ริชี ซูนัค นายกรัฐมนตรีสหราชอาณาจักร และ อัวร์ซูลา ฟอน แดร์ ไลเอิน ประธานคณะกรรมาธิการยุโรป ซึ่งเป็นหน่วยงานสำคัญของสหภาพยุโรป (EU) เห็นพ้องกฎการค้าใหม่ที่จะนำมาปรับใช้ในไอร์แลนด์เหนือ หวังแก้ไขประเด็นปัญหาและข้อพิพาทต่างๆ ที่เกิดขึ้นภายหลัง Brexit
ข้อตกลงฉบับใหม่นี้มีขึ้นเพื่อแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นจากพิธีสารไอร์แลนด์เหนือ ซึ่งเป็นภาคผนวกที่ระบุไว้ในข้อตกลงการแยกตัวของสหราชอาณาจักรออกจาก EU หรือ Brexit ที่ บอริส จอห์นสัน นายกรัฐมนตรีสหราชอาณาจักรในขณะนั้น และ EU ตกลงร่วมกันเมื่อปี 2019 เพื่อป้องกันไม่ให้มีการควบคุมการนำเข้าและส่งออกสินค้าที่เข้มงวดมากจนเกินไประหว่างไอร์แลนด์เหนือ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของสหราชอาณาจักร กับ ไอร์แลนด์ ซึ่งเป็นสมาชิกของ EU โดยยังคงให้ไอร์แลนด์เหนือยังอยู่ในตลาดเดียวของ EU ต่อไป แม้สหราชอาณาจักรจะถอนตัวจาก EU แล้วก็ตาม แต่กลับเกิดปัญหาตามมามากมาย เช่น ขั้นตอนการตรวจสอบที่เข้มงวด ข้อพิพาททางภาษี เป็นต้น
ซูนัคชี้ว่า ข้อตกลงการค้าฉบับใหม่ที่เรียกว่า ‘Windsor Framework’ นี้ จะมีส่วนช่วยยกระดับพิธีสารไอร์แลนด์เหนือ อีกทั้งยังจะทำให้เกิดพลวัตทางการค้าในสหราชอาณาจักร รวมถึงปกป้องพื้นที่ของไอร์แลนด์เหนือในสหราชอาณาจักร และปกป้องอำนาจอธิปไตยของไอร์แลนด์เหนือเองด้วยเช่นกัน
ขณะที่ ฟอน แดร์ ไลเอิน ยอมรับว่า ความสัมพันธ์ระหว่าง EU และสหราชอาณาจักร ตึงเครียดขึ้นอย่างมาก ภายหลัง Brexit ดังนั้นเพื่อที่จะให้ความสัมพันธ์ของทั้งคู่พัฒนาไปในทิศทางบวก จึงจำเป็นต้องเจรจาหารือ เพื่อหาทางออกให้กับข้อพิพาทต่างๆ ที่เกิดขึ้น โดยเธอเสนอแนะว่า การประสานความร่วมมือกันในกรณีวิกฤตยูเครน รวมถึงการรับฟังข้อกังวลของกันและกันอย่างระมัดระวัง จะมีส่วนช่วยยกระดับความสัมพันธ์ให้ดียิ่งขึ้น
ซูนัคอธิบายว่า ขณะนี้สินค้าต่างๆ จำเป็นจะต้องได้รับตรวจสอบ หากสินค้าดังกล่าวส่งเข้ามายังไอร์แลนด์เหนือจากพื้นที่ส่วนอื่นๆ ของสหราชอาณาจักร ก่อนที่จะได้รับการเคลื่อนย้ายต่อเข้าไปยังไอร์แลนด์ได้ ขณะที่ข้อตกลงด้านการค้าฉบับใหม่จะแยกเส้นทางการส่งสินค้าเป็น 2 สี คือ ช่องทางสีเขียว (Green Lane) และช่องทางสีแดง (Red Lane)
โดยสินค้าจากสหราชอาณาจักรที่ส่งไปยังไอร์แลนด์เหนือจะส่งทางผ่าน ‘ช่องทางสีเขียว’ ซึ่งจะได้รับการตรวจสอบและใช้เอกสารในขั้นตอนที่น้อยลงอย่างมาก ส่วนสินค้าที่มีความเสี่ยงจะถูกส่งต่อไปยังไอร์แลนด์และสมาชิกประเทศอื่นๆ ใน EU นั้นจะต้องส่งทางผ่าน ‘ช่องทางสีแดง’ และได้รับการตรวจสอบตามปกติ
นอกจากนี้ข้อตกลงฉบับใหม่ยังจะมีส่วนช่วยให้ไอร์แลนด์เหนือสามารถปกป้องพื้นที่ของตนใน EU ต่อไปได้ ด้วยการให้รัฐบาลสหราชอาณาจักรเป็นผู้กำหนดอัตราภาษีมูลค่าเพิ่มในไอร์แลนด์เหนือเอง ซึ่งต่างจากระบบปัจจุบันที่ EU เป็นผู้กำหนดอัตราภาษีดังกล่าว ทำให้รัฐบาลสหราชอาณาจักรยังประกาศใช้นโยบายต่างๆ ในไอร์แลนด์เหนือได้ สะท้อนว่าไอร์แลนด์เหนือยังอยู่ภายใต้เขตอำนาจอธิปไตยของสหราชอาณาจักร
ซูนัคยังได้เผยถึงรายละเอียดของกลไกใหม่อย่าง ‘Stormont Brake’ ที่เปิดโอกาสให้รัฐบาลไอร์แลนด์เหนือสามารถดึงเบรกฉุกเฉินได้ เพื่อไม่ให้มีการบังคับใช้กฎหมายและมาตรการบังคับต่างๆ ของ EU ในเขตพื้นที่ดังกล่าว หากไอร์แลนด์เหนือมีการดึงเบรกขึ้น รัฐบาลสหราชอาณาจักรมีสิทธิยกวีโต้คัดค้านการบังคับใช้กฎหมายดังกล่าวได้ ซึ่งหลายฝ่ายมองว่า กลไกนี้อาจนำไปสู่ข้อพิพาทระหว่างไอร์แลนด์เหนือกับสหราชอาณาจักรในอนาคต หากไอร์แลนด์เหนือตัดสินใจดึงเบรกฉุกเฉิน แต่รัฐบาลสหราชอาณาจักร ตัดสินใจไม่ยื่นวีโต้คัดค้าน ก็จะยิ่งทำให้เกิดปัญหาความขัดแย้งตามมาในอนาคต
ภาพ: Dan Kitwood / Pool / AFP
อ้างอิง:
