ในช่วงที่เกิดการแพร่ระบาดของเชื้อโรค วัสดุหรืออุปกรณ์ทางการแพทย์จะกลายเป็นสิ่งที่มีคุณค่าและความจำเป็นมาก การคิดวิจัย พัฒนา และผลิตเม็ดพลาสติกเกรดพิเศษในประเทศที่ได้มาตรฐานสากล เพื่อใช้ในการผลิตอุปกรณ์ทางการแพทย์ รวมถึงความร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ เพื่อต่อยอดสร้างสรรค์นวัตกรรมทางการแพทย์โดยคนไทย เพื่อคนไทย ถือเป็นวิธีหนึ่งในการป้องกันภาวะการขาดแคลน และเสริมสร้างความมั่นคงทางด้านสาธารณสุขของประเทศ
สถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อโควิด-19 ที่ยังไม่คลี่คลาย จำนวนผู้ติดเชื้อและผู้เสียชีวิตยังเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง กลายเป็นวิกฤตสาธารณสุขที่ตอกย้ำแนวโน้มของการเปลี่ยนแปลงกระแสโลก (Mega Trends) ด้าน Healthcare และ Wellness ผู้คนหันมาใส่ใจดูแลสุขภาพ ป้องกันการเจ็บป่วย ต้องการมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีกันมากขึ้น ส่งผลให้ปริมาณความต้องการสินค้าในกลุ่มนี้เติบโตอย่างก้าวกระโดด ไม่ว่าจะเป็นเวชภัณฑ์ วัสดุอุปกรณ์ทางการแพทย์ ของใช้และอาหารเพื่อสุขอนามัย อาทิ ชุดป้องกันเชื้อโรคส่วนบุคคล (PPE) หน้ากากอนามัย ถุงมืออนามัย เป็นต้น
สำหรับประเทศไทยเอง การลดการพึ่งพาการนำเข้าวัตถุดิบและวัสดุอุปกรณ์ทางการแพทย์ถือเป็นความจำเป็นของประเทศที่ต้องเร่งดำเนินการพัฒนาอุตสาหกรรมที่สนับสนุนการผลิตวัสดุอุปกรณ์ทางการแพทย์ แม้ปัจจุบันการบริหารจัดการความร่วมมือของทุกภาคส่วนจะบรรเทาปัญหาการขาดแคลนอุปกรณ์ทางการแพทย์ได้บ้าง แต่ความต้องการก็ยังสูงมากเมื่อสถานการณ์การระบาดรุนแรงขึ้นโดยยากที่จะคาดการณ์ได้ล่วงหน้าหรือควบคุมได้
สาเหตุของการขาดแคลน บางส่วนอาจจะผลิตไม่ทัน บางส่วนวัตถุดิบไม่เพียงพอ ซึ่งอุปกรณ์ทางการแพทย์ส่วนใหญ่จะผลิตจากพลาสติก ไม่ว่าจะเป็น หลอดฉีดยา ขวดน้ำเกลือ ชุดป้องกันเชื้อโรคส่วนบุคคล (PPE) หรือหน้ากากอนามัยทางการแพทย์ เนื่องจากพลาสติกมีคุณสมบัติ ความแข็งแรง น้ำหนักเบา ราคาย่อมเยา สะอาดปลอดภัย สามารถผ่านกระบวนการในการฆ่าเชื้อโรค จึงทำให้เป็นที่ยอมรับในวงการทางการแพทย์
หากแต่พบว่าวัตถุดิบพลาสติกที่นำมาผลิตอุปกรณ์การแพทย์ในประเทศไทยค่อนข้างขาดแคลน เนื่องจากการผลิตวัตถุดิบเหล่านั้นจำเป็นต้องมีมาตรฐานรองรับ มีคุณสมบัติพิเศษที่แตกต่างจากเม็ดพลาสติกทั่วไป ซึ่งที่ผ่านมาต้องนำเข้าจากต่างประเทศเป็นส่วนใหญ่ โดยเฉพาะเม็ดพลาสติกโพลีโพรพิลีนชนิดพิเศษ (PP Meltblown Grade) ซึ่งเป็นวัตถุดิบสำคัญสำหรับผลิตหน้ากากอนามัย ชุดป้องกันเชื้อโรคส่วนบุคคล (PPE) รวมถึงผ้าห่ออุปกรณ์ทางการแพทย์เพื่อ Sterilized ซึ่งปัจจุบันมีแนวโน้มการใช้งานเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
จากข้อมูลสถิติ Website Trade การค้าไทย ระบุปี 2562 การนำเข้าผลิตภัณฑ์ Meltblown แบบผ้าชั้นเดียวเพื่อนำมาใช้งานสำหรับกลุ่มหน้ากากอนามัยและงานอื่นๆ ทั่วไปตกอยู่ประมาณ 1,500 ตัน และในปี 2563 ที่เกิดโรคระบาดโควิด-19 มียอดการนำเข้าเพิ่มสูงขึ้นถึง 2,200 ตัน โดยนำเข้าจากประเทศจีนและไต้หวันเป็นหลัก ซึ่งจำนวนนี้ยังไม่รวมการนำเข้า Meltblown ในรูปแบบของผ้าหลากหลายชั้น (Multi-Layer) หรืออุปกรณ์ทางการแพทย์สำเร็จรูปที่มีองค์ประกอบ Meltblown
สาเหตุที่ประเทศไทยต้องนำเข้าเม็ดพลาสติกโพลีโพรพิลีนชนิดพิเศษ (PP Meltblown Grade) เนื่องจากเป็นเม็ดพลาสติกเกรดพิเศษ ต้องมีการลงทุนจัดตั้งโรงงานเครื่องจักรใหม่เพื่อทำการผลิตโดยเฉพาะ ประกอบกับวัตถุดิบที่นำไปใช้ผลิตเป็นอุปกรณ์ทางแพทย์นั้นจะต้องได้รับการรับรองตามมาตรฐานสากลทุกขั้นตอน ตั้งแต่เครื่องจักร โรงงาน ผลิตภัณฑ์เม็ดพลาสติก ผลิตภัณฑ์ที่ขึ้นรูปจากเม็ดพลาสติก ไปจนถึงผลิตภัณฑ์ขั้นสุดท้าย ซึ่งปัจจุบันประเทศไทยยังไม่มีหน่วยงานที่ทำการรับรองเหล่านี้เพียงพอ บางมาตรฐานจำเป็นต้องให้หน่วยงานในต่างประเทศเป็นผู้รับรอง จึงเป็นปัจจัยหลักที่สำคัญ
อีกทั้งช่วงเวลาที่ผ่านมาเป็นช่วงสถานการณ์ปกติ ความต้องการผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์เหล่านี้ไม่สูงมาก ประกอบกับขั้นตอนการวิจัยและพัฒนาและกระบวนการในการขอรับรองมาตรฐานนั้นค่อนข้างละเอียดอ่อนและซับซ้อน ขณะที่ปริมาณนำเข้ายังสามารถสนับสนุนความต้องการได้เพียงพอ ดังนั้น จึงไม่เกิดการลงทุนเพื่อผลิตภายในประเทศ
อย่างไรก็ตาม เมื่อเกิดการระบาดของโควิด-19 หลายหน่วยงานได้รับรู้ถึงความจำเป็นของการวิจัยและพัฒนาเพื่อผลิตเม็ดพลาสติกโพลีโพรพิลีนชนิดพิเศษ (PP Meltblown Grade) ภายในประเทศขึ้นเอง เพื่อลดการนำเข้าจากต่างประเทศ สร้างความมั่นคงให้อุตสาหกรรมทางการแพทย์ และเป็นส่วนหนึ่งที่จะช่วยยกระดับระบบสาธารณสุขและคุณภาพชีวิตคนไทยให้ดีขึ้น
ทีมวิจัยและพัฒนาของบริษัทเอกชนหลายราย ซึ่งรวมถึง IRPC เอง จึงได้วางแผนพัฒนาและผลิตเม็ดพลาสติกที่ใช้เป็นวัตถุดิบ สามารถนำไปผลิตเป็นอุปกรณ์ทางการแพทย์ พร้อมกับยื่นขอรับรองตามมาตรฐานสากล เพื่อตอบโจทย์แก้ไขปัญหาการขาดแคลน และเพิ่มความสามารถในอุตสาหกรรมการผลิตอุปกรณ์การแพทย์ของประเทศไทย
ทั้งนี้เม็ดพลาสติกโพลีโพรพิลีนสามารถนำไปขึ้นรูปด้วยวิธี Meltblown เป็นผลิตภัณฑ์ผ้าไม่ถักไม่ทอ (Nonwoven Fabric) มีลักษณะเส้นใยขนาดเล็ก และละเอียดในระดับนาโนเมตรถึงไมโครเมตร มีคุณสมบัติในการกรองที่มีประสิทธิภาพสูง ระบายอากาศได้ดี เป็นส่วนสำคัญของหน้ากากอนามัยที่ช่วยป้องกันฝุ่นและเชื้อโรค
โดยหน้ากากอนามัยแบบหลายชั้น (Multi-Layered Nonwoven) จะประกอบด้วยผ้า Spunbond เป็นชั้นแรก ซึ่งต่อมาถูกส่งไปตามสายพานไปยังระบบการผลิตผ้า Meltblown เป็นชั้นที่ 2 จากนั้นผ้า Meltblown นี้จะถูกส่งไปตามสายพานไปยังระบบผลิตผ้า Spunbond เพื่อผลิตชั้นที่ 3 ในขั้นสุดท้ายผ้า Spunbond-Meltblown-Spundbond (SMS) ที่ได้จะถูกส่งไปยึดเส้นใยให้ติดกันด้วยความร้อน ปัจจุบันมีการผลิตที่มากกว่า 3 ชั้น โดยเพิ่มจำนวนชั้นของ Meltblown เช่น SMMS, SMMMS, SMMMMS เพื่อป้องกันฝุ่น และเชื้อโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
