เป็นระยะเวลา 12 ปีนับจากที่สหพันธ์ฟุตบอลยุโรป (ยูฟ่า) ได้ประกาศใช้กฎการเงิน Financial Fair Play (FFP) เพื่อควบคุมการใช้จ่ายของสโมสรที่มีเจ้าของสโมสรความร่ำรวย เพื่อไม่ให้เกิดการได้เปรียบหรือเสียเปรียบมากเกินไปในการแข่งขัน
แต่ดูเหมือนความพยายามนั้นจะไม่เป็นผลนัก การบังคับใช้กฎ FFP เต็มไปด้วยคำถาม ทีมใหญ่ยังคงหาช่องทางที่จะ ‘อัดฉีด’ เงินเข้าสู่สโมสรโดยไม่ต้องแคร์อะไร ขณะที่ทีมอื่นทำได้แค่มองตาปริบๆ และยอมรับบทลงโทษหากสโมสรไม่สามารถปฏิบัติตามกฎได้
จุดต่ำสุดของกฎ FFP เกิดขึ้นในกรณีที่ยูฟ่าสั่งลงโทษแมนเชสเตอร์ ซิตี้ ด้วยการแบนจากการแข่งขันในรายการฟุตบอลของยูฟ่าเป็นระยะเวลา 2 ปี พร้อมปรับเงินมหาศาล แต่สุดท้ายถูกย้อนกลับเมื่อแมนฯ ซิตี้ เป็นฝ่ายชนะในการอุทธรณ์ต่ออนุญาโตตุลาการกีฬา (CAS) จากการที่หลักฐานที่ใช้ซึ่งมาจากอีเมลลับจาก Football Leaks ไม่มีน้ำหนักที่มากพอ
ณ จุดนั้นคือจุดล่มสลายในเรื่องความศักดิ์สิทธิ์ของกฎ FFP และทำให้ อเล็กซานเดอร์ เซเฟริน ในฐานะประธานยูฟ่าและฝ่ายบริหาร ยอมรับชะตากรรมในการคิดกฎใหม่ขึ้นมา
เรื่องนี้ไม่มีคำตอบมาเป็นระยะเวลานานพอสมควร จนกระทั่งยูฟ่าได้ผ่านมติในการประชุมเมื่อวันพฤหัสบดีที่ผ่านมา โดยจะมีการใช้กฎใหม่ที่เรียกว่า Financial Sustainability and Club Licensing Regulations (FSCLR) หรือกฎการเงินเพื่อความยั่งยืนและการออกใบอนุญาตของสโมสร
กฎใหม่นี้เป็นอย่างไร?
ตามคำนิยามของยูฟ่า กฎใหม่นี้จะตั้งอยู่บน ‘เสา’ ทั้งหมด 3 ต้นด้วยกัน อันประกอบไปด้วย ความสามารถในการชำระหนี้ (Solvency), เสถียรภาพ (Stability) และการควบคุมต้นทุน (Cost Control) โดยแต่ละข้อมีความหมายดังนี้
- Solvency หมายถึงการที่สโมสรจะไม่สามารถใช้เงินได้มากกว่าความสามารถในการชำระหนี้ให้แก่เจ้าหนี้ ยกตัวอย่างเช่น การจ่ายภาษี สโมสรเจ้าหนี้หรือลูกจ้าง ซึ่งความจริงเรื่องนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ เพราะเป็นกฎเดิมอยู่แล้ว แต่สิ่งที่เพิ่มคือยูฟ่าเพิ่ม ‘ความเข้มงวด’ ในการตรวจ โดยจะมีการตรวจบัญชีทุก 4 เดือน ซึ่งหากไม่สามารถปฏิบัติตามได้จะถูกลงโทษโดยอัตโนมัติ
- Stability คำว่าเสถียรภาพในความหมายของยูฟ่าคือ การดูว่าสโมสรจะยอมให้มีการขาดทุนได้มากแค่ไหน ซึ่งจากเดิมมีการระบุว่า จะยอมให้ขาดทุนได้ 30 ล้านยูโร ต่อ 3 ฤดูกาล ได้มีการเพิ่มเป็น 60 ล้านยูโร ต่อ 3 ฤดูกาล และหากสโมสรมี ‘สถานะทางการเงินที่เข้มแข็ง’ จะได้รับอนุญาตให้ขาดทุนเพิ่มได้อีก 10 ล้านยูโร
