ความคืบหน้าล่าสุดวัคซีนโควิด-19 ทั่วโลกเดินหน้าไปถึงไหน? (กลางเดือนกรกฎาคม)

โควิด-19 กำลังแพร่ระบาดเข้าสู่เดือนที่ 7 ปัจจุบันมีวัคซีนโรคโควิด-19 ราว 170 ตัวที่กำลังอยู่ระหว่างการพัฒนาโดยทีมนักวิจัยจากทั่วโลก โดยทั่วไปต้องมีการศึกษา วิจัย และทดลอง ก่อนจะได้รับอนุญาตให้นำไปใช้กับผู้ป่วย แต่สำหรับโควิด-19 นั้นเป็นกรณีฉุกเฉินที่นักวิทยาศาสตร์ทั่วโลกต้องเร่งขั้นตอนการทดสอบและพัฒนา เพื่อให้สามารถผลิตวัคซีนที่มีประสิทธิภาพและความปลอดภัยได้ตามเป้าหมายภายในปี 2021

วิธีการพัฒนาวัคซีนโควิด-19 มีหลายรูปแบบ ได้แก่

การพัฒนาวัคซีนโดยใช้ยีนของไวรัส (Genetic Vaccines) บริษัท Moderna ของสหรัฐฯ, ทีมวิจัยรวมจากบริษัท BioNTech ของเยอรมนี, Pfizer ของสหรัฐฯ และ Fosun Pharma ของจีน รวมถึงมหาวิทยาลัยอิมพีเรียล คอลเลจ ลอนดอน ของสหราชอาณาจักร กำลังอยู่ในระหว่างการทดสอบในมนุษย์ระยะที่ 2

ขณะที่วัคซีนต้านโควิด-19 ของไทยที่พัฒนาโดยศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางการวิจัยและพัฒนาวัคซีน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (Chula VRC) ที่ยังคงอยู่ในขั้น Preclinical ก็ประสบผลสำเร็จการทดลองในสัตว์ คาดจะเปิดรับอาสาสมัครทดลองวัคซีนเฟสแรกในช่วงเดือนสิงหาคมนี้

การพัฒนาวัคซีนโดยใช้ไวรัสที่ทำให้อ่อนลงและไม่ก่อให้เกิดโรค มาตัดต่อใส่สารพันธุกรรม (Viral Vector Vaccines) ทีมวิจัยของ AstraZeneca ผู้ผลิตยารายใหญ่ของสหราชอาณาจักรและสวีเดนร่วมมือกับมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด วิจัยระยะ 2 และ 3 ไปพร้อมกัน โดยทดสอบในมนุษย์ระยะที่ 3 ที่บราซิลและแอฟริกาใต้ ทั้งยังได้รับเงินสนับสนุนการวิจัยจากสหรัฐฯ (Warp Speed)

ขณะที่ทีมวิจัยของ CanSino Biologics จากจีน ที่ร่วมมือกับสถาบันชีววิทยาของสถาบันวิทยาศาสตร์การแพทย์ทหารในจีน ซึ่งอยู่ในระหว่างการทดสอบในมนุษย์ระยะที่ 2 แต่สามารถทำให้วัคซีนกระตุ้นการตอบสนองของภูมิคุ้มกันได้ดี จนกองทัพจีนอนุมัติการใช้แล้วเป็นการภายใน โดยยังอยู่ในวงจำกัด เมื่อ 25 มิถุนายนที่ผ่านมา

การพัฒนาวัคซีนโดยใช้ชิ้นส่วนโปรตีนของไวรัส (Protein-Based Vaccines) บริษัท Novavax จากสหรัฐฯ อยู่ระหว่างการทดสอบในมนุษย์ระยะที่ 1 และ 2

การพัฒนาวัคซีนโดยใช้ไวรัสที่ไม่ทำงานหรือตายแล้ว (Whole-Virus Vaccines) บริษัท Sinopharm ของรัฐบาลจีน มีผลการทดสอบค่อนข้างดี และอยู่ในการทดสอบในมนุษย์ระยะที่ 3 แล้ว ขณะที่ Sinovac Biotech ที่สนับสนุนโดยเอกชนของจีน ก็เพิ่งจะขยับเข้าสู่ระยะที่ 3 แล้วเช่นกัน

การพัฒนาวัคซีนจากวัคซีนที่พร้อมใช้สำหรับโรคระบาดอื่นๆ (Repurposed Vaccines) ทีมวิจัยจากสถาบันวิจัยเด็ก Murdoch ในออสเตรเลีย ที่ทดลองนำวัคซีนป้องกันวัณโรคมาทดสอบใช้รักษาผู้ป่วยโควิด-19 ขณะนี้อยู่ในระยะที่ 3 แล้วเช่นกัน