านั้น โดยสามารถลงทะเบียนออกเสียงประชามตินอกเขตในวันดังกล่าวได้
ซึ่งในกรณีดังกล่าว หากประชาชนประสงค์จะใช้สิทธิเลือกตั้งในวันที่ 8 กุมภาพันธ์ ด้วย ประชาชนก็ต้องเข้าคูหา 2 รอบ คือเลือกตั้ง สส. ในหน่วยเลือกตั้งที่มีรายชื่อตามทะเบียนบ้าน และไปออกเสียงประชามติในหน่วยเลือกตั้งนอกเขตตามที่ลงทะเบียนไว้
นอกจากนี้ ประชาชนต้องลงทะเบียนแยกออกจากการเลือกตั้ง สส. ล่วงหน้า นอกเขต ซึ่งหาก ครม. ประกาศวันทำประชามติในวันที่ 2 มกราคม 2569 จะทำให้มีเวลาลงทะเบียนเพียง 3 วัน คือ 3-5 มกราคม 2569 ซึ่ง กกต. จะประสานกับระบบลงทะเบียน เพื่อให้สามารถรองรับผู้ลงทะเบียนให้ได้มากที่สุด ทั้งนี้ สำหรับการลงทะเบียนเลือกตั้ง สส. ล่วงหน้า นอกเขต สามารถลงทะเบียนได้ตั้งแต่วันที่ 20 ธันวาคม 2568 – 5 มกราคม 2569
ขณะที่การลงทะเบียนออกเสียงประชามตินอกราชอาณาจักร รองเลขาฯ กกต. ระบุว่า เป็นเรื่องที่สถานทูตขอแต่ละประเทศจะกำหนดว่าจะลงคะแนนแบบไหน ส่วนการนับคะแนนประชามติจะนับที่สถานทูตของประเทศนั้นๆ และส่งกลับมายังประเทศไทย ไม่จำเป็นต้องส่งผลคะแนนกลับมานับเป็นรายเขตเหมือนกับการเลือกตั้ง สส.
