×

วงรอบการป้อนกลับทางภูมิอากาศคืออะไร ทำไมการค้นพบ 27 วงรอบที่อาจซ้ำเติมภาวะโลกร้อนแบบกู่ไม่กลับจึงน่ากังวล

โดย Mr.Vop
22.02.2023
  • LOADING...

HIGHLIGHTS

2 Min Read
  • ทีมงานวิจัยของ วิลเลียม ริปเปิล ศาสตราจารย์ด้านนิเวศวิทยาแห่งมหาวิทยาลัย​ออริกอนสเตท​ ร่วมกับกลุ่มนักวิจัยนานาชาติ​จากมหาวิทยาลัย​ชั้นนำอื่นๆ ได้ติดตามตรวจสอบวงรอบการป้อนกลับทางภูมิอากาศ​จำนวนทั้งสิ้น 41 วง และพบว่าในจำนวนนี้มีเพียง 7 วงรอบการป้อนกลับ​เท่านั้นที่เป็นแบบเชิงลบ มี 7 วงที่ไม่ชัดเจน และมีวงรอบการป้อนกลับเชิงบวก (Positive Climate Feedback) ที่ส่งผลร้ายกับโลกมากถึง 27 วง
  • ผลการศึกษาของทีมยังพบว่า การป้อนกลับทางภูมิอากาศสามารถส่งผลกระทบทางอ้อมต่อกัน และยังข้ามไประบบอื่นได้ด้วย ยกตัวอย่าง​เช่นการป้อนกลับเชิงบวกจากการละลายตัวของเพอร์มาฟรอสต์ (Permafrost) หรือชั้นดินเยือกแข็ง​ จะก่อให้เกิดสภาพอากาศ​ร้อนแล้งขึ้นมาในระบบของชั้นบรรยากาศ​ ผลก็คือทำให้เกิดไฟป่าง่ายขึ้น 

ภูมิอากาศโลกนั้นค่อนข้างซับซ้อน ประกอบขึ้นด้วย 5 ระบบใหญ่ อันได้แก่ ชั้นบรรยากาศ เปลือกโลกชั้นบน ทะเลและมหาสมุทร ชั้นน้ำแข็ง และเหล่าสิ่งมีชีวิต ในการศึกษาเรื่องโลกร้อน เราพบว่าการเปลี่ยนแปลงทางภูมิอากาศนั้นไม่ได้มีลักษณะพุ่งตรงไปข้างหน้าอย่างเดียว แต่มีลักษณะที่ ‘ผล’ ของโลกร้อนในระบบหนึ่ง เกิด ‘การวนกลับ’ ไปส่งเสริมหรือตัดทอน ‘สาเหตุ’ ของโลกร้อนในระบบเดียวกัน หรือบางทีก็อาจข้ามไปสู่ระบบอื่นด้วย เราเรียกลักษณะการวนกลับนี้ว่า ‘การป้อนกลับทางภูมิอากาศ’ (Climate Feedback) 

 

อะไรคือ ‘การวนกลับ’ ไปส่งเสริมหรือตัดทอน และการป้อนกลับมีกี่แบบ?

 

ลองจินตนาการถึงการกู้เงิน หากเราจ่ายเงินกู้ไม่ทัน ดอกเบี้ยเงินกู้ก็จะกลับไปทบต้น ทำให้เราเป็นหนี้มากขึ้น เปรียบได้กับการป้อนกลับทางภูมิอากาศที่มีลักษณะส่งเสริมสาเหตุของโลกร้อนให้เพิ่มมากขึ้น เราเรียกการป้อนกลับแบบนี้ว่า การป้อนกลับเชิงบวก (Positive Climate Feedback) ซึ่งส่งผลร้ายกับโลก

 

ตัวอย่างของวงรอบการป้อนกลับเชิงบวก เช่น การละลายตัวของเพอร์มาฟรอสต์ (Permafrost) หรือชั้นดินเยือกแข็งที่เต็มไปด้วยก๊าซเรือนกระจกที่มีน้ำหนักหลายพันล้านตันในอาร์กติก​ เมื่อโลกร้อนขึ้นจากก๊าซเหล่านี้ ก็จะเกิดการป้อนกลับให้เกิดสภาพ​เรือนกระจก​มากขึ้น เพอร์มาฟรอสต์ก็ละลายเพิ่มขึ้นอีก

 

ในทางตรงข้าม หากเราเอาเงินสดไปโปะหนี้ ผลคือจะเกิดการลดต้นลดดอก ทำให้เราเป็นหนี้น้อยลง เปรียบได้กับการป้อนกลับทางภูมิอากาศที่มีลักษณะตัดทอนสาเหตุของโลกร้อนให้ลดน้อยลง เราเรียกการป้อนกลับแบบนี้ว่า การป้อนกลับเชิงลบ (Negative Climate Feedback) ซึ่งส่งผลดีกับโลก 

 

ยกตัวอย่างเช่นเมื่อโลกร้อนขึ้น น้ำที่ผิวมหาสมุทร​จะระเหยเป็นไอก่อตัวเป็นเมฆมากขึ้น เมฆที่มีปริมาณ​มากในชั้นบรรยากาศโทรโพสเฟียร์ก็​จะเกิดการป้อนกลับเชิงลบ คือทำให้ค่าอัลบีโด​ (ค่าการสะท้อนแสงของพื้นผิว) เพิ่มขึ้น สะท้อนแสงอาทิตย์​สู่อวกาศ​มากขึ้น ทำให้ความร้อนโดยรวมลดลง

 

ข่าวล่าสุดเกี่ยวกับวงรอบการป้อนกลับทางภูมิอากาศที่นักวิทยาศาสตร์พบว่าซ้ำเติมโลกร้อน​

 

ทีมงานของ วิลเลียม ริปเปิล ศาสตราจารย์ด้านนิเวศวิทยาแห่งมหาวิทยาลัย​ออริกอนสเตท​ ร่วมกับกลุ่มนักวิจัยนานาชาติ​จากมหาวิทยาลัย​ชั้นนำอื่นๆ ได้ติดตามตรวจสอบวงรอบการป้อนกลับทางภูมิอากาศ​จำนวนทั้งสิ้น 41 วง และพบว่าในจำนวนนี้มีเพียง 7 วงรอบการป้อนกลับ​เท่านั้นที่เป็นแบบเชิงลบ มี 7 วงที่ไม่ชัดเจน และมีวงรอบการป้อนกลับเชิงบวก (Positive Climate Feedback) ที่ส่งผลร้ายกับโลกมากถึง 27 วง 

 

คริสโตเฟอร์ โวลฟ์ หนึ่งในทีมวิจัยกล่าวถึงเรื่อง​นี้​ว่า

 

“เท่าที่ทราบ งานของเรามีความครอบคลุมมากที่สุดแล้วในด้านงานวิจัย​เกี่ยวกับการป้อนกลับ​ทางภูมิอากาศ 

 

“แบบจำลองภูมิอากาศ​ที่เคยใช้งานกันมายังไม่ครอบคลุม​วงรอบการป้อนกลับ​ขนาดใหญ่​และซับซ้อนแบบนี้​ มันประเมินค่าโลกร้อนออกมาต่ำเกินไป เราต้องรีบสร้างแบบจำลองที่ครอบคลุม​กว่าเดิม เพื่อติดตามผลกระทบ​ได้อย่างทันท่วงที​” 

 

ผลการศึกษาของทีมยังพบว่าการป้อนกลับทางภูมิอากาศสามารถส่งผลกระทบทางอ้อมต่อกัน และยังข้ามไประบบอื่นด้วย ยกตัวอย่าง​เช่นการป้อนกลับเชิงบวกจากการละลายตัวของเพอร์มาฟรอสต์ (Permafrost) หรือชั้นดินเยือกแข็งที่กล่าวมาข้างต้น​ จะก่อให้เกิดสภาพอากาศ​ร้อนแล้งขึ้นมาในระบบของชั้นบรรยากาศ​ ผลก็คือทำให้เกิดไฟป่าง่ายขึ้น ไฟป่าซึ่งจัดอยู่ในระบบของสิ่งมีชีวิตนั้นเมื่อเผาไหม้เป็นบริเวณ​กว้างก็จะก่อมลพิษ​ข้ามไประบบอื่นอีก สุดท้ายจะเกิดเป็นวงรอบการป้อนกลับขนาดใหญ่​หลายระบบที่ทำให้อุณหภูมิ​โลกเพิ่มขึ้น​

 

“การเชื่อมต่อระหว่างกันข้ามระบบเหล่านี้ ทำให้การคาดการณ์ผลกระทบที่แม่นยำของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเป็นเรื่องยากและท้าทาย” ศาสตราจารย์​ริปเปิล กล่าว 

 

“นั่นคือเหตุ​ผลที่ทีมของเราเข้ามาทำงานตรงนี้ ในกรณีเลวร้ายที่สุด การป้อนกลับทางภูมิอากาศ​เชิงบวกจะก่อให้เกิดปัญหาโลกร้อน​ระดับวิกฤต ​เช่น การพังทลายของน้ำแข็ง​ที่อาร์​กติกและกรีนแลนด์​ จนสุดที่มนุษย์​จะแก้ไขหรือควบคุมได้ ซึ่งเป็นเรื่องน่าเศร้า 

 

“อาจสายเกินไปแล้วที่เราจะป้องกันความเสียหายจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้อย่างเต็มร้อย แต่หากเราดำเนินการทุกด้านอย่างมีความหมายและเร็ว โดยเน้นที่การดูแลปัจจัย​พื้นฐานของมนุษย์และสังคมที่เท่าเทียม ก็ยังมีความเป็นไปได้ที่จะจำกัดขอบเขตของอันตรายลงได้” ศาสตราจารย์​ริปเปิลสรุปทิ้งท้าย

 

งานวิจัย​ตีพิมพ์​ลงในวารสาร One Earth 

 

ภาพ: Arterra / Universal Images Group via Getty Images 

 

อ้างอิง​: 

  • LOADING...

READ MORE





Latest Stories

Close Advertising