จะว่าไปแล้ว Book Club ไม่ใช่เรื่องใหม่อะไรบนโลกนี้เลย ทว่าชมรมนักอ่านกำลังกลับมาเป็นเทรนด์ฮิตในยุคปัจจุบันอีกครั้ง ทั้งยังสร้างสรรค์และพัฒนารูปแบบที่หลากหลาย เพื่อให้เข้ากับยุคสมัย รวมถึงปรับเปลี่ยนสไตล์ให้เหมาะสมลงตัวกับวิถีชีวิตของคนยุคนี้ ตลอดจนเพิ่มโน่นเติมนี่เพื่อดึงดูดให้กลุ่มเป้าหมายรุ่นใหม่ๆ สนใจ
แต่อะไรที่อยู่เบื้องหลังการมาของเทรนด์หนอนหนังสือยุคใหม่นี้กันแน่
การกลับมาของหนอนหนังสือยุคใหม่
ปัจจัยที่กระตุ้นให้ Book Club กลับมาได้รับความนิยมอีกครั้งในยุคนี้ต้องบอกว่าตัวจุดกระแสสำคัญน่าจะมาจากกระแส Social Detox (ล้างพิษโซเชียลมีเดีย) ซึ่งคนรุ่นใหม่ โดยเฉพาะ Gen Z เริ่มเบื่อหน่ายกับการใช้ชีวิตอยู่หน้าจอตลอดเวลา รวมถึงเสพติดโลกโซเชียลจนส่งผลกระทบต่อสุขภาพกายและใจกันมากมาย
หนึ่งในผู้จุดกระแสคนสำคัญนั้นอาจต้องยกให้ The Offline Club ในเนเธอร์แลนด์ ที่ช่วงปี 2021 หลังสร้างไวรัลและปลุกกระแสไปทั่วโลก จนทำให้เกิดกิจกรรมลักษณะนี้ตามมามากมาย โดยคลับจะชวนผู้คน (โดยเฉพาะคนเจนใหม่) มารวมตัวกันแล้วปิดโทรศัพท์เพื่อที่จะทำกิจกรรมอื่น ๆ ให้ชีวิตรื่นรมย์ แน่นอนว่ากิจกรรมฮิตหนึ่งในนั้นก็คือ การหยิบเอาหนังสือเล่มโปรดมาอ่านนั่นเอง
จากวงคุยไม่กี่คนเริ่มกลายเป็นวงสนทนาที่ชวนอ่านเรื่องเดียวกัน แล้วมาพูดคุยแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกัน จากนั้นก็เริ่มเปลี่ยนเป็นการผสมผสานการอ่านไปพร้อมกับการทำกิจกรรมอื่นๆ อาทิ อ่านแล้วเดินเที่ยว, อ่านแล้วเล่นดนตรี หรือ อ่านแล้วทำขนม เป็นต้น ซึ่งสิ่งนี้ทำให้โลกของคลับคนรักการอ่านในยุคนี้สนุกขึ้น และนั่นเป็นเส้นทางพัฒนาที่ทำให้ Book Club กลายมาเป็นเทรนด์กิจกรรมยอดฮิตในยุคปัจจุบัน
มุมกลับที่ช่วยปลุกกระแสเช่นเดียวกัน
ถ้ากระแส Social Detox ทำให้คนหันกลับมาอ่านหนังสือกันมากขึ้น ในมุมกลับกัน โลกโซเชียลตลอดจนเทคโนโลยีล้ำสมัยก็มีส่วนส่งเสริมให้เกิดการรักการอ่านตลอดจนต่อยอดกลายเป็น Book Club ในยุคนี้ด้วยเช่นกัน
ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าหนึ่งในกระแสฮิตที่สร้างคุณประโยชน์ด้านการอ่านได้มหาศาลก็คือวงการบันเทิงและอินฟลูเอนเซอร์ ที่ช่วงหนึ่งเทรนด์อ่านหนังสือเล่มโปรดตามไอดอล หรือศิลปินที่ชื่นชอบก็ทำให้คนรุ่นใหม่หันมาสนใจการอ่านมากขึ้น
และไม่ใช่แค่ศิลปินเท่านั้น ทว่าโพสต์บนโซเชียลมีเดียของผู้มีอิทธิพลหลากหลายวงการ ก็ทำให้อุตสาหกรรมหนังสือทั่วโลกที่กำลังซบเซากลับมาคึกคักกันได้อีกครั้ง การแชร์รีวิวหนังสือบนโลกออนไลน์พัฒนาสู่เทรนด์ใหม่อย่าง BookTok บน TikTok ซึ่งปัจจัยเหล่านั้นมีส่วนไม่มากก็น้อย ที่ทำให้เทรนด์ของคนรักการอ่านกลับมาอีกครั้ง จนเกิดการรวมตัวกันของคนที่ชื่นชอบในสิ่งเดียวกัน และโซเชียลมีเดียก็กลายเป็นสื่อกลางในการเชื่อมสู่กิจกรรม Book Club ในยุคนี้ด้วยเช่นกัน
รวมถึงกระแสที่หลายคนอาจมองว่าเป็นเรื่องเปลือกหรือฉาบฉวย ทว่าหากวิเคราะห์ให้ลึกจริง ๆ แล้วมันมีส่วนดึงคนรุ่นใหม่ให้หันมาสนใจหนังสือและการอ่านได้มากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ นั่นก็คือการออกแบบและดีไซน์ ตั้งแต่ปกหนังสือ การจัดอาร์ต โปสเตอร์อีเวนต์ ไปจนถึงธีมและคอนเซ็ปต์ดีไซน์สำหรับงานสัปดาห์หนังสือฯ ในบ้านเรา การใส่ใจรายละเอียดในการออกแบบ การให้ความสำคัญกับดีไซน์ ตลอดจนการสร้างสรรค์วิชวลให้โดดเด่น ล้วนแล้วแต่เป็นสิ่งที่ชักชวนคนรุ่นใหม่ให้ก้าวมาเปิดประตูสู่โลกการอ่านได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ปรากฏการณ์ Book Club ในเมืองไทย
เมื่อคนอ่านหนังสือกันมากขึ้นก็เกิดความสนใจในเรื่องเดียวกันมากขึ้น นั่นจึงเป็นเหตุผลสำคัญของการรวมตัวในรูปแบบ Book Club หากมองในด้านกระแสการปฏิเสธเทคโนโลยีเริ่มเพิ่มมากขึ้น บวกกับกระแส Social Toxic ที่นับวันรุนแรงขึ้นเรื่อย สิ่งเหล่านี้ทำให้คนหวนกลับคืนสู่วิถีเรียบง่ายแบบวันวานที่มีความสุขได้โดยปราศจากเทคโนโลยี
ส่วนอีกด้านกระแสความใฝ่รู้ก็มาแรงไม่แพ้กัน กระแสการพัฒนาทักษะรอบด้าน รวมถึงกระแสของการกลับมาสร้างความสัมพันธ์ระหว่างกัน (มนุษย์ต่อมนุษย์) มากขึ้น ก็ทำให้คนโหยหาการพบปะพูดคุยและทำความรู้จักกัน ทุกวันนี้จึงมีคลับหนอนหนังสือเกิดขึ้นทั่วโลกมากมาย และกระแสนี้ก็กำลังเป็นที่นิยมในบ้านเราไม่แพ้กัน ถึงแม้ว่ามันยังเป็นเพียง Subculture เล็กๆ แต่ก็กำลังไปได้สวยทีเดียว
และเหล่านี้คือคลับอ่านหนังสือในไทยที่เราเอามาฝากกัน
theWHOLESOME Hobbies Club : Booktroverts Series
Photo Credit: theCOMMONS
ถ้าพูดถึง Book Club ระดับครีมที่เป็นขวัญใจหนอนหนังสือบ้านเรา (ทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ) และทำกิจกรรมได้ประสบความสำเร็จจนติดลมบนไปแล้วก็คือ theWHOLESOME Hobbies Club : Booktroverts Series ที่มีจุดมุ่งหมายเชื่อมโยงผู้คนที่รักการอ่านเข้าด้วยกัน (ทั้งหนอนหนังสือและนักอ่านมือสมัครเล่น) โดยในแต่ละเดือนผู้ที่เข้าร่วมจะอ่านหนังสือทั้งจากที่คลับหยิบมาแนะนำ หรือเป็นหนังสือเล่มโปรดก็ได้ เสร็จแล้วมานัดพบปะพูดคุย แลกเปลี่ยนความคิดเห็น และอร่อยกับอาหารว่างร่วมกันที่ theCOMMONS Thonglor (สามารถเลือกเข้าร่วมได้ทั้งรอบภาษาไทยและภาษาอังกฤษ) เป็นเสมือนปาร์ตี้เล็ก ๆ ให้นักอ่านได้มาสนุกกัน กิจกรรมนี้ร่วมจัดโดยกลุ่ม READ ME AGAIN บุ๊กคลับของบัณฑิตคณะอักษรศาสตร์ (หลักสูตรนานาชาติ) จุฬาฯ
