ในช่วงไม่กี่ปีมานี้ ข่าวเกี่ยวกับชีวิตนอกโลกได้รับความสนใจอย่างยิ่ง ไม่ว่าจะเป็นการตรวจพบดาวเคราะห์คล้ายโลกในระบบดาวอื่น หรือการที่หน่วยงานอย่าง NASA เริ่มการศึกษา UAP หรือ UFO อย่างจริงจัง
แต่คำถามสำคัญคือ มนุษย์เคยพบหลักฐานที่ชัดเจนของชีวิตต่างดาว หรือเคยติดต่อกับเอเลี่ยนที่ทรงภูมิได้หรือยัง?
เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ NARIT จัดเสวนาพิเศษในหัวข้อ ‘The Search for E.T. ภารกิจตามล่าหาสิ่งมีชีวิตต่างดาว’ โดยมีนักดาราศาสตร์ผู้เชี่ยวชาญร่วมให้ข้อมูลและตอบคำถามยอดฮิตเกี่ยวกับปริศนาของการหาชีวิตนอกโลก
ดร.ศุภชัย อาวิพันธุ์ นักวิจัยด้านดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะของ NARIT ระบุว่า “ในปัจจุบันมีดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะมากกว่า 5,000 ดวงที่ยืนยันการค้นพบแล้ว โดยนักวิจัยของ NARIT มีส่วนในการพบถึง 13 ดวง แต่จำนวนดังกล่าวยังเป็นเพียงส่วนหนึ่ง เมื่อพิจารณาถึงจำนวนดาวฤกษ์หลายล้านล้านดวงข้างนอกนั้น”
อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีการพบดาวเคราะห์ดวงไหนที่มีสภาพคล้ายโลก หรือสัญญาณและร่องรอยชีวภาพที่บ่งชี้ถึงชีวิตบนดาวเหล่านี้ แต่นักดาราศาสตร์ยังคงศึกษาและตรวจดูข้อมูลที่กล้องโทรทรรศน์ต่างๆ สำรวจ ไม่ว่าจะเป็นองค์ประกอบของบรรยากาศ หรือการดูคลื่นวิทยุที่อาจมาจากสัญญาณของเทคโนโลยีนอกโลก
ด้าน ศ.ดร.ไมเคิล การ์เรตต์ นักฟิสิกส์ดาราศาสตร์ และหัวหน้าคณะกรรมการ IAA SETI ได้ตอบคำถามยอดฮิตอย่าง ‘เอเลี่ยนเคยมาโลกของเราตั้งนานแล้ว’ ไว้ว่า “ผมไม่คิดว่ามีหลักฐานชัดเจนที่บ่งชี้ว่ามีชีวิตทรงภูมินอกโลกเคยมาโลกของเรา ไม่ว่าจะวันนี้ หรือในอดีตเมื่อนานแล้วก็ตาม
“คุณลองดูวัตถุต่างๆ ในระบบสุริยะ เช่น ดวงจันทร์ ดาวอังคาร ดาวพลูโต มันไม่มีหลักฐานเลยว่าเอเลี่ยนเคยไปเยือนดาวเหล่านี้มาก่อน ร่องรอยของเทคโนโลยีที่เราพบบนดาวเหล่านี้ล้วนเป็นสิ่งที่มนุษย์เราส่งไปทั้งนั้น”
เมื่อถูกถามถึงโอกาสที่รัฐบาล หรืออาจมีหน่วยงานใด พยายามปิดบังข้อมูลไม่ให้นักดาราศาสตร์สำรวจเรื่องไหนเป็นพิเศษ ที่อาจเกี่ยวข้องกับความลับหรือความมั่นคงได้ นักดาราศาสตร์ทั้งสองกล่าวไปในทางเดียวกันว่า โอกาสปกปิดข้อมูลนั้นเป็นไปได้น้อยมาก โดยเฉพาะในช่วงเวลาที่ทุกคนสามารถเข้าถึงโซเชียลมีเดียได้ และความเป็นไปได้คือ นักดาราศาสตร์ที่ค้นพบจะเผยแพร่ข้อมูล เพื่อให้ภาคส่วนต่างๆ ร่วมกันตรวจสอบและสืบดูสัญญาณดังกล่าวว่ามาจากชีวิตนอกโลกหรือไม่
ศ.ดร.การ์เรตต์ กล่าวถึงเหตุผลที่นักดาราศาสตร์ใช้คลื่นวิทยุในการตรวจหาสัญญาณจากชีวิตทรงภูมิว่า “คลื่นวิทยุนั้นสามารถทะลุผ่านกระจก และกำแพงบางๆ ได้ ดังนั้นมันจึงเป็นช่วงคลื่นที่เหมาะสำหรับการส่งข้อมูลระยะไกล และกาแล็กซีนั้นกว้างใหญ่ แถมเต็มไปด้วยฝุ่นต่างๆ กระจายอยู่ทั่ว แต่คลื่นวิทยุแทบไม่ได้รับผลกระทบจากฝุ่นหรือระยะทางที่ห่างไกลเช่นนี้ โดยคลื่นจากเทคโนโลยีต่างดาวและคลื่นจากวัตถุในธรรมชาตินั้นแตกต่างกัน ทำให้เราสามารถตรวจหาสัญญาณที่อาจมาจากชีวิตในระบบดาวอื่นได้”
สำหรับประเด็นความเชื่อมโยงระหว่าง UFO หรือ UAP กับชีวิตนอกโลก ศ.ดร.การ์เรตต์ ระบุว่า “ไม่มีหลักฐานเลยว่า UAP ที่มีมาจากนอกโลก ผมคิดว่ามีผู้คนที่พยายามใช้ข้อมูลเหล่านี้ (การเชื่อมโยงว่า UAP เป็นเทคโนโลยีของชีวิตต่างดาว) เพื่อผลประโยชน์ส่วนตัว หรือคนที่พยายามหาเงินจากเรื่องนี้ ผมคิดว่า UAP เป็นเพียงปรากฏการณ์ธรรมชาติ หรือเป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นเท่านั้น
“เราต้องทำความเข้าใจว่าท้องฟ้าในปัจจุบันต่างจากอดีตเมื่อ 50 ปีที่แล้ว มันมีหลายสิ่งหลายอย่างอยู่บนนั้น ซึ่งอาจเป็นอุปกรณ์ด้านความมั่นคงของแต่ละประเทศ ที่คอยสอดส่องและรักษาความปลอดภัยให้กับชาตินั้นๆ ซึ่งอาจถูกเข้าใจผิดและกลายเป็นข่าวลวงที่แพร่กระจายไปได้”
ดร.มติพล ตั้งมติธรรม นักวิชาการ NARIT เสริมในงานเสวนาว่า “เมื่อพูดถึงคำว่า UFO เรานึกถึงจานบิน นึกถึงเอเลี่ยน แต่แท้จริงแล้วความหมายของ UFO คือวัตถุลอยฟ้าที่เราไม่สามารถระบุได้ว่าคืออะไร ซึ่งการที่หลายหน่วยงานเปลี่ยนคำเรียกเป็น UAP เพื่อลดโอกาสเข้าใจผิดได้ และเป็นการสนับสนุนให้ผู้ที่พบเห็นวัตถุปริศนาต่างๆ ในการรายงานข้อมูลเข้ามา เพื่อโอกาสในการศึกษาสิ่งเหล่านี้อย่างจริงจัง
“ผมคิดว่าท้ายที่สุดแล้ว วัตถุส่วนมากที่ถูกรายงานมาจะได้รับการยืนยันว่าไม่ได้มาจากนอกโลก แต่เราก็อยากทราบอยู่ดีว่ามันคืออะไร และใครจะไปรู้ว่าอาจมีบางอย่างที่มาจากต่างดาวจริงๆ ซึ่งเราก็ไม่อยากให้ข้อมูลเหล่านี้หล่นหายไปโดยไม่มีโอกาสได้ตรวจสอบ”
การยืนยันว่าชีวิตนอกโลกมีจริงถือเป็นการค้นพบที่ยิ่งใหญ่มาก จึงต้องอาศัยหลักฐานที่ใหญ่ยิ่งไม่แพ้กัน และแม้ความน่าจะเป็นอาจมีอยู่มากมาย แต่ในปัจจุบันนักดาราศาสตร์ยังไม่มีหลักฐานที่ชัดเจนว่ามีชีวิตอยู่บนดาวดวงอื่น อาจด้วยข้อจำกัดของเทคโนโลยี ระยะเวลาที่สำรวจ หรือเพียงแค่ชีวิตทรงภูมินั้นดำรงอยู่ในคนละช่วงเวลากับเรา ต่างล้วนเป็นเหตุผลที่มีความเป็นไปได้ทั้งสิ้น
ภาพปก: Unidentified Flying Object. Concept of old photo. 3D illustration imitating old photography of UFO. (ktsdesign via ShutterStock)