- ทีนี้มาถึงคำสำคัญที่ถูกจับตามองมากที่สุดคือ Cost Control ตามความหมายของยูฟ่าคือ การที่สโมสรจะสามารถจ่ายเงินค่าการย้ายทีม (Transfers), ค่าเหนื่อย (Wages) และค่าธรรมเนียมเอเจนต์ (Agent Fees) ได้ไม่เกิน 70 เปอร์เซ็นต์ของรายรับสโมสร หรือสมมติสโมสรมีรายรับ 100 ล้านยูโร ก็จะสามารถใช้ได้แค่ 70 ล้านยูโรเท่านั้น
สิ่งสำคัญอีกเรื่องที่มีความแตกต่างกันระหว่างกฎ FFP เดิม กับ FSCLR คือเรื่องของมูลค่ายุติธรรม (Fair Value) และรายการที่เกี่ยวโยงกัน (Related-Party Transactions) ซึ่งเป็นเรื่องของรายละเอียดทางบัญชี โดยในกฎใหม่ รายการที่เกี่ยวโยงกันทั้งหมดจะต้องเป็นมูลค่ายุติธรรม
กฎ FSCLR จะมีการบังคับใช้อย่างเป็นทางการตั้งแต่เดือนมิถุนายนนี้เป็นต้นไป โดยจะให้เวลาสโมสรในการปรับตัวกับกฎใหม่ 3 ปีด้วยกัน โดยจะเริ่มการลดการใช้จ่ายเหลือ 90 เปอร์เซ็นต์ของรายรับในฤดูกาล 2023/24 ก่อนจะลดเหลือ 80 เปอร์เซ็นต์ และ 70 เปอร์เซ็นต์ในฤดูกาล 2025/26
สำหรับกฎใหม่นี้ทางด้านยูฟ่าได้หารือร่วมกับสมาคมสโมสรฟุตบอลยุโรป (ECA) เพื่อหาทางออกร่วมกันในการปรับปรุงกฎ FFP ที่ใช้มาตั้งแต่ปี 2010 และดูเหมือนจะล้าสมัยและอ่อนแอเกินไป แม้ว่าทางยูฟ่าจะยืนยันว่า FFP เป็นกฎที่ประสบความสำเร็จในการช่วยเหลือสโมสรต่างๆ ไม่ให้เผชิญปัญหาทางการเงินก็ตาม
สำหรับสโมสรที่ฝ่าฝืนกฎใหม่จะมีบทลงโทษตั้งแต่การตัดแต้ม การถูกลดชั้นลงไปแข่งในระดับที่ต่ำกว่า และการลงโทษขั้นสูงสุดคือ การตัดสิทธิ์จากการเข้าแข่งขันในรายการสโมสรฟุตบอลยุโรป
โดยยูฟ่าเชื่อว่า กฎใหม่นี้จะช่วยให้สโมสรต่างๆ รับมือกับความท้าทายของโลกลูกหนังหลังยุคโควิด (ซึ่งได้รับผลกระทบร้ายแรงอย่างมากในช่วงปี 2020-2021) และจะช่วยปกป้องเกมฟุตบอล รวมถึงสามารถปกป้องตัวเองจากเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิดในอนาคตได้
และที่สำคัญที่สุดคือ การสร้างอนาคตที่ยั่งยืนให้แก่เกมฟุตบอลที่ทุกคนรัก
อ้างอิง:
- https://theathletic.com/news/uefa-approves-new-financial-regulations-to-replace-ffp-new-squad-cost-rule-of-70-per-cent-of-revenue/nStOjscm115G/
- https://www.bbc.com/sport/football/60973786
- https://www.skysports.com/football/news/11095/12584543/uefas-new-financial-sustainability-regulations-to-replace-ffp-all-you-need-to-know
- https://www.theguardian.com/football/2022/apr/07/players-could-face-european-bans-if-clubs-breach-new-uefa-financial-rules