เข้าไปดูได้ที่ https://www.thecommonsbkk.com/thonglor/events/677b78e6a953fc227e3deaaa
Photo Credit: theCOMMONS
Bangkok Offline Reading Club
Photo Credit: BKKLITFEST
อีกหนึ่ง Book Club ที่กำลังเป็นกระแสและกิจกรรมสุดฮิปก็คือ Bangkok Offline Reading Club อันเป็นหนึ่งอีเวนต์ของ Offline Book Club series ที่จัดโดยทีม BKK Lit Fest ซึ่งเป็นกิจกรรมกลางแจ้งชวนเอกเขนกหมู่กลางสวนสาธารณะ มาปิดมือถือ แล้วโฟกัสที่การอ่านหนังสือไปด้วยกัน โดยผู้ที่สนใจเข้าร่วมทุกคนจะต้องเตรียมเสื่อหรืออุปกรณ์ปูนั่ง พร้อมหนังสือเล่มโปรดมากันเอง โดยจะเป็นหนังสือเล่มหรือเครื่องอ่านหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e-reader) ก็ได้ จากนั้นก็มาอ่านด้วยกัน รวมถึงตอนท้ายอาจมีกิจกรรมกลุ่มสนทนากันด้วย เป็นมหกรรมการอ่านสุดชิลที่เจ๋งดีทีเดียว
เข้าไปดูได้ที่ https://www.facebook.com/bkklitfest/
Photo Credit: BKKLITFEST
คลับ Just Read
Photo Credit: Just Read
สายอ่านเพลินคุยชิลต้องลองมาแจม คลับ Just Read ดูเลย เป็นอีกหนึ่งคลับของไทยที่ได้รับความสนใจมากทีเดียว Book Club เจ้านี้จะจัดกิจกรรม “ชวนกันอ่านคลับ” ในทุกเดือน ตระเวนจัดไปตามร้านหนังสือต่าง ๆ ในย่านพระนคร กรุงเทพฯ แต่ละครั้งจะมีรูปแบบกิจกรรมผสมผสานต่างๆ กันไป อย่างเช่น อ่านแล้วไปเดินตามรอยแมว รวมถึงเกมเสริมแทรกต่างๆ ที่รับรองว่าสนุกไม่มีเบื่อแน่นอน รวมถึงได้พูดคุยและเปลี่ยนหนังสือชวนกันอ่านในธีมแต่ละครั้งด้วย
เข้าไปดูได้ที่ https://www.facebook.com/justread.co.th
Photo Credit: Just Read
เพจอ่านออกเสียง
Photo Credit: อ่านออกเสียง
สายอ่านจริงจังอาจจะเลิฟคลับนี้ เพราะ Book Club ของ เพจอ่านออกเสียง จะชวนกันอ่านหนังสือเล่มโจทย์แล้วมานั่งถกเถียงพูดคุยกัน เสวนาตั้งแต่เชิงวรรณกรรมไปจนถึงเชิงสังคม ออกรสหลากหลายมิติ สับเปลี่ยนหมุนเวียนไปตามสถานที่ต่างๆ สนุกกับการแลกเปลี่ยนเรียนรู้สมกับปณิธานเพจที่ชักชวนมาอ่านออกเสียง ร่วมแลกเปลี่ยนเสียงแห่งความคิดเห็นกัน “เพราะเราเชื่อว่าเสียงทุกเสียงเท่ากันและสำคัญเสมอ”
เข้าไปดูได้ที่ที่ https://www.facebook.com/wereadaloud
Bangkok Book Club
Photo Credit: Bangkok Book Club
ส่วนใครเลิฟฟีล Book Club สายอินเตอร์ อ่าน-คุย-ปาร์ตี้ กลุ่มเล็กๆ สบายๆ แนะนำให้ลองไปแจมกับ Bangkok Book Club นี้ดู คลับเล็กๆ แต่มั่นคง มีกิจกรรมจัดสม่ำเสมอทุกเดือน มาพบเพื่อนใหม่ทั้งไทยและต่างชาติ มิตรภาพเฟรนด์ลี่ พูดคุยสบายๆ กิจกรรม Bangkok Book Club Meet นี้จะจัดกันเป็นประจำทุกเดือนที่โซนโต๊ะไม้ยาวบนศูนย์อาหารของ IKEA สาขาสุขุมวิท ใครสนใจก็ไปแจมกันได้เลย
เข้าไปดูได้ที่ https://www.instagram.com/BangkokBookClub/
