พรีเมียร์ลีกกำลังจะกลับมาลงสนามอีกครั้งในเช้ามืดวันที่ 10 สิงหาคมนี้ เวลา 02.00 น. ซึ่งนอกเหนือจากเรื่องในสนามที่เต็มไปด้วยความตื่นเต้นพอสมควรกับการตระเตรียมขุมกำลังของทีมต่างๆ แล้ว ฟุตบอลลีกสูงสุดของอังกฤษที่เราผูกพันมาหลายสิบปีนี้ยังมีแง่มุมต่างๆ ที่น่าสนใจอีกมากมายที่อยากจะหยิบมาเล่าสู่กันฟังครับ

เมื่อต้นปีที่ผ่านมา มีรายงานฉบับล่าสุดเกี่ยวกับผลกระทบต่อด้านเศรษฐกิจและสังคมของฟุตบอลพรีเมียร์ลีก (Premier League Economic and social impact) โดยรายงานฉบับดังกล่าวซึ่งจัดทำโดย EY หรือ Ernst and Young LLP มีรายละเอียดมากมายที่น่าสนใจ

อันดับแรกเลย รายงานเปิดเผยตัวเลขว่า พรีเมียร์ลีกนั้นทำรายได้ให้กับผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ หรือที่เรารู้จักกันดีตามข่าวว่า GDP มากถึง 7.6 พันล้านปอนด์ หรือคิดเป็นเงินไทยในยุคบาทแข็งยิ่งกว่าเพชรได้ประมาณ 2.81 แสนล้านบาท

ขณะที่ 20 สโมสรในพรีเมียร์ลีก ยังทำให้เกิดการจ้างงานในสหราชอาณาจักรมากถึง 100,000 ตำแหน่งด้วยกัน

บนโลกใบนี้มีถึง 188 ประเทศ ที่รับสัญญาณถ่ายทอดสดฟุตบอลพรีเมียร์ลีกครับ โดยมีการประเมินมูลค่าของค่าลิขสิทธิ์ในการถ่ายทอดสดสูงถึง 9.2 พันล้านปอนด์ หรือ 3.4 แสนล้านบาทโดยประมาณ ซึ่งในจำนวนนี้เกือบครึ่งเป็นค่าลิขสิทธิ์ในต่างประเทศ (ที่ไม่ใช่ในสหราชอาณาจักร)

โดย SportBusiness Media มีการเปิดเผยครับว่า ในรอบการประมูลลิขสิทธิ์การถ่ายทอดสดพรีเมียร์ลีกรอบนี้ (2019-2022) มูลค่าของค่าลิขสิทธิ์ในต่างประเทศทั่วโลกอยู่ที่ 4.35 พันล้านปอนด์ เพิ่มขึ้นจากเดิมอีก 35 เปอร์เซ็นต์

แน่นอนครับว่า ตัวเลขขนาดนี้ทำให้พวกเขาเป็นอันดับหนึ่งของโลกแบบไม่ต้องคิดจะแข่ง และจากข้อมูลแล้ว พวกเขาเป็นรายการกีฬาที่ได้รับความนิยมสูงที่สุดของโลกมากกว่าลีกชาติอื่นๆ ในยุโรป ไม่ว่าจะเป็นบุนเดสลีกา, ลาลีกา, เซเรียอา, ลีกเอิง หรือแม้กระทั่งอเมริกันเกมส์อย่างเอ็นบีเอ, เอ็นเอฟแอล, เอ็มแอลบี หรือเอ็นเอชแอล ก็สู้ไม่ไหว

พรีเมียร์ลีกยังเป็น ‘ซูเปอร์แบรนด์’ ที่สำคัญต่อภาพลักษณ์ของวัฒนธรรมอังกฤษ

สโมสรอย่างลิเวอร์พูลมีความหมายไม่ได้แตกต่างไปจาก แฮร์รี่ พอตเตอร์, เดอะโรลลิงสโตนส์ หรือโรลส์-รอยซ์ 

แฟนฟุตบอลมากมายทั่วโลกพร้อมจะเดินทางมาถึงอังกฤษ เพื่อโอกาสที่จะได้ตามติดทีมรักของตัวเองที่เคยได้ชมผ่านหน้าจอโทรทัศน์สักครั้ง รวมถึงเหล่านักลงทุนที่สนใจจะมาลงทุนในธุรกิจฟุตบอล, นักเรียนที่อยากจะได้มาเรียนในประเทศที่บ้าคลั่งเกมลูกหนัง 

อาจเรียกได้ว่า พรีเมียร์ลีกก็เป็น Soft Power ที่ทรงพลังอย่างมากต่อโลกใบนี้ 

ว่าแต่นอกจากเรื่องใหญ่ๆ เหล่านี้แล้ว ยังมีเรื่องเล็กๆ น้อยๆ ที่ทำให้พรีเมียร์ลีกไร้เทียมทาน

รายละเอียดเหล่านี้นอกจากเราจะไม่รู้ (แต่ถ้ารู้แล้วก็ถือว่าสุดยอดมากครับ) เราก็อาจจะไม่ทันได้สังเกตและคาดไม่ถึงว่าสิ่งเล็กๆ น้อยๆ เหล่านี้จะมีความสำคัญได้มากถึงขนาดนี้

มีอะไรกันบ้าง? มาดูกันครับ

1. สีสันที่สดสวย

เคยสังเกตไหมครับว่าเวลาที่เราชมการถ่ายทอดสดฟุตบอลพรีเมียร์ลีก ทำไมภาพมันจึงได้คมชัดและมีสีสันที่สดสวยราวกับเป็นภาพตัวอย่างที่เราจะไปยืนจ้องอยู่หน้าโทรทัศน์ตามแผนกเครื่องใช้ไฟฟ้า

หญ้าก็เขียว เสื้อทีมก็สีสดใส ทุกอย่างดู ‘เป๊ะ’ ไปเสียหมด

เรื่องนี้มันเป็นรายละเอียดเล็กๆ นะครับ แต่เป็นรายละเอียดสำคัญที่พรีเมียร์ลีกทำได้ดีกว่าลีกอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นการถ่ายทอดสดเกมในช่วงกลางวัน หรือจะเป็นแมตช์ในช่วงกลางคืน ภาพที่ปรากฏบนจอนั้นจะต้องออกมาดูดีทั้งหมด

ที่เป็นแบบนี้เพราะเรื่องของ ‘สีสัน’ นั้นมีความสำคัญต่อผู้ชมครับ โดยมีผลการสำรวจแล้วว่า ผู้ชมกว่า 90% จะตัดสินผลิตภัณฑ์โดยดูจากเรื่องของสีสันเพียงอย่างเดียว

ดังนั้น ระหว่างการชมฟุตบอลพรีเมียร์ลีกที่ทุกอย่างดูสวยงามสดใสไปหมด กับฟุตบอลเซเรียอาหรือลาลีกา ที่ออกมาทะมึนทึม มีโอกาสสูงกว่าที่ผู้ชมจะเลือกดูสิ่งที่สวยกว่าอย่างฟุตบอลพรีเมียร์ลีก

เชื่อไหมครับว่าเคยมีข่าวถึงขั้นที่สโมสรในลาลีกาออกมาเรียกร้องขอให้มีการปรับสีพื้นหญ้าในสนามให้เขียวสดขึ้น เพื่อให้เป็นที่น่าดึงดูดใจไม่แพ้พรีเมียร์ลีก

2. เสียงดังฟังชัด

ในการชมการถ่ายทอดสด หนึ่งในสิ่งที่จะช่วยทำให้เกิดอรรถรสในการรับชม นอกจากภาพแล้วก็คือเสียงครับ (ก็แหงล่ะ เพราะรสและกลิ่นมันส่งออกมาไม่ได้!) 

เสียงบรรยากาศจากในสนามจะช่วยเร้าความรู้สึกของผู้ชมได้อย่างดี ไม่ว่าจะเป็นเสียงหวดบอลกันดังตุ้บตั้บ เสียงสนับแข้งที่ปะทะกับปุ่มสตั๊ดที่ชวนรวดร้าว ไปจนถึงเสียงตะโกนสั่งการของผู้จัดการทีมข้างสนามที่โหวกเหวกฟังไม่ได้ศัพท์

และแน่นอน รวมถึงเสียงของกองเชียร์ในสนามที่ดังกระหึ่ม

ด้วยความใส่ใจของทีมงานพรีเมียร์ลีก (และความมีเงินถึงที่จะสามารถซื้ออุปกรณ์สำหรับบันทึกเสียงคุณภาพดีที่สุด) พวกเขาไม่ละเลยเรื่องเล็กๆ น้อยๆ เหล่านี้ ด้วยการกระจายไมโครโฟนไว้ตามจุดต่างๆ รอบสนามให้มากที่สุด

ดังนั้น ถึงในความเป็นจริงแล้ว บรรยากาศในสนามพรีเมียร์ลีก สมมติเช่น คิง เพาเวอร์ สเตเดียมอาจจะไม่ได้ดังเท่ากับสนามซิกนัล อิดูนา ปาร์กของโบรุสเซีย ดอร์ทมุนด์ในเยอรมนีที่จุผู้ชมได้เกือบแสนคน แต่ทีมงานของพรีเมียร์ลีกก็สามารถ ‘เสก’ ให้บรรยากาศในคิง เพาเวอร์ สเตเดียมยิ่งใหญ่เหมือนสมรภูมิเฮล์มส์ดีพในภาพยนตร์เรื่อง The Lord of the Rings ได้

3. สตอรีมากมี

ต้นทุนสำคัญที่สุดของพรีเมียร์ลีกที่ไม่สามารถประเมินค่าได้คือ ‘ประวัติศาสตร์’ และ ‘วัฒนธรรม’

การที่สโมสรแต่ละแห่งก่อตั้งมายาวนานมากกว่า 100 ปี โดยที่ยังสามารถดำรงอยู่ได้ นั่นหมายถึงพวกเขามี ‘สตอรี’ มากมายที่จะนำมาใช้ในการตกแต่งให้พรีเมียร์ลีกมีความน่าติดตามชม

เรื่องราวที่ไม่ว่าจะเป็นความยิ่งใหญ่แต่เดิมของสโมสร ไปสู่ความขัดแย้งระหว่างเมือง (ลิเวอร์พูล-แมนเชสเตอร์ ยูไนเต็ด), ความขัดแย้งภายระหว่างแคว้น (ลีดส์-แมนเชสเตอร์ ยูไนเต็ด), ความขัดแย้งภายในเมือง (อาร์เซนอล-ท็อตแนม ฮอตสเปอร์) เรื่อยไปจนถึงความเป็นปฏิปักษ์กันแห่งยุคสมัย (อาร์เซนอล-แมนเชสเตอร์ ยูไนเต็ดในยุค อาร์เซน เวนเกอร์ กับ เซอร์อเล็กซ์ เฟอร์กูสัน หรือลิเวอร์พูล-แมนเชสเตอร์ ซิตี้ในปัจจุบัน)

สตอรีเหล่านี้ทำให้เราพร้อมที่จะจับจองพื้นที่บนโซฟา เพื่อจะติดตามเกมเหล่านี้ไปด้วย ซึ่งบางครั้งผลการแข่งขันในเวลาก็อาจจะไม่มีความหมายเท่าสตอรีเหล่านี้ก็ได้

ความสนุกอีกอย่างของพรีเมียร์ลีกคือ การที่เรามักจะคาดเดาผลการแข่งขันได้ยากมาก (ยกเว้นแมนเชสเตอร์ ซิตี้ของ เป๊ป กวาร์ดิโอลา) นั่นทำให้ต่อให้ไม่ใช่เกมที่เป็นการพบกันของคู่ปฏิปักษ์ มันก็อาจจะมีจุดพลิกผันที่คาดไม่ถึงเกิดขึ้นได้เสมอ

การชมพรีเมียร์ลีกจึงเหมือนการที่เราได้นั่งชมภาพยนตร์ 10 เรื่องในทุกสัปดาห์ (โดยที่ไม่มีใครจะสามารถมาสปอยล์ตอนจบได้ด้วย) จะสนุกบ้าง ไม่สนุกบ้าง เหนือจินตนาการบ้าง เราก็พร้อมจะนั่งดูโดยไม่เบื่อ

4. วิเคราะห์บอลแบบจริงจัง

ความสนุกในการชมฟุตบอลนั้นไม่ได้จำกัดอยู่ที่ 90 นาทีของการแข่งขันครับ มันมากกว่านั้น

30 นาทีก่อนแข่ง 15 นาทีระหว่างพักครึ่ง และอีก 30 นาทีหลังแข่งขัน ก็เป็นช่วงเวลาที่บันเทิงไม่แพ้กัน สำหรับคนที่รักเกมฟุตบอล เพราะนั่นคือช่วงเวลาที่เราจะได้มีการ ‘ถกเถียง’ ในสิ่งที่จะเกิดขึ้น หรือสิ่งที่เกิดขึ้นไปแล้วของเกมการแข่งขัน

การวิเคราะห์ฟุตบอลจึงเป็นอีกหนึ่งองค์ประกอบที่สำคัญมาก บางครั้งการวิเคราะห์ที่ดี ต่อให้เกมไม่มีอะไร ก็อาจจะทำให้เหมือนมีอะไรได้ 

จุดนี้เป็นจุดที่พรีเมียร์ลีกเก่งมากครับในการสร้างความรู้สึกให้อยากติดตามเกมฟุตบอล โดยสตูดิโอกลางของอังกฤษ (ซึ่งทราบข่าวว่า ในปีนี้เราจะได้ชมการวิเคราะห์จากสตูดิโออังกฤษในการถ่ายทอดสดทางทรู วิชั่นส์ด้วย) จะมีทีมวิเคราะห์ที่เป็น Football Pundit คือเป็นผู้รู้จริงๆ มาวิเคราะห์เกมให้เราเห็นเป็นฉากๆ

