‘SET Fin Quizz - พิชิต Fin Gap’ แบบทดสอบออนไลน์วัดความรู้ การเงิน

สถานการณ์ทาง การเงิน ของคนไทยยังคงเปราะบาง และเป็นที่น่ากังวลมาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะเมื่อเกิดเหตุการณ์ไม่คาดคิด เช่น สถานการณ์โควิด ที่ส่งผลให้อัตราส่วนหนี้ครัวเรือนต่อ GDP พุ่งขึ้นสูงสุดเป็นประวัติการณ์ เป็นตัวชี้วัดหนึ่งว่าคนไทยจำนวนมากยังมี ‘ความทุกข์ทางการเงิน’ ไม่ว่าจะเป็นการมีหนี้สิน การขาดเงินออม การมีรายได้ไม่เพียงพอต่อค่าใช้จ่าย ฯลฯ ที่อาจมีหลากหลายสาเหตุ ทั้งจากปัจจัยภายนอก เช่น ภาวะเศรษฐกิจ และจากปัจจัยภายใน เช่น ความจำเป็นในการดำรงชีวิตของครอบครัว ความรู้การเงินขั้นพื้นฐานยังไม่เพียงพอ วินัยทางการเงินยังไม่เข้มแข็ง เป็นต้น

ปัญหาด้านการเงินส่วนบุคคลเป็นปัญหาที่ซับซ้อน ต้องใช้เวลาในการแก้ไข อย่างไรก็ตาม ความรู้ความเข้าใจเรื่องการออมและการบริหารจัดการเงิน เป็นปัจจัยสำคัญประการหนึ่งที่จะทำให้เกิดภูมิคุ้มกันทางการเงินที่ดีสำหรับคนทั่วไป ด้วยเหตุนี้ ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ในฐานะองค์กรหลักองค์กรหนึ่งของเศรษฐกิจไทย จึงให้ความสำคัญในการพัฒนาความรู้ด้านการเงินและการลงทุนแก่คนไทยอย่างต่อเนื่องมาโดยตลอดกว่า 2 ทศวรรษ โดยดำเนินการจัดทำหลักสูตรและสื่อเรียนรู้ต่างๆ เช่น E-Learning กิจกรรมอบรม สัมมนา ทั้งในรูปแบบออนไลน์และออฟไลน์ อินโฟกราฟิก คลิป เป็นต้น เพื่อเผยแพร่ความรู้ให้คนไทยมีสุขภาพทางการเงินที่แข็งแรง เพียงพอที่จะดำรงชีวิตในปัจจุบันและอนาคตได้อย่างมีความสุข

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

ตลอดระยะเวลาดังกล่าว ยังมีโจทย์ใหญ่สำหรับทั้งผู้เรียนรู้ และผู้พัฒนาเนื้อหาการเรียนรู้ นั่นคือความรู้ที่ได้รับนั้นอยู่ในระดับที่เพียงพอหรือไม่ และเมื่อมีความรู้แล้วสามารถนำไปใช้ได้จริงหรือไม่ โดยเฉพาะเรื่องการเงิน ที่ไม่อาจกล่าวได้ว่าประสบความสำเร็จ หากความรู้ที่ได้รับไม่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น สามารถตัดสินใจเกี่ยวกับการเงินของตนเองได้ วางเป้าหมายทางการเงินส่วนตัวเป็น ซึ่งจะส่งผลต่อความสำเร็จทางการเงินส่วนบุคคลได้

ดังนั้น ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยจึงไม่หยุดที่จะพัฒนาวิธีการเรียนรู้ทางการเงิน ด้วยการพัฒนาเครื่องมือต่างๆ เพื่อช่วยกระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้และนำไปสู่การปฏิบัติจริง เช่น Happy Money Application ซึ่งเป็นเครื่องมือในการบันทึกรายรับ-รายจ่าย ชุดคำถามออนไลน์ ซึ่งเป็นเครื่องมือวัดเป้าหมาย ทบทวนพฤติกรรม ตรวจสอบสถานะการเงิน และประเมินความเสี่ยงที่ยอมรับได้เกี่ยวกับการเงินและการลงทุน เป็นต้น

