ความปรารถนาจะมีชีวิตยืนยาวเป็นความปรารถนาที่ยิ่งใหญ่ของมนุษยชาติ เมื่อครั้งอดีต จิ๋นซีฮ่องเต้ส่งกองทัพหนุ่มสาวจำนวนมากกระจายกันไปตามภูมิภาคต่างๆ ของโลกใบนี้ ไม่ว่าจะเป็นการเดินเรือไปในท้องทะเลที่กว้างใหญ่ ดั้นด้นบุกขึ้นไปบนภูเขาสูงที่เต็มไปด้วยพายุหิมะและอันตราย ท่องไปในทะเลทรายโกบีจนถึงชายแดนมองโกเลีย วัตถุประสงค์เพื่อเสาะหายาอายุวัฒนะที่ทำให้พระองค์เป็นอมตะ ข้ามมาฟากของอียิปต์ เหล่าฟาโรห์และราชินีก็มีความพยายามไม่แพ้กัน ปาปิรุสฉบับหนึ่งบันทึกเอาไว้ชัดเจนว่า คลีโอพัตรามีรับสั่งให้แพทย์หลวงของพระนางผสมสมุนไพรที่ได้มาจากแดนไกลเพื่อใช้บำรุงร่างกายให้ดูสดสวยเป็นสาวสองพันปี อันที่จริงมนุษย์เราสามารถมีอายุยืนยาวได้นานแค่ไหน และมีเคล็ดลับอะไรที่จะทำให้คนเราอายุยืนและมีสุขภาพที่ดี

     หนังสือเยเนซิศในพระคัมภีร์ไบเบิลได้กล่าวถึงชาย 7 คนที่มีอายุยืนกว่า 900 ปี พวกเขาทั้งหมดเกิดก่อนน้ำท่วมโลกในสมัยโนอาห์ คนเหล่านี้คือ อาดาม, เซท, เอโนช (อะโนศ), เคนาน, ยาเร็ด, เมทูเซลาห์ (มะธูเซลา), และโนอาห์ (เยเนซิศ 5:5-27; 9:29) คนส่วนใหญ่ไม่เคยได้ยินชื่อเหล่านี้ แต่ตามตำนาน พวกเขาทั้งหมดเป็นบรรพบุรุษของมนุษย์ในสิบชั่วอายุแรก เมทูเซลาห์ได้ชื่อว่าเป็นคนที่อายุยืนที่สุดตามที่มีบันทึกไว้ในคัมภีร์คือ 969 ปี

     ไม่เพียงแต่พระคัมภีร์ไบเบิลที่พูดถึงเรื่องอายุของมนุษย์ ข้างฝ่ายพระพุทธศาสนาก็มีเรื่องทำนองนี้เช่นเดียวกัน ไตรภูมิพระร่วง วรรณคดีฉบับแรกของคนไทยกล่าวถึงทวีปทั้งสี่ที่มีมนุษย์อาศัยอยู่ ได้แก่ อุตตรกุรุทวีป คนในทวีปนี้มีอายุขัยเฉลี่ยประมาณ 1,000 ปี, ปุพพวิเทหทวีป มีอายุเฉลี่ย 700 ปี, อมรโคยานทวีป อายุเฉลี่ยของคนอยู่ที่ 500 ปี และชมพูทวีป ที่พวกเราอาศัยอยู่กันนั้นไม่ระบุว่าอายุขัยเฉลี่ยของคนเป็นเท่าไร แต่บอกว่าคนที่ทำกรรมดีก็จะมีอายุยืนยาวกว่าคนที่ทำกรรมชั่ว

     มีความพยายามอธิบายถึงเรื่องนี้และมีทฤษฎีต่างๆ นานา บ้างก็ว่าวิธีการนับเวลาของมนุษย์ในยุคก่อนไม่เหมือนกับปัจจุบัน 1 ปีในสมัยนั้นสั้นกว่า 1 ปีในสมัยนี้ บ้างก็ว่าเป็นเพราะบาปและกิเลสที่ทำให้มนุษย์อายุสั้นลงไปเรื่อยๆ ในปัจจุบัน อายุขัยเฉลี่ยของคนจึงน้อยกว่า 100 ปี

     แต่ก็มีวิจัยทางการแพทย์จำนวนมากที่บอกให้เรารู้ว่ามนุษย์สามารถมีอายุยืนยาวได้มากกว่า 100 ปี หากมีการดูแลร่างกายที่ดีพอ เราทราบกันดีว่าประชากรชาวโอกินาวา ประเทศญี่ปุ่น เป็นกลุ่มประชากรที่มีอายุยืนยาวที่สุดในโลก อายุขัยเฉลี่ยของพวกเขานั้นสูงถึง 90 ปีในผู้หญิง และ 84 ปีในผู้ชาย รวมถึงพบว่ามีผู้ที่อายุเกิน 100 ปี และยังมีชีวิตอยู่อย่างแข็งแรงอีกเป็นจำนวนมาก

     เป็นที่ยอมรับกันในวงการแพทย์ว่าปัจจัยสำคัญที่ทำให้คนโอกินาวามีอายุยืนยาวกว่าคนในพื้นที่อื่นๆ ก็คืออาหาร อากาศ และสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้วิธีคิดและปรัชญาในการดำเนินชีวิตของพวกเขาก็เป็นเรื่องน่าสนใจที่พวกเราอาจจะนำมาประยุกต์ใช้กับตนเองได้

โดยปกติผู้สูงวัยโดยทั่วไปนั้นมักชอบเก็บตัวเงียบๆ ไม่ค่อยออกไปไหนมาไหน แต่ผู้สูงวัยชาวโอกินาวานั้นกลับตรงกันข้าม พวกเขาชอบออกไปพบปะสังสรรค์และพูดคุยกันถึงเรื่องต่างๆ และนี่เป็นอีกหนึ่งเคล็ดลับง่ายๆ ที่ทำให้ชีวิตยืนยาว

     ในหนังสือ Ikigai: The Japanese Secret to a Long and Happy Life ของเฮกเตอร์ การ์เซีย เขาและทีมงานได้ลงพื้นที่ไปยังโอกินาวา ใช้เวลาสัมภาษณ์บรรดาคุณปู่คุณย่าที่มีอายุยืนยาวทั้งหลายว่าพวกท่านเหล่านั้นมีเคล็ดลับอะไรในการใช้ชีวิต เฮกเตอร์พบว่ามีหลายข้อที่ทุกคนตอบเหมือนกันอย่างน่าประหลาด ได้แก่

     อย่าคิดมาก อย่าวิตกกังวลกับสิ่งที่ยังมาไม่ถึง ใช้ชีวิตทุกๆ วันอย่างเรียบง่าย พยายามหาเวลาพบปะกับผู้คน ไม่เก็บตัวอยู่แต่ในบ้าน สร้างสุขนิสัยที่ดีในการดำเนินชีวิต เข้านอนแต่หัวค่ำ ตื่นนอนตรงเวลา รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ โดยเฉพาะผักทั้งหลาย

     ที่สำคัญอย่างหนึ่งคือการมีกิจกรรมทางสังคมกับเพื่อนฝูง เพราะโดยปกติผู้สูงวัยโดยทั่วไปนั้นมักชอบเก็บตัวเงียบๆ ไม่ค่อยออกไปไหนมาไหน แต่ผู้สูงวัยชาวโอกินาวานั้นกลับตรงกันข้าม พวกเขาชอบออกไปพบปะสังสรรค์และพูดคุยกันถึงเรื่องต่างๆ และนี่เป็นอีกหนึ่งเคล็ดลับง่ายๆ ที่ทำให้ชีวิตยืนยาว

     ไม่เร่งร้อน ไม่เร่งรีบ ทำชีวิตให้เรียบง่าย ทำงานครั้งละหนึ่งอย่าง ไม่ประเดประดังทำหลายอย่างในเวลาเดียวกัน มองโลกในแง่ดี ทั้ง 5 ข้อนี้เป็นสิ่งที่เฮกเตอร์พบในการสัมภาษณ์ผู้สูงอายุที่โอกินาวาจำนวนหลายร้อยคน ทุกคนล้วนมีข้อสรุปไปในทำนองเดียวกัน

     และนี่อาจเป็นหนึ่งในเคล็ดลับที่ทำให้คนเรามีอายุที่ยืนยาวกว่าคนทั่วไป

อ้างอิง:

• Ikigai: The Japanese Secret to a Long and Happy Life ของ เฮกเตอร์ การ์เซีย
• Buettner, Dan (2015). The Blue Zones Solution: Eating and Living Like the World’s Healthiest People. National Geographic. ISBN 1426211929 – The Huffington Post.