ในช่วง 1-2 ปีที่ผ่านมา หลายคนน่าจะได้ยินข่าวการถูกรื้อถอน ไล่ที่ หายตัว หรือทำลาย ของทั้งคนและสถานที่ในประเทศ ซึ่งนอกจากการ ‘หาย’ ไปของคนหรือสถานที่หนึ่ง เหตุการณ์ดังกล่าวยังซ่อนเร้นนัยสำคัญที่ไม่ได้เคยเกิดขึ้นแค่ครั้งหนึ่ง แต่เป็นเรื่องเศร้าที่เกิดขึ้นมาแล้วซ้ำๆ เมื่อต้องการ ‘ลบ’ อะไรบางอย่าง และ ‘สร้าง’ เรื่องราวหรือความทรงจำใหม่ขึ้นมาแทน
นอกจากเรื่องราว ข่าวสาร และความคิดเห็น ที่ส่วนมากมักจะถูกห้ามไม่ให้พูดในประเทศ เราอยากชวนทุกคนไปสำรวจพื้นที่ส่วนต่างๆ ในโลก ที่ต้องเจอปัญหาการถูกทำให้ ‘หาย’ ไปคล้ายๆ กันผ่าน The Destruction of Memory และ Tomorrow We Disappear สองสารคดีที่ทาง Documentary Club และคณะก้าวหน้า นำมาฉายให้รับชมฟรีระหว่างวันที่ 23-25 มิถุนายน 2563
The Destruction of Memory (2016) หรือชื่อภาษาไทย ลบประวัติศาสตร์ ล้างความทรงจำ โดย ทิม สเลด ผู้กำกับชาวออสเตรเลีย ที่สนใจประวัติศาสตร์ศิลปะหลายแขนง ได้แรงบันดาลใจมาจากหนังสือชื่อเดียวกันที่เขียนโดย โรเบิร์ต เบวาน มาสร้างเป็นสารคดีความยาว 1 ชั่วโมง 21 นาที
ที่จะพาเราไปพบกับประวัติศาสตร์การทุบทิ้ง รื้อถอน ทำลายวัตถุและสถาปัตยกรรมที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ ไปจนถึงการลบ ‘ชื่อ’ สิ่งใดสิ่งหนึ่งออกไปราวกับไม่เคยมีสิ่งนั้นเกิดขึ้นมาก่อน แน่นอนว่าการกระทำเหล่านั้น ไม่ใช่แค่การลบสิ่งเหล่านั้นออกไปจากพื้นที่ แต่เป็นการลบทุกเรื่องราว ทุกประวัติศาสตร์ที่เคยเกิดขึ้นรอบข้างให้หายไปจาก ‘ความทรงจำ’ ของผู้คน ก่อนที่จะสถาปนาประวัติศาสตร์ใหม่ขึ้นมาด้วยน้ำมือของผู้ทำลาย
Tomorrow We Disappear (2014) หรือชื่อภาษาไทย พรุ่งนี้…เราสาบสูญ กำกับโดย จิม โกลด์บลัม และ อดัม เอ็ม เว็บเบอร์ สองผู้กำกับชาวอเมริกา ที่อยากสร้างภาพยนตร์เกี่ยวกับชุมชนนักมายากลสักแห่งในโลก จนได้พบกับ นิคมกาฐปุตลิ ชุมชนศูนย์รวมนักแสดงมายากล นักกายกรรม ศิลปินเชิดหุ่น ฯลฯ ในกรุงนิวเดลี ประเทศอินเดีย
แต่เรื่องราวที่พวกเขาค้นพบคือ ‘ชีวิตจริง’ ของครอบครัวศิลปินมากกว่า 1,000 ครอบครัว ที่อยู่ร่วมกันมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 70 กระทั่งวันหนึ่งรัฐบาลมีนโยบายทวงคืนพื้นที่ดังกล่าวที่พวกเขามองว่าเป็น ‘สลัม’ หรือชุมชนแออัด เพื่อนำไปพัฒนาเป็นที่ทำงานของกลุ่มทุนใหญ่ พร้อมกับคำมั่นสัญญาที่ว่ารัฐบาลจะจัดหาที่อยู่ใหม่ที่ดีกว่ามาให้
ทันทีที่พื้นที่เก่าถูกรื้อถอน พื้นที่ใหม่ถูกพัฒนาตามนโยบายเศรษฐกิจ ชีวิตของครอบครัวศิลปินที่ต้องย้ายจากถิ่นฐานเดียวในชีวิต กลับต้องเข้าไปอยู่ใน ‘กล่อง’ สี่เหลี่ยมแคบๆ ที่ไม่มีแม้ห้องน้ำ แถมยังอยู่ในพื้นที่ห่างไกลจนไม่สามารถใช้ชีวิตและประกอบอาชีพได้ตามปกติ
และเปลี่ยนจากภาพยนตร์ชุมชนนักมายากล กลายเป็นสารคดีความยาว 1 ชั่วโมง 20 นาที ที่ฝากเครื่องหมายคำถามตัวใหญ่ๆ ไปถึงเหล่าคนที่ให้สำคัญสัญญาถึงชีวิตที่ดีกว่าของพวกเขาเอาไว้ว่า
“ไม่รู้ว่าเราเป็นอะไรกันแน่ เป็นศิลปิน หรือว่าเป็นแค่คนจน”
ถึงแม้ไทม์ไลน์บางเหตุการณ์จะห่างกันหลายสิบปี และสถานที่เกิดเหตุก็อยู่ห่างจากพวกเราไปหลายพันไมล์ แต่เรื่องราวที่นำเสนอในสารคดีทั้ง 2 เรื่อง กลับทำให้เราเห็นภาพเหตุการณ์และเรื่องราวหลายอย่างที่เกือบถูกทำให้ ‘ลืม’ ซ้อนขึ้นมาอีกครั้งได้อย่างตกใจ
เรื่องราวของ ‘ชีวิต’ ที่ถูกตีคุณค่าไม่เท่ากัน, เรื่องของผู้คนที่ถูกทำให้หายสาบสูญ, เรื่องราวของสถานที่ที่ถูกทำลาย และเรื่องราวประวัติศาสตร์แบบใหม่ ที่มีคนพยายามปลูกฝังเอาไว้ภายในความทรงจำของผู้คน
สามารถรับชมสารคดีทั้ง 2 เรื่องแบบไม่มีค่าใช้จ่าย ภายในวันที่ 23-25 มิถุนายน 2563 ตามขั้นตอนต่อไปนี้
- ล็อกอินเข้าบัญชี Vimeo ของคุณ (หากยังไม่มี กรุณาสมัครด้วยอีเมล ไม่มีค่าใช้จ่ายใดๆ)
- คลิกชม The Destruction of Memory ที่ https://vimeo.com/ondemand/destruction
และคลิกชม Tomorrow We Disappear ที่ https://vimeo.com/ondemand/tomorrowdisappear
- คลิกปุ่ม Rent
- ในหน้าชำระเงิน ไม่ต้องกรอกข้อมูลบัตร **แต่กดตรง ‘Apply Promo Code’ แล้วกรอกรหัส ‘destruction’ สำหรับ The Destruction of Memory และ ‘disappear’ สำหรับ Tomorrow We Disappear
- กดปุ่ม Apply (อย่ากดปุ่ม Rent)
- กด Continue (หากเว็บแจ้งว่าไม่มีหน้านี้ ให้รีเฟรช) และ Watch Now เข้าชมภาพยนตร์ฟรีได้ทันที!
พิสูจน์อักษร: พรนภัส ชำนาญค้า
อ้างอิง:
