รู้หรือไม่ว่าปัจจุบันอุตสาหกรรมแฟชั่นก่อให้เกิดมลภาวะเป็นอันดับ 2 ของโลก รองจากอุตสาหกรรมน้ำมัน! และเจ้าพวกถุงพลาสติกทั้งหลายที่เรารับมาจากร้านค้า ก็ใช้เวลาย่อยสลาย 400-1,000 ปีแน่ะ ส่วนเสื้อผ้าฟาสต์แฟชั่นที่เราซื้อมาใส่ 2-3 ครั้งก็เริ่มเบื่อนั้น ส่วนใหญ่จะไปจบลงที่ฝังกลบ เพราะผ้าสังเคราะห์ย่อยสลายไม่ได้ ดังนั้นการช้อปปิ้งอย่างยั่งยืนจึงช่วยให้เราลดขยะและมลภาวะ อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ส่งเสริมจริยธรรม สนับสนุนเศรษฐกิจท้องถิ่น และเป็นส่วนหนึ่งของการแก้ไขปัญหาได้เราจึงอยากชวนมองว่า ‘การช้อปปิ้งแต่ละครั้งของเรา ไม่ต่างจากการโหวตว่าเราอยากเห็นโลกแบบไหน?’ เมื่อเราเลือกซื้อสินค้าที่ผลิตอย่างยั่งยืน เราก็กำลังบอกตลาดว่า “เราต้องการโลกที่ดีขึ้น” และเมื่อคนหลายล้านคนทำแบบเดียวกัน ตลาดก็จะเปลี่ยนตาม
แล้วแนวทางการช้อปปิ้งอย่างเป็นมิตรกับโลกทำยังไงได้บ้าง?
การเริ่มต้น Sustainable Shopping ทำได้ง่ายกว่าที่คิด และสามารถปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้เลย เริ่มจากวิธีต่อไปนี้เลย
ใช้หลัก BYO Culture
หลัก BYO Culture มันมาจาก Bring Your Own Culture หรือการพกของใช้ส่วนตัวของเรานี่แหละ จะบอกว่านี่เป็นหลักการพื้นฐานของ Zero Waste ที่ง่ายที่สุดและมีประสิทธิภาพมากที่สุดเลยนะ ถ้าทุกคนพกถุงผ้าติดตัวเสมอเมื่อไปช้อปปิ้ง เพื่อลดการใช้ถุงพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้งมันจะลดขยะได้จำนวนมากเลย ซึ่งตามรายงานของโครงการสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ หรือ UNEP ระบุว่า ‘ถุงพลาสติกเป็นหนึ่งในขยะที่พบมากที่สุดในมหาสมุทรและเป็นภัยคุกคามต่อสิ่งมีชีวิตทางทะเลอย่างร้ายแรง’
ดังนั้นการเริ่มนิสัยดีๆ เหล่านี้กันเถอะ แค่พกขวดน้ำและแก้วกาแฟส่วนตัวเพื่อลดขยะพลาสติกและกระดาษจากเครื่องดื่ม มันจะช่วยทั้งโลก และช่วยให้เราได้ส่วนลดจากร้านกาแฟหลายแห่งด้วยนะ เมื่อซื้ออาหารกลับบ้าน หรือไปตลาด สามารถลดการใช้กล่องโฟมหรือพลาสติกโดยนำภาชนะไปใส่เองก็ได้เหมือนกัน เดี๋ยวนี้ร้านค้าส่วนใหญ่ต่างยินดีให้บริการกันแล้ว
Brand Check เลือกแบรนด์ที่มีแนวคิดยั่งยืน
เราควรศึกษาข้อมูลของแบรนด์โปรดของเราด้วยก็ดีนะ ลองเช็กดูสิว่า แบรนด์เขามีนโยบายและแนวปฏิบัติที่สอดคล้องกับความยั่งยืนหรือไม่ อาจพิจารณาจากวัสดุของแพ็กเกจจิ้งที่เขาใช้ ดูว่ามันเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมหรือเปล่า เช่น ผ้าออร์แกนิก วัสดุรีไซเคิล หรือวัสดุที่ย่อยสลายได้ มีกระบวนการผลิตที่ยั่งยืน ลดการใช้น้ำ ลดการใช้พลังงาน หรือใช้พลังงานหมุนเวียน ความรับผิดชอบต่อสังคม เช่น การจ่ายค่าแรงที่เป็นธรรม การไม่ใช้แรงงานเด็ก การดูแลสวัสดิภาพของพนักงาน และความโปร่งใส แบรนด์ที่กล้าเปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับแหล่งที่มาและการผลิต เป็นต้น
