โวโลดีเมียร์ เซเลนสกี ผู้นำยูเครน ส่งสัญญาณละทิ้งความคิดเข้าร่วม NATO ก่อนการหารือกับ สตีฟ วิตคอฟฟ์ ผู้แทนพิเศษสหรัฐอเมริกา และจาเร็ด คุชเนอร์ ลูกเขยของ โดนัลด์ ทรัมป์ ชี้พันธมิตรอย่างสหรัฐฯ และยุโรป อาจให้หลักประกันทางความมั่นคงที่มีผลผูกพันทางกฎหมายแทน
วันที่ 14 ธันวาคมที่ผ่านมา เซเลนสกีเข้าร่วมวงเจรจากับวิตคอฟฟ์และคุชเนอร์ เพื่อหารือประเด็นข้อตกลงสันติภาพรัสเซีย-ยูเครน ที่เยอรมนีเป็นเวลา 5 ชั่วโมง โดยก่อนการหารือ ผู้นำยูเครนได้ตอบคำถามผู้สื่อข่าวใน WhatsApp ว่า เขาอาจละทิ้งความคิดเข้าร่วม NATO เพื่อแลกกับหลักประกันความมั่นคงที่มีผลผูกพันชัดเจนแทน
“ตั้งแต่เริ่มต้น ยูเครนต้องการเข้าร่วม NATO เพราะนี่คือหลักประกันความมั่นคงที่แท้จริง แต่พันธมิตรบางประเทศในสหรัฐฯ และยุโรปไม่สนับสนุนแนวทางนี้”
เซเลนสกีกล่าวเสริมว่า หลักประกันความมั่นคงที่มีผลผูกพันทางกฎหมายจากสหรัฐฯ และยุโรป รวมถึงประเทศอื่นๆ เช่น แคนาดา และญี่ปุ่น อาจช่วยป้องกันการรุกรานจากรัสเซียได้
เซเลนสกีอธิบายว่า นี่คือการ ‘ประนีประนอม’ ของยูเครน หากแต่หลักประกันทางความมั่นคงนี้ต้องมีผลผูกพันทางกฎหมาย และมีลักษณะเดียวกันกับมาตรา 5 ของ NATO หรือบทบัญญัติว่าด้วยการโจมตีสมาชิกใดสมาชิกหนึ่งของ NATO จะเท่ากับเป็นการโจมตีสมาชิกทุกประเทศ
ถือว่า การเคลื่อนไหวของเซเลนสกีเป็นการเปลี่ยนจุดยืนครั้งสำคัญของยูเครน ที่ต่อสู้เพื่อการเป็นสมาชิก NATO มาโดยตลอด โดยเชื่อว่า เป็นหลักประกันความมั่นคงของประเทศ ซึ่งมีความสำคัญถึงขั้นบรรจุเป้าหมายนี้ไว้ในรัฐธรรมนูญยูเครน
ในช่วงที่ผ่านมา วลาดิเมียร์ ปูติน ผู้นำรัสเซีย ได้เรียกร้องให้ยูเครนประกาศตัวอย่างเป็นทางการว่า จะไม่เข้าร่วม NATO และต้องวางตัวเป็นกลาง รวมถึงถอนทหารราว 10% ออกจากดอนบาส พื้นที่ที่อยู่ภายใต้การควบคุมของยูเครน
ทั้งนี้ แหล่งข่าวรัสเซียระบุว่า ปูตินต้องการคำมั่นนี้เป็นลายลักษณ์อักษรจากชาติตะวันตกว่า จะไม่ขยาย NATO ไปในฝั่งยุโรปตะวันออก ซึ่งหมายความว่า ไม่ใช่แค่ยูเครนจะหมดสิทธิเข้าร่วมกลุ่มพันธมิตรดังกล่าว แต่ยังรวมถึงจอร์เจีย มอลโดวา และประเทศอดีตสหภาพโซเวียตทั้งหมด
อย่างไรก็ตาม บอริส พิสโตริอุส (Boris Pistorius) รัฐมนตรีกระทรวงกลาโหมเยอรมนี แสดงความคิดเห็นต่อท่าทีของเซเลนสกี โดยกล่าวเตือนว่า ยูเครนเคยมีประสบการณ์ที่ขมขื่นจากข้อตกลงในปี 1994 หลังยอมสละคลังอาวุธนิวเคลียร์ในยุคโซเวียต เพื่อแลกกับหลักประกันความมั่นคงจากสหรัฐฯ รัสเซีย และสหราชอาณาจักร
“ต้องรอดูต่อว่า คำกล่าวของเซเลนสกีเป็นจริงได้มากน้อยแค่ไหน และมีเงื่อนไขอะไรบ้าง หลักประกันทางความมั่นคงเพียงอย่างเดียว แทบไม่มีค่าอะไรเลย โดยเฉพาะหากสหรัฐฯ ไม่มีส่วนร่วมอย่างจริงจัง” พิสโตริอุสระบุ
ปัจจุบัน วิตคอฟฟ์ระบุว่า การเจรจามีความคืบหน้ามาก ขณะที่ ดมิโทร ลิตวิน (Dmytro Lytvyn) ที่ปรึกษาของเซเลนสกีระบุว่า ผู้นำยูเครนจะให้ความเห็นเรื่องการเจรจาในวันนี้ (15 ธันวาคม) โดยขณะนี้ เจ้าหน้าที่กำลังพิจารณาร่างเอกสารต่างๆ
ภาพ: Toby Melville / Reuters
อ้างอิง:
