รมว.พลังงาน หวังเพิ่มการแข่งขันเสรีในอุตสาหกรรมพลังงาน

อรรถพล รมว.พลังงาน ผลักดันการแข่งขันเสรีในอุตสาหกรรมพลังงานไฟฟ้า ประกาศเร่งดันแผน PDP ฉบับใหม่ ให้ทันภายในปี 2025

อรรถพล ฤกษ์พิบูลย์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน กล่าวบนเวที Energy Transition and the Race to Net Zero เปลี่ยนผ่านพลังงานไทย: วิสัยทัศน์และยุทธศาสตร์สู่ Net Zero ในงาน THE STANDARD ECONOMIC FORUM 2025 ว่า ความมั่นคงและสิ่งแวดล้อมเป็นต้นทุนของอุตสาหกรรมพลังงาน ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อราคา เครื่องมืออย่างหนึ่งที่จะช่วยสร้างสมดุลให้กับสามสิ่งนี้คือ การแข่งขันเสรี

“อุตสาหกรรมพลังงานเป็น Capital Intensive มีการลงทุนด้านโครงสร้างพื้นฐานเยอะมาก การเปลี่ยนผ่านไม่สามารถทำได้เพียงชั่วข้ามคืน สิ่งที่ผมทำคือ Ring The Bell ”

อรรถพลกล่าวต่อว่า ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงไม่ได้ตัดใครออกไปจากสมการ แต่พยายามชี้ให้เห็นโอกาสร่วมกัน อย่างการเปลี่ยนผ่านไปสู่พลังงานสะอาด ต้องอาศัยการลงทุนโครงสร้างพื้นฐานอีกมาก อย่างโครงการโซลาร์ชุมชนคือการเติบโตไปด้วยกันระหว่างชุมชนกับภาคธุรกิจ

สิ่งสำคัญคือ “การวางพื้นฐานให้เกิดการแข่งขันเสรีในระยะยาว” อรรถพลกล่าว และถึงแม้จะมีการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองเกิดขึ้น สิ่งที่จะช่วยให้มั่นใจได้ว่าการปฏิรูปด้านพลังงานจะไม่ย้อนกลับ และสามารถเดินหน้าต่อไปได้ โจทย์คือ “จะทำอย่างไรให้เลยจุดยูเทิร์นไปก่อน ตอนนี้การอนุมัติโครงการเกิดขึ้นแล้ว ต้องให้หน่วยงานที่มีอำนาจประกาศเกณฑ์และเปิดรับสมัคร ถ้าเลยจุดนี้ไปได้ จะทำให้การยกเลิกหรือเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นได้ยาก”

เร่งทำแผน PDP ให้ทันปี 2025

หลังจาก ที่ประชุมคณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงาน (กบง.) มีมติเห็นชอบแต่งตั้งคณะอนุกรรมการภายใต้คณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงาน จำนวน 2 คณะ ได้แก่ หนึ่งในนั้นคือ คณะอนุกรรมการพยากรณ์และจัดทำแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศ มีหน้าที่จัดทำพยากรณ์ความต้องการไฟฟ้าในระยะยาวและจัดทำแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศ (PDP) เพื่อให้การจัดหาไฟฟ้าระยะยาวมีประสิทธิภาพและมั่นคง สอดคล้องกับเศรษฐกิจของประเทศ

ล่าสุด อรรถพลเปิดเผยว่า ตั้งใจจะทำให้เป็นแผน PDP เสร็จให้ทันภายในปี 2025 ให้ได้ และเพื่อให้แผนเสร็จทันปีนี้ คณะกรรมการต้องประชุมทุกสัปดาห์ ถี่ขึ้นจากเดิมที่ประชุมประมาณเดือนละครั้ง

“แผน PDP ฉบับนี้จะเป็นตัววางรากฐานให้กับพลังงานไทย” อรรถพลกล่าว ซึ่งแผน PDP ฉบับใหม่นี้จะสอดคล้องเป้าหมาย Net Zero ใหม่ที่เร็วขึ้น 15 ปี มาเป็นปี 2050 ซึ่งจะช่วยให้ประเทศสามารถแข่งขันได้กับประเทศอื่นๆ ที่ส่วนมากกำหนดเป้าหมายในปี 2050 เช่นกัน