หากยังจำกันได้ในช่วงไม่กี่ปีก่อนหน้า หนึ่งในผู้วิเคราะห์ที่เทพสุดๆ คือ เธียร์รี อองรี ที่สามารถทำให้ผู้ชมได้เห็นสิ่งที่อาจไม่ทันสังเกตในจังหวะการเล่นต่างๆ ได้อย่างเหลือเชื่อ จนถูกนำมาตัดเป็นไวรัลคลิปในโลกโซเชียล

การจะวิเคราะห์ได้แบบนี้ไม่ใช่นั่งอ่านข่าวฟุตบอลทุกวันแล้วจะทำได้ครับ มันต้องเป็นคนที่มีประสบการณ์ในเกมระดับนี้มาอย่างโชกโชนจริงๆ จึงจะวิเคราะห์สถานการณ์ได้อย่างเฉียบขาด 

ไม่ใช่ชื่อนักฟุตบอลยังจำไม่ได้ เรียกไม่ถูก เลือก Scenario มาวิเคราะห์ไม่ดี ขาดความรู้ความเข้าใจเรื่องศาสตร์ลูกหนัง ไม่ได้ให้ความรู้ใหม่ๆ แก่ผู้ชม

ในขณะที่ลีกอื่นไม่ได้มีสตูดิโอวิเคราะห์แบบจริงจังในระดับนี้ (หรือถ้ามีก็เป็นของผู้ได้รับลิขสิทธิ์ของแต่ละชาติ) ตรงนี้คือข้อได้เปรียบ และนำไปสู่ Engagement ของแฟนบอลที่พร้อมจะติดตามพรีเมียร์ลีก

ไม่ว่าจะพยักหน้าหงึกๆ เพราะเห็นด้วย หรือตะโกนโหวกเหวกเพราะไม่เห็นด้วยบนหน้าจอ หรือจะลามไปสู่การแสดงความคิดเห็นบนโลกโซเชียลก็ตาม

5. ช่วงเวลาดีๆ

เรื่องเล็กๆ สุดท้าย แต่สำคัญคือ เรื่องของเวลาการถ่ายทอดสดฟุตบอลพรีเมียร์ลีก

แต่เดิมฟุตบอลในอังกฤษจะลงสนามกันในเวลาบ่าย 3 โมงของวันเสาร์ (เป็นที่มาของคำว่า When Saturday Comes) ซึ่งเป็นช่วงเวลาทองสำหรับตลาดใหญ่ในเอเชีย เพราะจะอยู่ในช่วงหัวค่ำ 1-3 ทุ่ม และจะเป็นช่วงเช้าของตลาดทางอเมริกา

อย่างไรก็ดี เพื่อให้แฟนบอลทั่วโลกได้ติดตามพรีเมียร์ลีกอย่างทั่วถึง (และไม่ทรมานเกินไป) ทำให้มีการเริ่มกระจายเวลาแข่งขัน เริ่มจากเที่ยงวันที่อังกฤษ (หรือเย็นๆ บ้านเรา) ล่าสุดคือมีแมตช์รอบค่ำของเกมสุดสัปดาห์ รวมถึงเกมในคืนวันศุกร์ที่เพิ่มขึ้นมาด้วย

เรียกว่าในแต่ละสัปดาห์ หรือ Matchweek จะมีสลอตเวลาของพรีเมียร์ลีกกระจายเต็มไปหมด เรียกว่าต้องมีสักช่วงแหละที่จะได้นั่งดูพรีเมียร์ลีก

พรีเมียร์ลีกเป็นลีกแรกๆ ที่สนใจเรื่องนี้อย่างจริงจัง ขณะที่ลีกอื่น อย่างเช่น ลาลีกาหรือเซเรียอาเพิ่งจะเริ่มทำตามได้ไม่กี่ปีเท่านั้น (4-5 ปีก่อน ลาลีกายังเตะกันช้าตามประสาคนสเปนที่กว่าจะได้ดูในบ้านเราก็เกือบสว่าง) ทำให้พวกเขาเข้ากุมพื้นที่หัวใจแฟนบอลทั่วโลกเอาไว้ได้

ทั้งหมดที่กล่าวมาคือ รายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ แต่สำคัญที่ทำให้พรีเมียร์ลีกยังเป็น The Greatest Show on Earth ที่หนึ่งในใจของแฟนบอลทั่วโลก ไม่ว่าจะวันนี้หรือวันไหน

ส่วนใครจะเชียร์ทีมอะไร ตั้งเป้าหมายเอาไว้ขนาดไหน? 

ขอให้โชคดีมีชัยทุกท่านตลอดฤดูกาลที่ยาวนาน 10 เดือนนี้นะครับ 🙂

ป.ล. ทีมผมรอมา 30 ปีแล้วครับ…

พิสูจน์อักษร: ภาวิกา ขันติศรีสกุล