เกิดอะไรขึ้นที่เซเชลส์ หลังฉีดวัคซีนครบโดสแล้วกว่า 60% แต่ผู้ติดเชื้อรายใหม่ยังคงเพิ่มสูง

หลายประเทศทั่วโลกเดินหน้าฉีดวัคซีนเพื่อรับมือกับการแพร่ระบาดของโควิด-19 โดยหวังว่าวัคซีนต้านโควิด-19 จะเป็นหนึ่งในเครื่องมือสำคัญในการควบคุมสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ภายในประเทศ โดยสัปดาห์ที่ผ่านมา เซเชลส์พบผู้ติดเชื้อรายใหม่เพิ่มสูงขึ้น แม้ประชากรภายในประเทศจะเข้ารับวัคซีนครบโดสแล้วมากกว่า 60% ของประชากรทั้งหมดแล้วก็ตาม

สถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ในเซเชลส์เป็นอย่างไร

เซเชลส์เป็นประเทศหมู่เกาะที่ตั้งอยู่ในมหาสมุทรอินเดีย มีประชากรทั้งหมดราว 98,400 ราย (2020) นับเป็นประเทศเอกราชที่มีจำนวนประชากรอาศัยอยู่น้อยที่สุดในทวีปแอฟริกา พบผู้ติดเชื้อรายแรกช่วงต้นเดือนมีนาคม 2020 มีผู้ติดเชื้อสะสม 6,373 ราย เสียชีวิตแล้ว 28 ราย รักษาหายแล้วกว่า 82%

โดยเซเชลส์เป็นประเทศแรกในทวีปแอฟริกาที่เริ่มต้นฉีดวัคซีนต้านโควิด-19 ให้กับประชากรของตนเอง ด้วยวัคซีนสัญชาติจีน ตั้งแต่ช่วงต้นเดือนมกราคม 2021 ที่ผ่านมา ปัจจุบันทางการเซเชลส์อนุมัติการใช้วัคซีนต้านโควิด-19 เพียง 2 ตัว ได้แก่ วัคซีนจาก Sinopharm/Beijing ที่ได้รับมอบจากสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (UAE) และวัคซีนจาก AstraZeneca ที่ผลิตโดยสถาบันเซรุ่มแห่งชาติอินเดีย (SII)

จากการติดตามสถานการณ์การฉีดวัคซีนในประชาคมโลกของ Our World In Data ทางการเซเชลส์เดินหน้าฉีดวัคซีนให้ประชาชนแล้ว 127,721 โดส (3 พฤษภาคม) ชาวเซเชลส์ 69.2% เข้ารับวัคซีนต้านโควิด-19 แล้วอย่างน้อย 1 โดส ขณะที่กว่า 60% ของประชากรทั้งหมดเข้ารับวัคซีนครบโดส แต่จำนวนผู้ติดเชื้อรายใหม่เคยเพิ่มสูงขึ้น 500 รายภายในวันเดียว หรือคิดเป็น 0.5% ของประชากรทั้งประเทศ ส่งผลให้ทางการกลับมาดำเนินมาตรการคุมเข้มรับมือโรคระบาดอีกครั้งราว 2 สัปดาห์ โรงเรียนปิดการเรียนการสอนชั่วคราว อีเวนต์และการแข่งขันกีฬาถูกยกเลิก บาร์ ร้านอาหารและร้านค้าต้องปิดให้บริการในแต่ละวันเร็วกว่ากำหนด ทั้งยังห้ามรวมตัวกัน โดยเฉพาะกลุ่มคนที่มาจากหลายที่พักอาศัย

คำถามสำคัญคือ เกิดอะไรขึ้นที่เซเชลส์?

หลายฝ่ายตั้งข้อสังเกตถึงสาเหตุสำคัญที่ทำให้โควิด-19 กลับมาแพร่ะระบาดอย่างหนักอีกครั้งในเซเชลส์คือ ประสิทธิภาพของวัคซีนต้านโควิด-19 ที่เซเชลส์ใช้ โดย เชอริน ฟรานซิส ประธานคณะกรรมการการท่องเที่ยวเซเชลส์เผย แม้แต่ประชาชนที่ฉีดวัคซีนต้านโควิด-19 ครบโดสแล้วก็ยังสามารถติดเชื้อโควิด-19 ได้ เพราะถึงแม้วัคซีนที่ใช้จะมีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันอาการรุนแรงหลังติดเชื้อและการเสียชีวิตได้ แต่ก็ยังอาจไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อได้ในระดับที่น่าพึงพอใจ

การทดสอบประสิทธิภาพของวัคซีน Sinopharm ในจีนและ UAE อยู่ที่ราว 79% และ 86% ตามลำดับ โดยวัคซีน Sinopharm เป็นวัคซีนตัวแรกของผู้ผลิตในเอเชียและเป็นวัคซีนตัวที่ 5 ที่ได้รับอนุมัติการใช้งานเป็นกรณีฉุกเฉินจากองค์การอนามัยโลก (WHO) ต่อจากวัคซีนจาก Pfizer, AstraZeneca, Johnson & Johnson และ Moderna ขณะที่ภาพรวมประสิทธิภาพของวัคซีน AstraZeneca ในสหรัฐอเมริกาอยู่ที่ 79% ซึ่งถือว่าน้อยกว่าวัคซีนชนิด mRNA จาก Pfizer (91.3%) และ Moderna (94.5%) รวมถึงวัคซีนชนิด Viral Vector อย่างวัคซีน Sputnik V จากสถาบัน Gemalaya ของรัสเซีย (91.6%)

โดยทางการ UAE เคยแนะให้ประชาชนบางกลุ่มที่เคยเข้ารับวัคซีนต้านโควิด-19 จาก Sinopharm ครบแล้วทั้งสองโดส เดินทางมาเข้ารับวัคซีนโดสที่ 3 หลังภูมิคุ้มกันถูกกระตุ้นไม่เพียงพอต่อการต้านโควิด-19 แม้ทางการจะยืนยันว่า เป็นเพียงประชาชนกลุ่มน้อยมากๆ เท่านั้นที่ต้องเข้ารับวัคซีนโดสที่ 3 เพิ่มเติม

ขณะที่ทางการเซเชลส์เผย ขณะนี้มีผู้ป่วยติดเชื้อรักษาอาการอยู่ 1,068 ราย โดย 65% ของผู้ติดเชื้อมีความเกี่ยวโยงกับประชาชนที่ยังไม่เคยเข้ารับการฉีดวัคซีนต้านโควิด-19 เลยและประชาชนที่เข้ารับวัคซีนแล้วอย่างน้อย 1 โดส ด้านผู้เชี่ยวชาญด้านโรคระบาดคาด อาจมีประชากรตำ่กว่า 49% ที่มีภูมิคุ้มกันแล้วหลังเข้ารับการฉีดวัคซีน

อีกสาเหตุหนึ่งคาดว่าเกิดจาก การเปิดรับนักท่องเที่ยวต่างชาติ โดยยอดผู้ป่วยรายใหม่เพิ่มสูงขึ้น หลังทางการเซเชลส์เปิดรับนักท่องเที่ยวอีกครั้ง หลังจากดำเนินมาตรการคุมเข้มเกี่ยวกับการเดินทางข้ามพรมแดนประเทศมานานเกือบ 1 ปี โดยเซเชลส์ประกาศรับนักท่องเที่ยวอีกครั้งตั้งแต่วันที่ 25 มีนาคมที่ผ่านมา โดยรัฐบาลไม่ได้ประกาศกฎข้อบังคับให้จำเป็นต้องกักตัวแต่อย่างใด อีกทั้งนักท่องเที่ยวที่จะเดินทางมายังเซเชลส์ก็ไม่จำเป็นต้องฉีดวัคซีนต้านโควิด-19 แล้วถึงจะเดินทางเข้าประเทศได้ แต่ต้องแสดงผลการตรวจหาการติดเชื้อ (PCR) ที่แสดงผลเป็นลบ ยืนยันว่าไม่พบการติดเชื้อ ไม่เกิน 72 ชั่วโมงก่อนเดินทาง

เซเชลส์เป็นหนึ่งในประเทศที่พึ่งพิงภาคการท่องเที่ยวเป็นอย่างมาก ธนาคารโลก (Wolrd Bank) ระบุว่า การเติบโตทางเศรษฐกิจของเซเชลส์ลดลง 13.5% ในปี 2020 ที่ผ่านมา

โดยผู้ติดเชื้อรายใหม่เฉลี่ยในแต่ละวันเพิ่มขึ้นกว่าสองเท่า นับตั้งแต่ทางการเริ่มผ่อนคลายมาตรการคุมเข้มด้านการท่องเที่ยว ซึ่งผู้ติดเชื้อมากกว่า 4 ใน 5 เป็นชาวเซเชลส์มีเพียงราว 10% ของผู้ติดเชื้อเท่านั้นที่เป็นนักท่องเที่ยวต่างชาติ

ด้านผู้เชี่ยวชาญด้านโรคระบาดระบุว่า วัคซีนต้านโควิด-19 อาจช่วยป้องกันการเสียชีวิตได้ แต่วัคซีนเพียงอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอต่อการยุติการแพร่ระบาดหรือการเพิ่มจำนวนผู้ติดเชื้อรายใหม่ มาตรการรับมือโควิด-19 อย่างการกักตัว การสวมหน้ากากอนามัย หมั่นล้างมือ การเว้นระยะห่างทางสังคมและการเลี่ยงพื้นที่ที่มีการรวมกลุ่มกันเป็นจำนวนมาก ก็เป็นส่วนสำคัญในการช่วยให้แผนรับมือโควิด-19 มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น