ตัวอย่างแบรนด์ที่น่าสนใจ เช่น Patagonia แบรนด์เสื้อผ้าและอุปกรณ์เอาต์ดอร์ที่เป็นผู้นำด้านความยั่งยืนมาอย่างยาวนาน แบรนด์เท่ตรงที่เขามุ่งมั่นในการใช้วัสดุรีไซเคิล ซ่อมแซมสินค้าให้ลูกค้า และบริจาค 1% ของยอดขายเพื่ออนุรักษ์สิ่งแวดล้อม พวกเขาใช้วัสดุหลากหลาย เช่น ผ้าฝ้ายออร์แกนิก (Organic Cotton) ที่ปราศจากสารเคมีอันตราย, โพลีเอสเตอร์และไนลอนรีไซเคิล, ขนดาวน์ที่รับรองแหล่งที่มา (Responsible Down Standard – RDS), และแม้กระทั่งวัสดุจากอวนจับปลาที่ถูกทิ้ง (NetPlus®)
หรือแบรนด์ OrganiCup (ปัจจุบันคือ AllMatters) แบรนด์ถ้วยอนามัยที่เริ่มฮิตในกลุ่มคนรุ่นใหม่มากขึ้นเรื่อยๆ เป็นทางเลือกที่ยั่งยืนและอยู่ในชีวิตประจำวันได้อย่างกลมกลืน ซึ่งช่วยลดขยะผ้าอนามัยแบบใช้แล้วทิ้งได้อย่างมหาศาล โดยถ้วยหนึ่งชิ้นสามารถใช้งานได้นานหลายปี เป็นการลงทุนที่คุ้มค่าทั้งกับตัวเราและโลกเลยนะ แบรนด์ถ้วยอนามัยของคนไทยที่ได้รับความนิยมก็มีนะ เช่น แบรนด์ Happi Cup และ VVoMen
Support Local สนับสนุนธุรกิจและผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น
การเลือกซื้อสินค้าจากเกษตรกรหรือผู้ผลิตในท้องถิ่นมีประโยชน์หลายด้าน ลดคาร์บอนฟุตพริ้นต์ เพราะสินค้าไม่ต้องเดินทางไกล ลดการใช้พลังงานในการขนส่ง เศรษฐกิจหมุนเวียนในชุมชน เงินที่จ่ายไปหมุนเวียนอยู่ในท้องถิ่น ช่วยสร้างงานและรายได้ ความสดใหม่และคุณภาพ โดยเฉพาะผัก ผลไม้ ที่ได้จากแหล่งผลิตใกล้บ้านมักจะสดใหม่กว่า ตัวอย่าง เช่น ร้าน Zero Moment Refillery (ในไทย) หรือร้าน Refill Station ทั่วโลกที่ให้บริการเติมผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น น้ำยาซักผ้า สบู่เหลว ยาสระผม โดยนำภาชนะไปเอง ซึ่งเป็นตัวอย่างที่ดีของการสนับสนุนธุรกิจท้องถิ่นที่ส่งเสริมการลดขยะ
Quality Over Quantity เลือกสินค้าคุณภาพที่ใช้ได้นาน
ควรเลือกซื้อของที่มีความทนทาน ใช้งานได้นาน และซ่อมแซมได้ แทนที่จะซื้อของราคาถูกที่พังง่ายหลายๆ ชิ้น ลองลงทุนกับของที่มีคุณภาพดี อาจจะราคาแพงหน่อย แต่ใช้งานได้ในระยะยาว และสามารถซ่อมแซมได้หากชำรุด มาจากแนวคิด ‘Buy Less, Choose Well, Make it Last’ (ซื้อให้น้อยลง เลือกให้ดี ใช้งานให้นาน) เป็นหัวใจสำคัญของ Sustainable Shopping ที่เราอยากให้ทุกคนลองยึดหลักข้อนี้ไปใช้ดู
Less is More เลือกซื้อของที่ห่อหุ้มน้อยที่สุด
เคยไหม ของบางอย่างเล็กนิดเดียว แต่แพ็กเกจจิ้งอลังการ ทั้งพลาสติก ทั้งเชือก ทั้งกล่อง ทั้งดอกไม้ปลอม มันเยอะจนรกรุงรังไปหมด ดังนั้นลองปรับมาเลือกสินค้าที่มีหีบห่อน้อยที่สุด หรือทำจากวัสดุรีไซเคิล หรือวัสดีที่สามารถรีไซเคิลได้ง่าย หลีกเลี่ยงสินค้าที่ห่อหุ้มเกินความจำเป็น ก็เป็นอีกวิธีง่ายๆ ที่จำไปใช้ได้นะ
จากเนื้อหาทั้งหมดที่เราคัดสรรมาฝากผู้อ่านเกี่ยวกับเรื่อง ‘Sustainable Shopping’ จะเห็นว่าการช้อปปิ้งอย่างยั่งยืนไม่ใช่เรื่องสมบูรณ์แบบที่ทำได้ในข้ามคืน แต่เป็นการเดินทางที่ค่อยๆ เรียนรู้และปรับเปลี่ยนกันไป อย่าลืมว่าการเลือกซื้อสินค้าแต่ละครั้งคือโอกาสในการโหวตให้กับโลกที่เราอยากเห็น จำไว้ว่า “ทุกการตัดสินใจซื้อของคุณคือการโหวตว่าคุณอยากเห็นโลกแบบไหนในอนาคต” ลองเริ่มต้นจากสิ่งที่คุณทำได้ง่ายที่สุด และขยายผลไปเรื่อยๆ เพื่อสร้างผลกระทบเชิงบวกที่ยิ่งใหญ่กว่าเดิม
มาทำไปด้วยกันนะ