นอกจากนั้นผลิตภัณฑ์ผ้าไม่ถักไม่ทอ ยังสามารถนำไปผลิตเป็นชุดป้องกันเชื้อโรคส่วนบุคคล (PPE) มีคุณสมบัติไม่ซับน้ำ อากาศผ่านได้ดี ใส่แล้วไม่ร้อน เส้นใยที่มีความละเอียด มีความนุ่มนิ่มไม่แตกต่างจากการสัมผัสผ้าและสามารถใช้แล้วทิ้ง โดยถูกออกแบบให้มีลักษณะเป็น 3 ชั้นเช่นเดียวกับหน้ากากอนามัย หรือมากกว่า แต่ต่างกันที่แต่ละชั้นถูกยึดให้ติดกันด้วยความร้อนและแรงทางกลในกระบวนการผลิตเพื่อให้มีความแข็งแรง ป้องกันของเหลวและเชื้อโรค
การผลิต Meltblown ให้มีคุณภาพ จำเป็นต้องมีการพัฒนาตั้งแต่รูปแบบของเม็ดพลาสติก ที่จะต้องมีสารระเหยระดับที่ต่ำ เพื่อไม่ก่อให้เกิดกลิ่น มีความสามารถในการขึ้นรูปได้ตรงตามการใช้งาน ทำให้ผลิตเส้นใยเล็กสม่ำเสมอและต่อเนื่อง มีคุณสมบัติการกรองหรือการกันอนุภาคเล็กๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เป็นเรื่องที่สำคัญอย่างยิ่งกับการใช้งานกับบุคลากรทางการแพทย์ เพื่อให้สามารถทำงานได้ยาวนานและสะดวกสบายมากขึ้น อีกทั้ง IRPC ยังได้มีแนวคิดที่จะวิจัยและพัฒนาเม็ดพลาสติก PP Meltblown Grade ที่ลดสารที่ก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพ และไม่มีส่วนประกอบที่มาจากสัตว์ เพื่อสร้างความมั่นใจในการใช้งานทุกเชื้อชาติ ศาสนา โดยยึดหลักการพัฒนาผลิตภัณฑ์ Beyond Safety เพื่อให้ผู้นำไปใช้งานมีความมั่นใจมากยิ่งขึ้น
ล่าสุด IRPC ได้จับมือร่วมกับพันธมิตรขยายห่วงโซ่การผลิต เพื่อเพิ่มเสถียรภาพด้านสาธารณสุขของประเทศอย่างยั่งยืน ด้วยการจัดตั้งบริษัทเพื่อทำการผลิตผ้าไม่ถักไม่ทอ (Nonwoven Fabric) ที่ขึ้นรูปด้วยวิธี Meltblown ซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักสำหรับผ้าชั้นกรองหน้ากากอนามัย หน้ากาก N95 ชุดป้องกันเชื้อโรคส่วนบุคคล (PPE) และแผ่นกรองอากาศ ลดการพึ่งพาการนำเข้า รวมถึงการสร้างห้องปฏิบัติการกลางที่สามารถตรวจสอบมาตรฐานผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ครบวงจรในที่เดียวแห่งแรกในประเทศไทยและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ อาทิ คุณสมบัติของหน้ากากอนามัยในการป้องกันฝุ่น PM2.5 และแบคทีเรีย รวมถึงค่าความดันลด (Pressure Drop) เพื่อให้บุคลากรทางการแพทย์และประชาชนได้ใช้ผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ที่มีคุณภาพและผ่านการรับรองตามมาตรฐานสากล
ซึ่งการวิจัยและพัฒนาการผลิตดังกล่าว นอกจากจะเป็นส่วนหนึ่งของกระแสความห่วงใยสุขภาพ ยกระดับความปลอดภัย ลดความเสี่ยงและป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อโควิด-19 รวมถึงการเตรียมการรับมือกับโรคอุบัติใหม่ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตแล้ว ยังเป็นการต่อยอดนวัตกรรมให้เกิดประโยชน์กับประเทศ โดยเฉพาะกลุ่มธุรกิจสุขภาพ สุขอนามัยและการแพทย์ ตอบโจทย์การใช้ชีวิตที่ดีในอนาคตด้วย Smart Material ที่ตอบสนองผู้บริโภคมากยิ่งขึ้น ลดการพึ่งพาการนำเข้าจากต่างประเทศ ตลอดจนการเพิ่มความมั่นคงและแข็งแกร่งให้กับอุตสาหกรรมการผลิตอุปกรณ์ทางการแพทย์และสาธารณสุขให้กับประเทศตามนโยบาย Thailand 4.0 สู่การเป็น Medical Hub รวมทั้งยกระดับคุณภาพชีวิตของคนไทย และสนับสนุนให้เศรษฐกิจไทยเติบโตได้อย่างยั่งยืน
พิสูจน์อักษร: พรนภัส ชำนาญค้า