ล่าสุด ตลาดหลักทรัพย์ฯ ได้จัดทำแบบทดสอบวัดระดับความรู้และทักษะการเงินในรูปแบบออนไลน์ (Financial Literacy Assessment) สำหรับคนไทย ภายใต้ชื่อ ‘SET Fin Quizz – พิชิต Fin Gap’ ขึ้น เพื่อเป็นเครื่องมือวัดระดับความรู้เกี่ยวกับการเงินในชีวิตประจำวันได้ด้วยตนเอง ผู้สนใจสามารถเข้าทดสอบได้ตลอดเวลา ไม่มีค่าใช้จ่าย และสามารถทราบผลได้ทันทีว่าประเด็นด้านการบริหารจัดการเงินพื้นฐานด้านใดที่ยังต้องเรียนรู้เพิ่มเติม หรือยังเข้าใจไม่ถูกต้อง (Gaps) หลังจากทราบผลแล้ว ระบบจะเชื่อมโยงต่อไปยังแหล่งความรู้ที่เกี่ยวข้องในประเด็นนั้นๆ เพื่อให้ผู้ทดสอบเรียนรู้เพิ่มเติมได้เอง ผู้ทดสอบ ‘SET Fin Quizz – พิชิต Fin Gap’ จะต้องตอบคำถามความรู้ทางการเงินในชีวิตประจำวัน 6 ด้าน คือ 1. การบริหารรายรับ 2. การบริหารรายจ่าย 3. การบริหารหนี้สิน 4. การบริหารเงินออม 5. การบริหารการลงทุน และ 6. การบริหารความเสี่ยงของชีวิตและทรัพย์สิน ผลจะแสดงเป็นระดับความรู้ 3 กลุ่มตามระดับคะแนน ได้แก่ 1. กลุ่ม Newcomer เริ่มรู้ 2. กลุ่ม Explorer เรียนรู้ หรือ 3. กลุ่ม Challenger รอบรู้ รวมทั้งสามารถรับ Digital Badge หรือ E-Certificate เพื่อเก็บเป็นประวัติส่วนตัวได้อีกด้วย

ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2565 ซึ่งเป็นวันเปิดให้บริการ จนถึงวันที่ 30 มิถุนายน 2565 มีผู้ทำแบบทดสอบ ‘SET Fin Quizz – พิชิต Fin Gap’ สะสม (แบบไม่นับซ้ำ) รวมทั้งสิ้น 11,391 คน ผ่านช่องทางเว็บไซต์ SET Fin Quizz (finquizz.set.or.th), เว็บไซต์ห้องสมุดมารวย (maruey.com), เว็บไซต์ตลาดหลักทรัพย์ฯ (set.or.th) และเว็บไซต์กองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา (กยศ.) ซึ่งเป็นหนึ่งในพันธมิตรสำคัญ และด้วยจำนวนตัวอย่างที่มากกว่าหมื่นรายดังกล่าว ทำให้มีฐานข้อมูลเกี่ยวกับระดับความรู้ของคนไทยจากกลุ่มตัวอย่างที่ได้นำมาวิเคราะห์แล้วมีความน่าสนใจ และเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อการวางแนวทางพัฒนาเนื้อหาหลักสูตรด้านการเงินและการลงทุนให้ตอบโจทย์ สามารถยกระดับความรู้ของประชาชนทั่วไปได้ จึงขอนำข้อมูลบางส่วนมานำเสนอ ดังนี้

ผู้ทำแบบทดสอบเป็นเพศหญิง 64.1% ของจำนวนกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด และพบว่า 63.5% ของทั้งหมด 11,391 คน เป็นนักเรียนนักศึกษา โดยเมื่อพิจารณาตามช่วงวัยของผู้ทำแบบทดสอบ พบว่า 86.3% เป็นกลุ่มคนรุ่นใหม่ หรือ Gen Y และ Gen Z สำหรับภูมิลำเนาของผู้ทำแบบทดสอบนั้น มีประมาณ 66.2% ของกลุ่มตัวอย่างระบุว่า มีภูมิลำเนาอยู่ในภูมิภาคหรือต่างจังหวัด