ในเบื้องต้น แผน PDP ฉบับใหม่จะเพิ่มสัดส่วนพลังงานหมุนเวียน (Renewable Energy) มากขึ้น และยังต้องมีการลงทุนในแหล่งผลิตไฟฟ้าอื่นๆ เสริม เนื่องจากพลังงานหมุนเวียนยังมีจุดอ่อนเรื่องความเสถียร

อีกหนึ่งแหล่งพลังงานสะอาดที่จะเพิ่มขึ้นคือ โรงไฟฟ้า SMR หรือ Small Modular Reactor ที่จะเข้ามาเสริมช่วงปลายแผนฉบับใหม่นี้ โดยคาดหวังว่าเทคโนโลยีในเวลานั้นจะช่วยให้ต้นทุนต่ำลง และมีความปลอดภัยมากขึ้น

อีกหนึ่งทางเลือกพลังงานหมุนเวียนคือ ไฮโดรเจน ล่าสุดเตรียมจะประกาศให้ ไฮโดรเจนเป็นผลิตภัณฑ์หนึ่งด้านพลังงาน ซึ่งต้องกำหนดคุณสมบัติด้านต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นคุณสมบัติของผลิตภัณฑ์ไฮโดรเจน การจัดเก็บ การขนส่ง เป็นต้น เบื้องต้นคาดหวังว่าจะต้องเป็น Blue Hydrogen หรือ Green Hydrogen

อย่างไรก็ตาม สิ่งที่ต้องควบคู่ไปกับการจัดทำแผน PDP ฉบับใหม่ คือ การทบทวน ปรับปรุง หรือยกเลิกกฎหมายและกฎเกณฑ์ที่ล้าสมัยหรือไม่จำเป็น เพื่อให้กระบวนการทำงาน รวดเร็ว โปร่งใส และมีประสิทธิภาพมากขึ้น

นโยบาย Quick Big Win

นอกเหนือจากนโยบายผลักดันการแข่งขันเสรีในระยะยาว ที่ผ่านมากระทรวงพลังงานพยายามผลักดันนโยบายเร่งด่วน ภายใต้นโยบาย Quick Big Win ของรัฐบาล โดยมีโครงการสำคัญ ได้แก่ โซลาร์ภาคประชาชน ประกอบด้วยโซลาร์ชุมชน 1,500 เมกะวัตต์ ให้ผู้ประกอบการโซลาร์จับมือกับชุมชน ทำโครงการเสนอให้กับการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค ซึ่งจะช่วยให้ชุมชนได้รับค่าไฟฟ้าถูกลง 0.40-0.80 บาท ขณะที่ผู้ประกอบการได้รับผลตอบแทนที่เหมาะสม

อีกส่วนคือโครงการเพื่อเกษตรกร คือโซลาร์ฟาร์มเพื่อเสริมประปาหมู่บ้าน ซึ่งจะลงทุนโดยภาครัฐ นอกจากนี้ยังมีโซลาร์ภาคครัวเรือน ล่าสุดอนุมัติให้การติดตั้งแผงโซลาร์ของแต่ละครัวเรือน สามารถนำไปลดหย่อนภาษีได้ไม่เกิน 200,000 บาท ซึ่งจะมีการประกาศรายละเอียดอีกครั้ง

ส่วนโซลาร์ภาคธุรกิจ มีโครงการสำคัญคือ Direct PPA ที่เปิดให้ผู้ใช้ไฟฟ้าสามารถรับซื้อโดยตรงจากผู้ผลิตไฟฟ้าได้ โดยจ่ายค่าใช้งานสายส่งให้กับการไฟฟ้าฝ่ายผลิต ทั้งนี้ Direct PPA ระยะแรก 2,000 เมกะวัตต์ เตรียมจะประกาศหลักเกณฑ์ภายในเดือนธันวาคมนี้ โดยจะเปิดให้กับผู้ประกอบการ Data Center เป็นกลุ่มแรก