DeepSeek สร้างแรงสั่นสะเทือนให้กับโลกเทคโนโลยีในเวลาเพียงไม่กี่วัน ทั้งความฉลาดที่ตัวโมเดลมอบให้ในต้นทุนต่ำ จนทำเอาหุ้นเทคโนโลยีสหรัฐฯ ร่วงลงอย่างหนัก โดยเฉพาะกลุ่มบริษัทที่เกี่ยวข้องกับชิปเซมิคอนดักเตอร์ รวมถึงผลกระทบระดับชาติที่ โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ออกมาประกาศว่า DeepSeek คือ ‘สัญญาณเตือนสำหรับสหรัฐฯ’ ให้ต้องเร่งเครื่องพัฒนาเทคโนโลยีของตัวเองให้มากกว่าที่เป็นอยู่
แต่ภายใต้ความตื่นตัวของโลกกับโมเดล AI จาก DeepSeek ไม่ใช่ทุกคนที่จะชื่นชมเทคโนโลยีดังกล่าวจากบริษัทสตาร์ทอัพสัญชาติจีนรายนี้ โดยล่าสุด Bloomberg รายงานว่า Microsoft และ OpenAI กำลังเดินหน้าสอบสวนเพื่อหาความจริงว่าข้อมูลของพวกเขาถูกดึงไปใช้โดยกลุ่มบุคคลที่ไม่ได้รับอนุญาต เพื่อเป็นส่วนหนึ่งของการฝึก AI ของ DeepSeek หรือไม่
ข่าวที่เกี่ยวข้อง:
- My take on DeepSeek: Innovation?
- เหลียงเหวินเฟิง นักธุรกิจการเงินที่ไต่เต้าสู่ผู้สร้าง ‘DeepSeek’ AI สัญชาติจีน จนสหรัฐฯ ต้องปาดเหงื่อ
- DeepSeek เขย่าหุ้นเทคโลก จุดชนวนย้อนรอยฟองสบู่ดอทคอม
ทีมนักวิจัยของ Microsoft สังเกตเห็นพฤติกรรมไม่ปกติที่เป็นการดูดเอาข้อมูลมหาศาลของ OpenAI ออกไปโดยมิชอบด้วยการใช้ตัวเชื่อมต่อซอฟต์แวร์ (API) ซึ่งนักวิจัยทีมนี้เชื่อว่าเป็นการกระทำของกลุ่มคนที่เชื่อมโยงกับ DeepSeek
ในส่วนของ OpenAI รายงานกับ Financial Times ว่า บริษัทพบหลักฐานการทำ ‘Distillation’ ซึ่งเป็นเทคนิคที่นักพัฒนาใช้เพื่อทำให้โมเดลขนาดเล็กสามารถเรียนรู้ได้จากโมเดลขนาดใหญ่จนมีศักยภาพที่ทัดเทียมกัน แต่ทำได้ด้วยต้นทุนที่ต่ำกว่า
แม้ว่าเทคนิคการทำ Distillation จะไม่ได้มีปัญหาอะไร และเป็นเทคนิคที่หลายบริษัท AI ใช้ แต่ประเด็นที่ทำให้กรณีของ DeepSeek ไม่ปกตินั่นคือการดูดข้อมูลมาเพื่อสร้างโมเดลคู่แข่ง ซึ่งขัดกับข้อตกลงการใช้งานที่ OpenAI ระบุว่า “ไม่อนุญาตให้ลอกเลียนบริการต่างๆ หรือใช้ข้อมูลเพื่อสร้างโมเดลที่จะมาแข่งกับ OpenAI”
เดวิด แซกส์ หัวหน้าด้านปัญญาประดิษฐ์ของทรัมป์ กล่าวในการให้สัมภาษณ์กับ Fox News เมื่อวันอังคาร (28 มกราคม) ว่า สหรัฐฯ มีหลักฐานสำคัญที่จะชี้ว่า DeepSeek ใช้โมเดลของ OpenAI ในการพัฒนาเทคโนโลยีของตนเอง แต่เขาไม่ได้ให้รายละเอียดเกี่ยวกับหลักฐานดังกล่าว
นอกจากนี้ ในมุมของผู้ใช้งาน แอนดรูว์ ทอมป์สัน ที่ถามคำถามกับ AI ของ DeepSeek พบว่าส่วนหนึ่งของคำตอบที่ตอบกลับมาคือ “ตัวฉัน (DeepSeek) เป็นโมเดลที่ถูกพัฒนาขึ้นโดย Microsoft” อีกทั้งยังอธิบายเพิ่มเติมว่า มันถูกสร้างขึ้นโดยสถาปัตยกรรม GPT-4 ของ OpenAI โดยย้ำว่าข้อมูลเหล่านี้ถูกบันทึกไว้ในเอกสารทางการของบริษัทและนโยบายความเป็นส่วนตัว