ผลการทดสอบของกลุ่มตัวอย่างดังกล่าวพบว่า 74.5% ของผู้ทำแบบทดสอบมีความรู้ด้านการเงินในชีวิตประจำวัน และทักษะคณิตศาสตร์การเงินขั้นพื้นฐานอยู่ในระดับดีถึงดีมาก (กลุ่ม Explorer มีสัดส่วน 54.0% และกลุ่ม Challenger มีสัดส่วน 20.5%) โดยคะแนนเฉลี่ยของผู้ทำแบบทดสอบทั้งหมดเท่ากับ 12.01 คะแนน จากคะแนนเต็ม 18 คะแนน ทั้งนี้ พบว่ากลุ่ม Gen Z กลุ่มนักเรียนนักศึกษา และกลุ่มตัวอย่างที่มีภูมิลำเนาอยู่ในภูมิภาคหรือต่างจังหวัดมีสัดส่วนที่สูงในระดับเริ่มรู้หรือกลุ่ม Newcomer ซึ่งคะแนนที่ได้ไม่เกินครึ่งหนึ่งของคะแนนเต็มในแบบสอบถาม กล่าวคือ ประมาณ 37.4% ของ Gen Z ที่เข้าทดสอบจัดเป็นกลุ่ม Newcomer ส่วนกลุ่มนักเรียนนักศึกษาพบว่าเป็นกลุ่ม Newcomer ประมาณ 34.4% และมี 29.3% ของกลุ่มตัวอย่างที่มีภูมิลำเนาอยู่ในภูมิภาคหรือต่างจังหวัดอยู่ในกลุ่ม Newcomer

นอกจากนั้น เมื่อพิจารณาในมิติเนื้อหาความรู้เป็นรายหมวดจากทั้งหมด 6 หมวดเนื้อหาที่กำหนดเป็นแบบทดสอบ อาจกล่าวได้ว่า หมวดการบริหารความเสี่ยงของชีวิตและทรัพย์สิน และหมวดการบริหารการลงทุน มีคะแนนเฉลี่ยต่ำกว่าหมวดอื่นๆ หรืออีกนัยหนึ่งคือ ผู้ทำแบบทดสอบยังมีประเด็นที่ต้องเรียนรู้เพิ่มเติม หรือยังเข้าใจไม่ถูกต้อง (Gaps) และเมื่อพิจารณารายละเอียดเป็นรายข้อพบว่า เรื่องที่มีผู้ตอบผิด 6 อันดับแรก ได้แก่ การประกันชีวิต จัดพอร์ตลงทุน การประเมินความเสียหาย เทคนิคการใช้บัตรเครดิต ดอกเบี้ยทบต้น และผลตอบแทนจากการลงทุน ซึ่งเป็นเนื้อหาในหมวดการบริหารความเสี่ยงของชีวิตและทรัพย์สิน การบริหารการลงทุน การบริหารหนี้สิน และการบริหารเงินออม โดยกลุ่มนักเรียนนักศึกษาและ Gen Z เป็นกลุ่มที่ตอบผิดในสัดส่วนที่สูงกว่ากลุ่มอื่นเมื่อเปรียบเทียบกัน

ประเด็นที่พบข้างต้นเป็นผลของข้อมูลในช่วงแรกของโครงการ ซึ่งตลาดหลักทรัพย์ฯ ยังคงมีความตั้งใจที่จะให้มีจำนวนผู้เข้ามาร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการใช้เครื่องมือวัดระดับความรู้ดังกล่าวให้กว้างขวางยิ่งขึ้น เพื่อใช้ประโยชน์ในการเข้าใจและพัฒนาตนเอง พร้อมทั้งเป็นส่วนหนึ่งในการแสดงให้เห็นว่า ความรู้ใดในเรื่องการเงินที่คนไทยยังต้องการเพิ่มเติม การมีส่วนร่วมดังกล่าวจะช่วยให้มีการพัฒนาองค์ความรู้ต่อได้อย่างตรงจุด นอกจากการเข้ามาทำแบบทดสอบได้เป็นรายบุคคลผ่านเว็บไซต์แล้ว ผู้ที่สนใจยังสามารถนำ ‘SET Fin Quizz – พิชิต Fin Gap’ ไปใช้ในระดับองค์กรได้ด้วย โดยองค์กร หน่วยงาน หรือกลุ่มบุคคลที่ต้องการวัดระดับความรู้ของกลุ่มตนเอง เพื่อให้ทราบผลทดสอบของกลุ่มเป็นการเฉพาะ สามารถติดต่อมาที่อีเมล [email protected]

จากการตอบรับอย่างดีของคนทั่วไปในการเข้ามาทำแบบทดสอบ ตลาดหลักทรัพย์ฯ หวังเป็นอย่างยิ่งว่า ‘SET Fin Quizz – พิชิต Fin Gap’ นี้ จะเป็นอีกหนึ่งแรงสนับสนุนเพื่อช่วยยกระดับความรู้ และทักษะการเงินขั้นพื้นฐานของคนไทย ให้สามารถพิชิต Fin Gap ของตนเองได้ในที่สุด