วันนี้ (11 ตุลาคม) ที่อาคารราชวัลลภ กระทรวงศึกษาธิการ เมื่อเวลา 09.00 น. ครูจุ๊ย-กุลธิดา รุ่งเรืองเกียรติ อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) พร้อมด้วย ครูทิว-ธนวรรธน์ สุวรรณปาล กลุ่มครูขอสอน และกลุ่มนักเรียนเลว เป็นตัวแทนองค์กรเครือข่ายการศึกษา 15 องค์กรและบุคคลที่ลงชื่อสนับสนุน 285 คน ยื่นหนังสือขอให้กระทรวงศึกษาธิการชี้แจงการใช้อำนาจการสั่งตรวจสอบหนังสือและจัดให้มีกลไกในการตรวจสอบการอนุญาตให้ใช้สื่อการสอนในสถานศึกษาโดยภาคประชาชนต่อรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
โดยมีรายละเอียดของแถลงการณ์ ระบุว่า ด้วยปรากฏข่าวว่ารัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ดร.คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช ได้สั่งให้ตั้งทีมเฉพาะกิจขึ้นมาตรวจสอบชุดหนังสือสำหรับเด็กและเยาวชนของกลุ่มวาดหวัง อีกทั้งสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานได้ทำหนังสือถึงสถานศึกษาในสังกัดเกี่ยวกับการตรวจสอบและป้องกันหนังสือที่มีเนื้อหาขัดต่อความมั่นคงศีลธรรม คุณธรรม จริยธรรมอันดีงามของชาติ กล่าวถึงหนังสือที่มีเนื้อหาบิดเบือน พาดพิง ก้าวล่วง ชักจูงใจให้เห็นความไม่เป็นธรรมในสังคม ทำให้ผู้อ่านเกิดความคลาดเคลื่อนต่อสถาบันพระมหากษัตริย์และหน่วยงานราชการว่ามุ่งเน้นการแก้ไขปัญหาด้วยวิธีที่รุนแรง ขัดต่อศีลธรรม คุณธรรม จริยธรรมอันดีงามของชาติ และการอยู่ร่วมกันในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ซึ่งได้นำไปสู่การสั่งให้สถานศึกษาดำเนินการตรวจสอบป้องกัน กำชับ กวดขันอย่างเคร่งครัด ไม่ให้มีการเผยแพร่หนังสือในลักษณะดังกล่าวผ่านการจัดซื้อหนังสือเรียน การซื้อใช้ในห้องสมุดในรูปแบบหนังสืออ่านนอกเวลา หนังสืออ่านเพิ่มเติม และหนังสือส่งเสริมการอ่าน หรือนำไปใช้ประกอบการจัดการเรียนการสอนในสถานศึกษา
แต่ในขณะเดียวกันยังมีกระแสการวิพากษ์วิจารณ์หนังสือแบบเรียนที่ได้รับใบอนุญาตให้ใช้สื่อการเรียนรู้ในสถานศึกษาจากกระทรวงศึกษาธิการโดยมีหลักฐานเชิงประจักษ์ว่ายังคงมีเนื้อหาที่ไม่ตรงตามหลักวิชาการ ขัดต่อหลักการประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชนอีกอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งสถานศึกษาได้รับการจัดสรรงบประมาณอุดหนุนในการจัดซื้อหนังสือและสื่อการเรียนรู้เหล่านี้ และยังคงใช้ในการจัดการเรียนการสอนอยู่ ทำให้ประชาชนได้เกิดข้อสงสัยในการทำหน้าที่ของกระทรวงศึกษาธิการและหน่วยงานในสังกัดดังกล่าวถึงความเหมาะสมของการทำหน้าที่ตรวจสอบหนังสือ หรือการชี้นำถึงหนังสือที่เกี่ยวข้องกับความมั่นคง รวมถึงกลไกในการตรวจสอบคุณภาพและความถูกต้องของสื่อการเรียนรู้ที่ได้รับอนุญาตให้ใช้ในสถานศึกษาและถูกจัดสรรโดยภาษีประชาชน ในการนี้องค์กรเครือข่ายครู นักการศึกษา ผู้ที่ทำงานด้านเด็กและเยาชน รวมถึงนักเรียนและผู้ปกครอง จึงขอให้กระทรวงศึกษาธิการดำเนินการ ดังนี้
- ออกแถลงการณ์ชี้แจงเกี่ยวกับการใช้อำนาจและวัตถุประสงค์ในการออกคำสั่งดังกล่าว ว่ากระทรวงศึกษาธิการใช้กรอบอำนาจใดที่กฎหมายได้ให้ไว้ในการตรวจสอบหนังสือชุด ‘วาดหวัง’ และการปิดกั้นหนังสือใดๆ ที่อยู่ในสถานศึกษาและการจัดการเรียนการสอน ซึ่งเป็นการขัดต่อเสรีภาพทางวิชาการ กระบวนการเรียนรู้แบบเชิงวิพากษ์ที่ไม่ยอมรับปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น และเป็นการละเมิดต่อสิทธิพลเมือง และสิ่งที่กระทรวงศึกษาธิการต้องการจัดการนั้นเป็นประโยชน์ต่อคนกลุ่มใด และเป็นประโยชน์ต่อประชาชนและสังคมส่วนรวมจริงหรือไม่
- จัดให้มีกลไกการตรวจสอบหนังสือเรียน แบบฝึกหัด และสื่อการเรียนรู้ ในบัญชีกำหนดสื่อการเรียนรู้สำหรับเลือกใช้ในสถานศึกษา ตามนโยบายการสนับสนุนค่าใช้จ่ายในการจัดการศึกษาที่ประชาชนมีส่วนร่วม โดยจัดให้มีช่องทางในการยื่นข้อร้องเรียนและมีขั้นตอนการดำเนินงานและกรอบระยะเวลาที่ชัดเจน อีกทั้งกระทรวงศึกษาธิการจะต้องดำเนินการเชิงรุกในการตรวจสอบเนื้อหาและข้อความในแบบเรียนในบัญชีดังกล่าวด้วย
ทั้งนี้ขอให้กระทรวงศึกษาธิการดำเนินการตามที่ร้องขอภายในระยะเวลา 30 วัน นับตั้งแต่วันประทับตราลงรับหนังสือ เพื่อการพิจารณาดำเนินการต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในลำดับถัดไป “เพราะเสรีภาพในการอ่านเป็นพื้นฐานความเป็นมนุษย์”