จากประสบการณ์ที่ผู้เขียนลองถาม DeepSeek หลังจากที่แชตบอตเคยตอบว่ามันถูกพัฒนาโดย Microsoft ผลปรากฏว่า DeepSeek ยืนยันว่าตนเองเป็น AI ที่ถูกพัฒนาขึ้นโดยบริษัท DeepSeek ของประเทศจีน พร้อมย้ำว่าการมีข้อความที่ถูกกล่าวถึงก่อนหน้านี้ซึ่งเกี่ยวโยงกับ Microsoft อาจเป็นความเข้าใจผิด แต่นั่นก็เป็นเพียงคำตอบโดย DeepSeek ที่ระบุว่าขอบเขตข้อมูลของตนถูกจำกัดอยู่ถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2023 ซึ่งไม่สามารถตรวจสอบความถูกต้องของข่าวได้
สำหรับประเด็นที่ว่า DeepSeek เป็นนวัตกรรมล้ำหน้าอย่างที่หลายคนคิดหรือไม่ ดร.พัทน์ ภัทรนุธาพร นักวิจัยไทยแห่ง MIT Media Lab ระบุในโพสต์ส่วนตัวว่า “โดยส่วนตัวรู้สึกว่าสิ่งที่คนตื่นเต้นกันจริงๆ มัน Misleading อยู่ เหมือนเอารถแข่งมาติดเกวียนแล้วบอกว่า นี่ไง เกวียนเราวิ่งได้เท่ารถแข่งเลย”
ณ ปัจจุบัน เราคงต้องจับตาดูพัฒนาการของ AI สัญชาติจีนต่อไป เพราะผู้ใช้งานหลายคนยังพบกับอาการ ‘หลอน’ ของโมเดลอยู่ ที่บางครั้งก็คิดว่าตนคือ ChatGPT บางครั้งก็ Claude จาก Anthropic
อีกทั้งเรื่องของข้อกล่าวหาที่ว่า DeepSeek แอบขโมยข้อมูลของ OpenAI มาเพื่อสร้างโมเดลจริงหรือไม่ ก็ยังไม่สามารถสรุปได้อย่างชัดเจน ท่ามกลางการสืบสวนที่ยังดำเนินอยู่
แต่ย้อนกลับไปราว 1 เดือนก่อนที่ DeepSeek จะกลายเป็นกระแสฮือฮาไปทั่วโลก แซม อัลต์แมน โพสต์ในแพลตฟอร์ม X เมื่อวันที่ 27 ธันวาคม 2024 ว่า “การเลียนแบบสิ่งที่คุณรู้ว่าได้ผลนั้น (ค่อนข้าง) ง่าย แต่การทำสิ่งใหม่ที่มีความเสี่ยงและยากลำบากโดยที่คุณไม่รู้ว่ามันจะได้ผลหรือไม่นั้นเป็นเรื่องยากมาก”
ซึ่งข้อความนี้ไม่ได้ระบุชัดเจนว่าแซมกำลังพูดถึงบุคคลหรือบริษัทใดกันแน่ แต่ก็เป็นจุดสังเกตที่น่าสนใจว่า สุดท้ายแล้วหากผลการสืบสวนกรณี DeepSeek ที่ถูก OpenAI สงสัยว่าไปดูดข้อมูลมาใช้โดยมิชอบเพื่อใช้ฝึก DeepSeek เป็นความจริง คำกล่าวของแซมอาจเป็นมุมมองที่มาก่อนกาลก็ได้
อ้างอิง:
- https://www.bloomberg.com/news/articles/2025-01-29/microsoft-probing-if-deepseek-linked-group-improperly-obtained-openai-data?sref=CVqPBMVg
- https://www.fastcompany.com/91267647/deepseek-told-me-made-by-microsoft-r1-openai-claude-anthropic-ai-model-copilot
- https://www.ft.com/content/a0dfedd1-5255-4fa9-8ccc-1fe01de87ea6
- https://openai.com/policies/row-terms-of-use/
